Παρουσιάστηκαν πρόσφατα, κατά τη διάρκεια της 2ης Παγκύπριας Ημερίδας Δημόσιας Υγείας στο ΤΕΠΑΚ, τα αρχικά αποτελέσματα της συνεχιζόμενης έρευνας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, για τον εντοπισμό δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών καθοριστικών παραγόντων της παχυσαρκίας στον Κυπριακό πληθυσμό. Ο Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας, Δρ Αλέξανδρος Ηρακλείδης, εκ μέρους της ερευνητικής ομάδας* σημείωσε ότι η παχυσαρκία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, με διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα (επιπολασμό), τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί την παχυσαρκία ως τη μεγαλύτερη μη-μεταδοτική πανδημία στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Στην Κύπρο, οι λίγες μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα αποκαλύπτουν ψηλό επιπολασμό της παχυσαρκίας στον πληθυσμό της χώρας. Η διανομή της παχυσαρκίας σε διάφορες υπό-ομάδες του Κυπριακού πληθυσμού, ως επίσης και το κατά πόσο εμφανίζει κοινωνική ανισότητα, όπως έχει παρατηρηθεί σε άλλες αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και της Νότιας Αμερικής δεν έχουν μέχρι τώρα ερευνηθεί. Ο όρος ‘ανισότητες στην υγεία’, αναφέρεται σε συστηματικές διαφορές στην υγεία των ανθρώπων με βάση την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, τόπο διαμονής, εθνική καταγωγή και φύλο.
Δεδομένου του πιο πάνω κενού, η ερευνητική ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας έθεσε ως στόχο να καθορίσει το κατά πόσο συγκεκριμένοι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες σχετίζονται με το σωματικό βάρος στον Κυπριακό πληθυσμό και να διερευνήσει την πιθανότητα ύπαρξης κοινωνικών ανισοτήτων που να συνδέονται με την παχυσαρκία στους ενήλικες. Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από μια συγχρονική πληθυσμιακή μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και το Υπουργείο Υγείας το 2009. Στη μελέτη έλαβαν μέρος 3021 άντρες και γυναίκες , ηλικίας άνω των 25 ετών, από όλες τις επαρχίες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μελετήθηκαν οι ακόλουθοι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες σε σχέση με την παχυσαρκία: τόπος διαμονής (αστικός ή αγροτικός), κοινωνική τάξη βάση του επαγγέλματος, καθαρά οικογενειακά έσοδα και μορφωτικό επίπεδο. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες συνδέονται άμεσα με τον επιπολασμό της παχυσαρκίας στον Κυπριακό πληθυσμό. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται μια αντίστροφη κοινωνική διαβάθμιση μεταξύ του εισοδήματος του νοικοκυριού και του μορφωτικού επιπέδου σε σχέση με την παχυσαρκία τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες (όσο πιο ψηλή είναι η κοινωνικοοικονομική θέση, τόσο πιο χαμηλός ο επιπολασμός της παχυσαρκίας). Στους άντρες, δεν παρατηρείται κάποια άμεση σχέση μεταξύ του επιπολασμού της παχυσαρκίας και της επαγγελματικής τάξης ή της αστικοποίησης, αλλά στις γυναίκες φαίνεται να είναι πιο ψηλός στις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις και στις αγροτικές περιοχές. Σε γενικές γραμμές, οι συσχετισμοί μεταξύ κοινωνικοοικονομικών παραγόντων και παχυσαρκίας ισχύουν περισσότερο για τις γυναίκες παρά για τους άντρες.
Τα μέχρι τώρα ευρήματα της συνεχιζόμενης έρευνας μπορούν να βοηθήσουν στο σχεδιασμό συγκεκριμένων προγραμμάτων πρόληψης και προαγωγής της υγείας για μείωση της παχυσαρκίας στον Κυπριακό πληθυσμό, ιδιαίτερα για εκείνες τις ομάδες του πληθυσμού που έδειξαν τον ψηλότερο επιπολασμό παχυσαρκίας. Τα προγράμματα αυτά θα μπορούν να στοχεύσουν στη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού συνολικά μειώνοντας τη νοσηρότητα και την πρώιμη θνησιμότητα λόγω παχυσαρκίας, στη μείωση του κόστους για φροντίδα και θεραπεία, όπως επίσης και στη δημιουργία μιας πιο ίσης και δίκαιης κοινωνίας.
* Στην ερευνητική ομάδα συμμετέχουν επίσης ο Εκτελεστικός Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής Καθηγητής Ανδρέας Χαραλάμπους και η Επίκουρος Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας Δρ Ουρανία Κολοκοτρώνη.
