Ποια η σχέση του διατροφικού λίπους και της χοληστερόλη στις καρδιοπάθειες

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΑΤΤΙΠΑ*

Οι καρδιοπάθειες αποτελούν τον υπ’ αριθμόν ένα αίτια θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Η κακή διατροφή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πάθηση των στεφανιαίων αρτηριών. Με τον όρο αθηροσκλήρωση εννοούμε την απόφραξη των αρτηριών με λίπος. Η λανθασμένη διατροφή μπορεί να ψηλώσει τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης (LDL) στο αίμα καθώς και των τριγλυκεριδίων προκαλώντας σταδιακά αθηρωματικές πλάκες. Εκτός από την διατροφή άλλοι παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθειες είναι η κληρονομικότητα, το κάπνισμα, ή έλλειψη άσκησης και το στρες. Η αθηροσκλήρωση δημιουργείται σταδιακά και χρειάζεται κάποια χρόνια ώσπου να εμφανιστούν συμπτώματα. Μέχρι και σε παιδιά βρέθηκε να έχουν αρχικά στάδια πρώιμων αθηρωματικών αλλοιώσεων στα στεφανιαία αγγεία.

Χοληστερόλη:

• Υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (HDL)-Καλή χοληστερόλη. Το ψηλό ποσοστό της μειώνει τον κίνδυνο για αγγειακές παθήσεις.
• Χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (LDL)-Κακή χοληστερόλη. Το ψηλό ποσοστό της αυξάνει τον κίνδυνο για αγγειακές παθήσεις.
• Πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (VLDL)-To ψηλό ποσοστό της σχετίζεται με παχυσαρκία, αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και ζαχάρου.

Επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι η μείωση της κακής χοληστερόλης και η αύξηση την καλής μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες.

Υπάρχει η οργανική χοληστερόλη, την οποία παράγει ο οργανισμός του κάθε ατόμου, άλλους πολύ άλλους λίγη λόγω κληρονομικότητας και η διατροφική. Η διατροφική χοληστερόλη βρίσκεται μόνο σε ζωικά προϊόντα όπως στο λίπος των κρεάτων, στα γαλακτοκομικά, τα εντόσθια κρεάτων, ζωικό βούτυρο, γλυκά. Η χοληστερόλη δεν πρέπει να συγχύζεται με την ονομασία λίπος στις διατροφικές ετικέτες. Αν σε ένα φαγητό αναγράφεται ή λέξη cholesterol free (καθόλου χοληστερόλη), μπορεί ακόμη να έχει μεγάλο ποσοστό λίπους δημιουργώντας αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα. Το ολικό ποσό λίπους πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν επιλέγουμε φαγητά χαμηλά σε χοληστερόλη. Υπάρχουν διαφορετικά είδη λιπών.

1. Μονοακόρεστα λίπη: ελιές, ξηροί καρποί, σπόρια. Έχουν θετικά αποτελέσματα στην μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL) και στην αύξηση της καλής χοληστερόλης (HDL).
2. Πολυακόρεστα λίπη: σόγια, αραβόσιτος, ηλιοτρόπιο. Μπορούν να μειώσουν την ολική χοληστερόλη διατηρώντας τα επίπεδα της καλής σταθερά.
3. Κορεσμένα λίπη: το λίπος των κρεάτων, τα ολόπαχα γαλακτοκομικά (τυριά, χαλούμι, γάλα, αναρή, παγωτά), ζωικό βούτυρο, τα τροπικά λάδια (καρύδας). Αυξάνουν την κακή χοληστερόλη (LDL).
4. Τρανς κορεσμένα λίπη-υδρογωνομένα λίπη λαχανικών: μαργαρίνες, τα σπράιτ, βρίσκονται επίσης σε πολλά μπισκότα, σοκολάτες, γλυκά και τηγανιτά φαγητά. Αυξάνουν την κακή χοληστερόλη (LDL) και μειώνουν την καλή (HDL). Έτσι απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή όταν επιλέγουμε να καταναλώσουμε τροφές με υδρογονωμένα λίπη.

Τριγλυκερίδια:

Εκτός από την ανάλυση χοληστερόλης στο αίμα μας θα πρέπει επίσης να ελέγχουμε και τα τριγλυκερίδια. Τα τριγλυκερίδια δεν αυξάνονται μόνο με την κατανάλωση φαγητών με περιττό λίπος και χοληστερόλη, αλλά και με την κατανάλωση έχτρα υδατανθράκων (άμυλα, φρούτα, γαλακτοκομικά, λαχανικά, όσπρια) και πρωτεϊνών (κρέας ,ψάρι, αυγά, κοτόπουλο, ξηροί καρποί) από τα γεύματα μας, τα όποια μετατρέπονται σε τριγλυκερίδια στο συκώτι. Η άσκηση βοηθά επίσης αρκετά στο να μειωθούν τα τριγλυκερίδια. Συχνά παρατηρείται έχτρα ποσότητα τριγλυκερίδιων σε υπέρβαρα άτομα. Έχοντας κατά νου ότι τελικά ‘‘παν μέτρο άριστο’’απαιτείται να κρατάμε μία ισορροπία στην διατροφή μας. Συνιστάται να καταναλώνουμε φαγητά από όλες τις ομάδες τροφών, αλλά στην σωστή μερίδα, βάση και του μοντέλου της μεσογειακής διατροφής. Όλα τα φαγητά που είναι περιττά στον οργανισμό μπορεί να γίνουν επιβλαβή.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η εναπόθεση αθηρωματικής πλάκας ξεκινά πολλές φορές από νεαρή ηλικία θα πρέπει να ήμαστε προσεκτικοί στις διατροφικές μας επιλογές, πριν φτάσουμε σε μία ηλικία όπου τα συμπτώματα θα είναι εμφανές, γιατί τότε λίγο θα μπορούμε να ωφεληθούμε από μία υγιεινή διατροφή, όταν η ζημία έχει είδη γίνει.

*Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, R.D. N. (U.S.A.)

Licensed clinical dietitian

Ενεργός μέλος του Αμερικάνικου και Κυπριακού Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων.

Τηλ: 26941058, 99453027