ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΓΩΝΗ*
Νεογνά και μικρά παιδιά είναι περίεργα για το περιβάλλον τους. Η παιδική ηλικία οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα εισρόφησης και κατάποσης ξένου σώματος. 70% αυτών των περιπτώσεων περιλαμβάνει παιδιά μικρότερα από την ηλικία 6 ετών.
Παγίδευση ξένου σώματος οδηγεί σε λοίμωξη, απόφραξη, διάβρωση, σχηματισμό συριγγίων, αιμορραγία, και τραυματισμό νεύρων. Το FBs μπορεί να εκδηλωθεί με δευτεροπαθή σημεία όπως ωταλγία, ρινίτιδα, νευρολογική δυσλειτουργία, ή ακόμη και κακοποίηση ανηλίκου.
Προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν το άρρεν φύλο, διαταραχές κατάποσης, έλλειψη γομφίων πριν από την ηλικία των 4 ετών, νευρολογικές διαταραχές, ανατομικές ή λειτουργικές οισοφαγικές διαταραχές.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή ακόμα και να εκδηλωθούν σε 40% έως 60% των ασθενών.
Περίπου 75% των περιστατικών με εισρόφηση αφορά παιδιά νεώτερα από την ηλικία των 3 ετών. Τα αγόρια υπερέχουν δύο φορές περισσότερο από τα κορίτσια.
Παιδιά ηλικίας 3 ετών τοποθετούν αντικείμενα στο στόμα τους και έχουν ανώριμο συντονισμό κατάποσης.
Τα περισσότερα ξένα σώματα είναι αρκετά μικρά για να περάσουν μέσω του λάρυγγα και εισάγονται στην τραχεία. Το στενότερο σημείο των αεροφόρων οδών του παιδιού είναι ο κρικοειδής χόνδρος.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, το ξένο σώμα θα περάσει εύκολα μέσω της τραχείας και θα φτάσει στους κύριους ή δευτερογενείς βρόγχους. Συχνότερα στον δεξιό βρόγχο λόγω της μεγαλύτερης διαμέτρου του, μια μικρότερη γωνία απόκλισης και μεγαλύτερη ροή αέρα στον πνεύμονα.
Παράγοντες στα μικρά παιδιά
• Ηλικία νεώτερη από τα 3 έτη
• Άρρεν φύλο
• Παιχνίδι με αντικείμενα στο στόμα τους
• Δεν έχουν γομφίους
• Ανώριμη κατάποση
• Εξερεύνηση του περιβάλλοντός τους με το στόμα
• Ανεπαρκής έλεγχος του λαρυγγικού σφιγκτήρα
Κλινικά συμπτώματα που αναπτύσσονται σε έναν προηγουμένως ασυμπτωματικό ασθενή περιλαμβάνουν επίμονο βήχα, αιμόπτυση, πυρετό, δυσφορία, και αναπνευστικό συριγμό.
Τα κλινικά συμπτώματα και η ακτινογραφική αξιολόγηση είναι ουσιαστικά για την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία.
Η ακτινογραφική εξέταση περιλαμβάνει προσθιοπίσθιες και πλάγιες λήψεις του τραχήλου σε έκταση και του θώρακα σε εισπνοή και σε εκπνοή για το ενδεχόμενο βαλβιδικού μηχανισμού.
56% των ασθενών έχουν μια φυσιολογική ή ακτινογραφία θώρακος.
Μετατόπιση μεσοθωρακίου (55%), πνευμονία (26%), ατελεκτασία (18%), ακτινοσκιερό αντικείμενο (3%).
Η οριστική διαγνωστική αξιολόγηση παραμένει με τη βρογχοσκόπηση.
Η ενδοσκοπική αφαίρεσή του από τα παιδιά απαιτεί ένα ευγενές, πεπειραμένο χέρι.
Το άκαμπτο βρογχοσκόπιο είναι το αρχικό όργανο για την αξιολόγηση του τραχειοβρογχικού δέντρου για ένα ξένο σώμα.
Το μήκος και η διάμετρος του ενδοσκοπίου αποφασίζονται ανάλογα με την ηλικία και το μέγεθος του ασθενή.
Οι αιτίες της ανεπιτυχούς αφαίρεσης είναι η απειρία, ένα ξένο σώμα που καλύπτεται από κοκκιωματώδη ιστό, και ανεπαρκής εξοπλισμός.
Πολλοί ενδοσκόποι προτείνουν τη χρήση ενός καθετήρα Fogarty για την αφαίρεση του ξένου σώματος.
Το οίδημα λάρυγγα ανταποκρίνεται καλά στην εισπνεόμενη επινεφρίνη και στα ενδοφλέβια κορτικοστεροειδή.
Αρνητικά αποτελέσματα βρογχοσκόπησης παρατηρούνται σε 10% ως 15% των περιστατικών.
ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ
Το στενότερο σημείο είναι ο κρικοφαρυγγικός μυς. Τον οισοφάγο στενεύουν το αορτικό τόξο, και το διάφραγμα, περιοχές όπου το FBs θα ενσφηνωθεί.
Μόλις περάσουν τον κρικοφαρυγγικό μυ, θα περάσουν στο στομάχι. Συγγενείς και επίκτητες οισοφαγικές ανωμαλίες μπορούν να συμβάλουν στην ενσφήνωση ξένου σώματος στον οισοφάγο. Η μέση και τρίτη μοίρα του οισοφάγου, παρουσιάζουν ανώμαλη κινητικότητα σε ασθενείς με ατρησία οισοφάγου.
Η ενσφήνωση μπορεί να γίνει σε αγγειακό δακτύλιο, έκτοπους σιελογόνους αδένες, χόνδρινα υπολείμματα, μάζα μεσοθωρακίου, αχαλασία, διαπλασιασμό.
Στις περισσότερες περιπτώσεις το επίπεδο ενσφήνωσης, είναι στον κρικοφαρυγγικό μυ ή στο αορτικό τόξο.
Οι ασθενείς είναι συνήθως ηλικίας μεταξύ 18 και 48 μηνών.
Η κατάποση των μικρών μπαταριών δημιουργεί ένα διαφορετικό σύνολο προβλημάτων. Οι μπαταρίες έχουν βρεθεί σε λιγότερο από 2% των περιστατικών. Τα συμπτώματα είναι άμεσο έγκαυμα, νέκρωση από πίεση, νέκρωση ιστού από ηλεκτρική εκφόρτωση, και απελευθέρωση τοξινών (δηλητηρίαση υδραργύρου).
Τα κύρια χημικά συστατικά των μπαταριών είναι αλκαλικά διαβρωτικά και βαριά μέταλλα.
Το μέγεθος και ο τύπος μπαταριών μπορούν να έχουν επιπτώσεις στην αντιμετωπιση και στην έκβαση.
Οι μπαταρίες λιθίου 3 βολτ είναι αρκετή να προκαλέσει ροή ηλεκτρολυτών, που απελευθερώνουν το ενδοκυττάριο κάλιο, και μπορούν να οδηγήσουν σε κυτταρικό θάνατο.
Επιπλοκές που προκαλούνται από την ενσφήνωση στον οισοφάγο των μπαταριών περιλαμβάνουν το τραχειοοισοφαγικό συρίγγιο , το οισοφαγικό έγκαυμα με η χωρίς διάτρηση, αορτοοισοφαγικό συρίγγιο, στένωση οισοφάγου και θάνατο .
Η άμεση ενδοσκόπηση πρέπει να εκτελεσθεί για τις μπαταρίες που διατηρούνται στον οισοφάγο.
Το ποσοστό επιτυχίας είναι 84% ως 96% με τον καθετήρα Foley.
Κατά προσέγγιση 90% - 95% απο τα ξένα σώματα στο στομάχι θα αποβληθούν με την αφόδευση.
Η άκαμπτη ενδοσκόπηση είναι η πιό αξιόπιστη και επιτυχής μέθοδος.
Η ασφάλεια και το ποσοστό επιτυχίας με την άκαμπτη ενδοσκόπηση αγγίζουν το 100% με ελάχιστες επιπλοκές.
Αντικείμενα μεγαλύτερα από 2 εκατ. ή και περισσότερο από 3 εκατ. που καταπίνονται από τα νεογνά παρουσιάζουν δυσκολία μπορούν να προκαλέσουν διάβρωση.
Μια μπαταρία διέλευσης από τον πυλωρό.
Σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες με αντικείμενα μεγαλύτερα από 2 εκατ. και περισσότερο από 5 εκατ. έχουν δυσκολία διάβασης μέσω του δωδεκαδακτύλου και προκαλείται απόφραξη εξόδου.
Σπάνια, FBs ενσφηνώνουν στο ύψος του συνδέσμου Treitz.
Αν και η ειλεοκολική βαλβίδα είναι το μόνο φυσικό εστένωμα στο ΚΠΣ σπάνια η ενσφήνωση αφορά το σημείο αυτό.
Η κατάποση μαγνητών προκαλεί συνήθως ελάχιστο πρόβλημα. Εντούτοις, οι επιπλοκές περιλαμβάνουν τη διάτρηση, συστροφή, ισχαιμία, και συρίγγια. Η αφαίρεση των μαγνητών συστήνεται όταν υπάρχουν περισσότεροι του ενός και ενώ είναι ακόμα στο στομάχι.
Το πίλημμα είναι ξένο σώμα που μπορεί να προκαλέσει απόφραξη, αιμορραγία, καθυστέρηση ανάπτυξης, απώλεια βάρους, κοιλιακό πόνο, ανορεξία και ναυτία.
Χειρουργός Παίδων*
