*Συνέντευξη στο Ygeia-News
*Ο τραυματισμός εγκεφάλου είναι μια σημαντική αιτία θανάτου και ανικανότητας στα παιδιά
*Η ηλικία υψηλού κινδύνου είναι από τη γέννηση μέχρι τα 4 έτη και η ηλικία από 15 εως 19 έτη
*75% των παιδιών που τραυματίζονται με οποιοδήποτε τρόπο φέρουν και κάκωση κεφαλής.Το 50% αφορά παιδιά κάτω των 5 ετών,το 28% κάτω των 2 ετών, ενώ το 65% των μικρών ασθενών είναι αγόρια
* Σε κατάγματα κρανίου σε ποσοστό 15-30% συνυπάρχει ενδοκρανιακή βλάβη
Ο Δρ. Μιχάλης Παγώνης Χειρουργός Παίδων, σε συνέντευξη του στο Ygeia News μιλά για τις κακώσεις κεφαλής στα παιδιά ,τη σοβαρότητα του κάθε περιστατικού που συμβαίνει και τι είναι χρήσιμο να γνωρίζουν οι γονείς για να είναι ασφαλή τα παιδιά τους.
Κάκωση κεφαλής
ΕΡ: Τι εννοούμε λέγοντας κάκωση κεφαλής και ποια η ηλικία εμφάνισης στα παιδιά;
ΑΠ: Ο τραυματισμός εγκεφάλου είναι μια σημαντική αιτία θανάτου και ανικανότητας σε παιδιά.
Η ηλικία υψηλού κινδύνου είναι από τη γέννηση μέχρι τα 4 έτη και η ηλικία από 15 έως 19 έτη.
Οι πτώσεις αποτελούν την αιτία του τραυματισμού σε νήπια και μικρά παιδιά, ενώ τα τροχαία είναι η αιτία του τραυματισμού σε έφηβους και ενήλικες.
75% των παιδιών που τραυματίζονται με οποιοδήποτε τρόπο φέρουν και κάκωση κεφαλής.
Το τραύμα κεφαλής ως αποτέλεσμα κακοποίησης ανηλίκου παραμένει σημαντικό στα παιδιά μικρότερα από την ηλικία του 1 έτους.
Συχνότητα
ΕΡ: Ποια η συχνότητα τους;
ΑΠ: Στις ΗΠΑ κάθε χρόνο 435000 επισκέψεις στα τμήματα επειγόντων.Είναι η αιτία για 37000 νοσηλείες ετησίως καθώς και για 3000 θάνατους.
Το 50% αφορά παιδιά κάτω των 5 ετών.Το 28% αφορά παιδιά κάτω των 2 ετών.Το 65% των μικρών ασθενών είναι αγόρια.
Μηχανισμοί
ΕΡ: Ποιοί οι μηχανισμοί πρόκλησης κάκωσης κεφαλής ;
ΑΠ: Οι μηχανισμοί πρόκλησης είναι οι ακόλουθοι:
Αμβλύ κρανιακό τραύμα
Αμβλύ τραύμα εμφανίζεται ως αποτέλεσμα άμεσης πλήξης. Αυτοί οι τραυματισμοί εμφανίζονται συχνά κατόπιν σύγκρουσης μηχανοκίνητων οχημάτων ή πτώσης.
Η κάκωση οδηγεί χαρακτηριστικά σε εστιακή βλάβη στον υποκείμενο εγκέφαλο ή σε σημείο αντιτυπίας.
Διατιτραίνοντα τραύματα
Νύσσοντα όργανα , βλήματα, με κάκωση σε νευρώνες, λειτουργικές διασυνδέσεις τους, και εγκεφαλικά αγγεία .
Εγκυμονούν επίσης κίνδυνο επιμόλυνσης.
Αξονική βλάβη
Εμφανίζεται ως αποτέλεσμα αλλαγής στη γωνιακή ορμή και συνδέεται συχνά με αγγειακή βλάβη στα βασικά γάγγλια και το θάλαμο .
Παρατηρούνται κλασικά ως πετεχείες - αιμορραγίες στη λευκή ουσία και αναφέρονται συνήθως ως διάχυτη αξονική βλάβη.
Διάσειση
Η διάσειση χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τα συμπτώματα που εμφανίζονται μετά από κάκωση κεφαλής όταν κανένα αιμάτωμα ούτε άλλη ενδοκράνια παθολογία εντοπίζεται. Τα κλασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ναυτία, εμετό, δυσκολία συγκέντρωσης, αμνησία, και αλλαγές προσωπικότητας.
Ηλικία
ΕΡ: Οι κακώσεις κεφαλής διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία του παιδιού; Δηλαδή τι σημαίνουν οι κακώσεις κεφαλής στα βρέφη,στα νήπια, στα παιδιά σχολικής ηλικίας, αλλά και σε μεγαλύτερα παιδιά;
ΑΠ: Διαφέρουν και ως προς το μηχανισμό και ως προς τη συμπτωματολογία.Ο μικρός ασθενής δεν έχει τη δυνατότητα να περιγράψει και πολλές φορές ακόμα και μια ανησυχία ή ανορεξία πρέπει να τυγχάνουν προσοχής .
Επιπλέον το παιδί έχει
1. Μεγαλύτερο κεφάλι
2. Περιέχει περισσότερο ύδωρ
3. Λιγότερη μυελίνωση
4. Μεγαλύτερη πλαστικότητα
5. Ταχύτατη ανάπτυξη
6. Μεγαλύτερος μεταβολισμός
Όσο πιο μικρή η ηλικία, τόσο πιο δύσκολη η κλινική εκτίμηση.
Θεωρούμε φυσιολογικό το επίπεδο συνείδησης όταν το παιδί είναι σε εγρήγορση ή ξυπνά με το φωνητικό ερέθισμα ή με ελαφρύ άγγιγμα.
Η εισαγωγή του βρέφους και η διερεύνηση με αξονική τομογραφία πρέπει να γίνεται με πιο χαλαρά κριτήρια από τα μεγαλύτερα παιδιά.
Τα βρέφη παρουσιάζουν υψηλότερο ποσοστό επιπλοκών και ασυμπτωματικών ενδοκράνιων βλαβών.
Η πιθανότητα να υπάρχει ενδοκρανιακή βλάβη σε βρέφος με φαινομενικά ελαφριά ΚΕΚ είναι 3-6%.
Σε κατάγματα κρανίου σε ποσοστό 15-30% συνυπάρχει ενδοκρανιακή βλάβη.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς
ΕΡ: Τι είναι χρήσιμο να γνωρίζουν οι γονείς ;
ΑΠ: Πως ο καλύτερος τρόπος για να είναι ασφαλή τα παιδιά είναι η πρόληψη γνωρίζοντας τα πιθανά αίτια που είναι:
-Πτώσεις(75%)
α. από ύψος(βεράντες,παράθυρα,ζώα κτλ)
β. από σκαλιά(περπατούσα)
γ. από έπιπλα
δ. από παιχνίδια στο πάρκο
-Τροχαία
-Ποδήλατο, κτύπημα πεζού από αυτοκίνητο
-Αθλητισμός
-Κακοποίηση
Συμπτώματα
ΕΡ: Ποια χαρακτηριστικά συμπτώματα ύστερα από χτύπημα στο κεφάλι χρήζουν προσοχής;
ΑΠ: Σε παροδική απώλεια συνείδησης και περιτραυματική αμνησία όπως επίσης και σε σύγχυση και υπνηλία δυνατόν να υπάρχει κάταγμα κρανίου ή θλάση εγκεφάλου.
Ασθενείς που είναι ασυμπτωματικοί, πλήρως άγρυπνοι και σε επιφυλακή, και νευρολογικά φυσιολογικοί μπορούν να ελέγχονται για αρκετές ώρες από αξιόπιστο παρατηρητή που καταλαβαίνει τα σημεία και τα συμπτώματα.
Χτύπημα στο κεφάλι
ΕΡ: Τι μπορεί να συμβεί μετά από χτύπημα στο κεφάλι ;
ΑΠ: Το ενδοκράνιο περιεχόμενο περιλαμβάνει τον εγκέφαλο,εγκεφαλονωτιαίο υγρό και αίμα. Ο εγκέφαλος αποτελεί περίπου το 80%. Δεδομένου ότι το κρανίο είναι άκαμπτο, ο συνολικός όγκος του ενδοκρανίου περιεχομένου πρέπει να παραμείνει σταθερός και οποιαδήποτε αυξηση στον όγκο ενός συστατικού ειναι εις βάρος άλλων.
Στα παιδιά με ανοιχτές πήγες υπάρχει διαμάχη για την εφαρμογή αυτής της αρχής.
Σε κάκωση κεφαλής η πιθανότητα εγκεφαλικής αιμορραγίας είναι 1/100. Σε ρωγμώδες κάταγμα η πιθανότητα εγκεφαλικής αιμορραγίας ειναι 1/30. Σε κώμα η πιθανότητα εγκεφαλικής αιμορραγίας είναι 1/4.
Εισαγωγή στο νοσοκομείο
ΕΡ: Ποια είναι τα συμπτώματα-σημάδια που θεωρούνται επικίνδυνα και επιβάλλεται ιατρική παρακολούθηση και εισαγωγή στο νοσοκομείο;
ΑΠ: Εισαγωγή στο νοσοκομείο πρέπει να γίνεται σε
1. Ασθενείς με διατιτραίνοντα τραύματα
2. Απώλεια συνείδησης ή μείωση επιπέδου συνείδησης
3. Πονοκέφαλο
4. Κάταγμα κρανίου
5. Έλλειψη διαθεσιμότητας αξονικής τομογραφίας
Κακοποίηση ανηλίκου
ΕΡ: Ποια η συχνότητα κακοποίησης ανηλίκου και τι πρέπει να προσέξουμε έτσι ώστε να γίνει αντιληπτή;
ΑΠ: Η κακοποίηση ανηλίκου είναι η υποκείμενη αιτία σε 3% των τραυματισμών στην παιδική ηλικία.
Την κακοποίηση ανηλίκου μπορεί να υποψιαστεί ο ιατρός όταν
(1) εμφανίζεται μια ανεξήγητη καθυστέρηση στη λήψη της ιστορικού
(2) το ιστορικό είναι ασαφές ή ασυμβίβαστο με τα παρατηρηθέντα φυσικά συμπεράσματα,
(3) ο έχων την επιμέλεια κατηγορεί τρίτους
(4) ο έχων την επιμέλεια προστατεύει άλλους ενηλίκους
Παρατηρήσεις που υποδηλώνουν κακοποίηση του παιδιού:
.Ουλές, εσχάρες, κυκλοτερείς εκδορές άκρων, σημάδια από δήγματα.
.Πολλαπλές αιμορραγίες αμφιβληστροειδούς
. Περιοστική πάχυνση μακρών οστών
. Συμμετρικά εγκαύματα ή ερυθήματα
.Πολλαπλά δήγματα εντόμων ή/και φθειρίαση
.Ασταθής συμπεριφορά παιδιού με εναλλαγή τρόμου - στοργής
. Μη φυσιολογική συμπεριφορά γονέων
. Άσχετη με την κάκωση αναπτυξιακή ανωμαλία (που ίσως είναι και η αιτία κακοποίησης)
Αιμάτωμα
ΕΡ: Τι είναι το τραυματικό αιμάτωμα;
ΑΠ: Μια απλή περιγραφή για το κεφαλαιμάτωμα ή καλύτερα υποαπονευρωτικό αιμάτωμα που υποδηλώνει μηχανισμό πλήξης και πολλές φορές συνυπάρχει με κάταγμα κρανίου.
Εγκεφαλική διάσειση
ΕΡ: Τι είναι η εγκεφαλική διάσειση και ποια τα συμπτώματα της;
ΑΠ: Η διάσειση χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τα συμπτώματα που εμφανίζονται μετά από κρανιοεγκεφαλική κάκωση όταν κανένα αιμάτωμα ούτε άλλη ενδοκράνια παθολογία εντοπίζεται. Τα κλασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ναυτία, εμετό, δυσκολία συγκέντρωσης, αμνησία, και αλλαγές προσωπικότητας.
Αυτά τα συμπτώματα είναι το αποτέλεσμα νευρωνικής δυσλειτουργίας . Πλήρης αποκατάσταση μετά από διάσειση. Εντούτοις, μακροπρόθεσμες συνέπειες περιλαμβάνουν την εξασθενισμένη προσοχή και μνήμη και μειωμένη ταχύτητα επεξεργασίας.
Τύποι
ΕΡ:Ποιοι οι τύποι καταγμάτων κρανίου;
ΑΠ: .Ρωγμώδη κατάγματα (ιδιαίτερη μορφή το διευρυνόμενο κατάγμα).
.Εμπιεστικά κατάγματα (αποκαλύπτεται σε εφαπτόμενη ακτινογραφία).
.Διαμπερή κατάγματα.
Οι βασικές αρχές της διαχείρισης στηρίζονται στο δόγμα monro-Kellie και στην αποφυγή του δευτεροβάθμιου τραυματισμού εγκεφάλου.
Η αρχική αντιμετώπιση και ανάνηψη, αρχίζει με την αξιολόγηση A,B,Cs.
.Προσπάθειες πρέπει να γίνονται στον έλεγχο αιμορραγίας συμπεριλαμβανομένου των τραυμάτων του κρανίου, τα οποία μπορούν να είναι αιτία σοκ στον παιδιατρικό ασθενή.
. Χορήγηση ισοτόνων υγρών
.Γλυκαιμικός έλεγχος
.Η τροποποιημένη κλίμακα κώματος (GCS) Γλασκώβης με περιορισμούς για νεογνά και πολύ μικρά παιδιά.
Έλεγχος-ενδείξεις
ΕΡ: Ο έλεγχος για κρανιοεγκεφαλική κάκωση στα παιδιά γίνεται με αξονική τομογραφία εγκεφάλου και ποιες οι ενδείξεις;
ΑΠ: Ενδείξεις για διενέργεια αξονικής τομογραφίας:
Ενδείξεις για επείγουσα αξονική τομογραφία:
Διαβαθμίσεις
ΕΡ: Υπάρχουν διαβαθμίσεις ως προς τη βαρύτητα των κακώσεων κεφαλής;
ΑΠ: Διαβαθμίσεις της βαρύτητας των ΚΕΚ
Ελάχιστη
GCS 15, χωρίς απώλεια συνείδησης ή αμνησία
Ελαφριά
GCS 14, ή 15 με απώλεια συνείδησης
Μέτρια
GCS 9-13 ή απώλεια συνείδησης >5 λεπτά ή νευρολογικό έλλειμμα. Ελαφριά τραυματική εγκεφαλική βλάβη.
Αλλοίωση του επιπέδου συνείδησης μικρής χρονικής διάρκειας, ως αποτέλεσμα κλειστής ΚΕΚ. Δεν υπάρχει παρεγχυματική εγκεφαλική βλάβη.
Σύγχυση, αποπροσανατολισμός, ευερεθιστότητα, διαταραχές μνήμης και ομιλίας (μπορεί να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα).
Σοβαρή
GCS 5-8
Υψηλή πιθανότητα ενδοκρανιακής παθολογίας (αιματώματα ή οίδημα) ή-και σοβαρής πρωτοπαθούς βλάβης του εγκεφαλικού παρεγχύματος.
Κίνδυνος ανάπτυξης εγκεφαλικού οιδήματος (άμεσα ή όψιμα)
Διασωληνωμένος ασθενής με ICP monitor.
Βαριά
GCS 3-4
Πρόγνωση
ΕΡ: Ποια η πρόγνωση των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων στα παιδιά;
ΑΠ: Σε γενικές γραμμές τα παιδιά παρουσιάζουν καλύτερηπρόγνωση από τους ενήλικες.
Θεωρείται ότι ο νεανικός εγκέφαλος διαθέτει μεγαλύτερη δυνατότητα ανάκαμψης από τον ενήλικο.
Σαν απώτερες επιπλοκές στα παιδιά εμφανίζονται οι ακόλουθες:
Χειρουργός Παίδων
Μέλος Δ.Σ. ΚΕΧΠ
Ραφαήλ Σάντη 15,Λάρνακα
Τηλ.24641111,24631666
Email: michalispagonis@yahoo.com
pagonism@cytanet.com.cy
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΥΖΙΝΟΥ
