*Συνέντευξη στο Ygeia-Νews
*Οι άνθρωποι με τύπου 2 διαβήτη αποτελούν την πλειονότητα των διαβητικών (άνω του 90%).
*Τιμές σακχάρου μεταξύ 100-125 mg% είναι ύποπτες για Προδιαβήτη, ενώ τιμές 126 mg% και άνω, σημαίνουν διάγνωση Διαβήτη.
*Υπάρχει κληρονομικότητα, αλλά σημαντικό ρόλο παίζει και ο ‘’σύγχρονος’’ τρόπος ζωής και διατροφής.
*Κάθε χρόνο, πρέπει να κάνουμε τον προληπτικό μας έλεγχο.
«Ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι η ενεργός συμμετοχή του διαβητικού και η εκπαίδευση του, ώστε να μπορεί κατά κάποιο τρόπο να είναι γιατρός του εαυτού του». Αυτό τονίζει ο ιατρός Παθολόγος – Διαβητολόγος δρ. Δώρος Λοίζου σε συνέντευξη του στο Ygeia-Νews.
Ο δρ. Λοϊζου μιλά για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον Σακχαρώση Διαβήτη και υπογραμμίζει την σημασία που έχει η πρόληψη όχι μόνο του προσδόκιμου επιβίωσης, αλλά και της ποιότητας της ζωής. «Στο Διαβήτη θεραπεύουμε τον άνθρωπο και όχι τη νόσο» τονίζει χαρακτηριστικά
Συμπτώματα
Ερ: Τι είναι ο διαβήτης και ποια τα συμπτώματά του;
Απ: Σακχαρώδης Διαβήτης είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από χρόνια υπεργλυκαιμία και διαταραχές του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών, οι όποιες συσχετίζονται με απόλυτη η σχετική ανεπάρκειά στη έκκριση και στη δράση της ινσουλίνης.
Τα συμπτώματα του Διαβήτη είναι πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία, εύκολη κόπωση, διαταραχές της όρασης, απώλεια βάρους και κνησμός (ιδιαίτερα στη γενετική χώρα).
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου1, τύπου 2
Ερ: Ακούμε συχνά για διαβήτη τύπου 1, διαβήτη τύπου 2 κλπ. Ποια διαφορά υπάρχει;
Απ: Ο τύπου 1
Άτομα με τύπου 1: Δεν παράγουν καθόλου ή δεν παράγουν αρκετή ινσουλίνη. 2) Ξεκινά σε ηλικίες συνήθως νεότερες των 30 ετών. 3) Η εξωγενής χορηγούμενη ινσουλίνη αποτελεί τη δια βίου θεραπεία. 4) Περίπου το 5- 10% των διαβητικών είναι τύπου 1. 5) Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του δεν υπάρχουν σαφώς διευκρινισμένοι, όμως έρευνες δείχνουν ότι αποδίδεται σε συνδυασμό γενετικών και ανοσολογικών παραγόντων, καθώς και επιδράσεις του περιβάλλοντος.
Ο τύπου 2
Άτομα με τύπου 2: 1) παράγουν ινσουλίνη, αλλά δεν μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά. 2) Ξεκινά σε ηλικίες συνήθως μεγαλύτερες των 40 ετών, αλλά τα τελευταία 25-30 χρόνια, λόγω της αυξανόμενης παχυσαρκίας καθώς και του τρόπου ζωής, όλο και νεότερες ηλικίες προσβάλλονται. 3) Δεν είναι απαραίτητη η εξωγενής χορήγηση ινσουλίνης. Στα αρχικά στάδια αρκούν μερική απώλεια βάρους και η αλλαγή στον τρόπο ζωής. 4) Οι άνθρωποι με τύπου 2 διαβήτη αποτελούν την πλειονότητα των διαβητικών (άνω του 90%). 5) Υπάρχει κληρονομικότητα, αλλά σημαντικό ρόλο παίζει και ο ‘’σύγχρονος’’ τρόπος ζωής και διατροφής. 6) Κινδυνεύουν περισσότερο να τον εμφανίσουν οι μεγαλύτερες ηλικίες, όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό Διαβήτη, οι γυναίκες που εμφάνισαν διαβήτη της κύησης, η γέννησαν άνω των 4 παιδιών, η είχαν πολυκυστικές ωοθήκες. Επίσης οι παχύσαρκοι (ιδίως με κοιλιακή παχυσαρκία) και όσοι δεν ασκούνται καθόλου.
Ερ: Πότε θα πρέπει να ανησυχήσει κάποιος αν λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν και ήπια συμπτώματα;
Απ: Ήπια συμπτώματα έχουμε μόνο στο ΣΔ2 και ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα άτομα. Κάθε άτομο που παρουσιάζει έστω και ήπια συμπτώματα (π.χ., ασυνήθιστη δίψα, πολυουρία, κόπωση και ανεξήγητη απώλεια βάρους ή συχνές λοιμώξεις), αλλά με ιστορικό Διαβήτη στη οικογένειά του, πρέπει να ανησυχήσει και να εξετασθεί, και βέβαια, κάθε χρόνο, πρέπει να κάνουμε τον προληπτικό μας έλεγχο.
Καμπύλη Σακχάρου – τι μας δείχνει!
Ερ: Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές για το σάκχαρο αίματος για τα ενήλικα άτομα και πότε πρέπει να μετράμε το σάκχαρο για να έχουμε μια πιο «ασφαλή» τιμή;
Απ: Φυσιολογικές τιμές σακχάρου νηστείας στα ενήλικα άτομα είναι μέχρι τα 100 mg% . Τιμές σακχάρου μεταξύ 100-125 mg% είναι ύποπτες για Προδιαβήτη, ενώ τιμές 126 mg% και άνω, σημαίνουν διάγνωση Διαβήτη. Οι μετρήσεις πρέπει να γίνονται μετά από 10-12 ώρες νηστείας και σε εργαστήριο. Στη περίπτωση υποψίας Προδιαβήτη είναι καλό το άτομο να κάνει Καμπύλη Σακχάρου, η οποία μπορεί να μας δείξει αν το άτομο είναι διαβητικό, η έχει Προδιαβήτη η αν για την ώρα είναι φυσιολογικό. Έτσι «ασφαλής» τιμή σακχάρου μπορούμε να πούμε ότι είναι τιμές κάτω από 100 mg%.
Έγκαιρη διάγνωση
Ερ: Αποτελεί μύθο ή πραγματικότητα ότι ο Διαβήτης είναι μια ύπουλη ασθένεια;
Απ: Το κατά πόσο ο Διαβήτης είναι ύπουλη η όχι πάθηση είναι σχετικό. Τη φράση ύπουλη ασθένεια ,την έλεγαν κάποιοι παλαιοτέρα, εννοώντας βασικά ότι σε ηλικιωμένα άτομα αργούσε να γίνει διάγνωση, και εμφάνιζαν επιπλοκές. Πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους μας, ότι πρέπει να γίνεται έγκαιρη διάγνωση και άμεση έναρξης αγωγής, ώστε να αποφεύγονται οι επιπλοκές.
Ερ: Πώς ρυθμίζεται;
Απ: Ο Διαβήτης ρυθμίζεται με σωστή διατροφή ,αντιδιαβητικά φάρμακα (από του στόματος και ενέσιμα), ινσουλίνη, άσκηση και εκπαίδευση του πάσχοντα.
Ερ: Πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή τι θα πρέπει να περιλαμβάνει το πιάτο ενός διαβητικού ατόμου και πόσο σημαντική έως απαραίτητη είναι η άσκηση (περπάτημα, κολύμπι) για να έχει μια φυσιολογική ζωή χωρίς προβλήματα;
Διατροφή
Απ: Διατροφικά γίνεται σύσταση για υιοθέτηση μιας Μεσογειακού τύπου διατροφής, βασισμένη στην πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών, η οποία έχει ευεργετικά μεταβολικά οφέλη μακροπρόθεσμα, μειώνοντας συγχρόνως τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων. Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται κατανομή των γευμάτων μέσα στην ημέρα, ανεξαρτήτως εάν λαμβάνουν τα άτομα ινσουλίνη ή όχι.
Επίσης συστήνεται η προτίμηση τροφίμων υψηλών σε φυτικές ίνες (25-35γρ) και χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα ψάρια, τα μη επεξεργασμένα σιτηρά ολικής άλεσης και τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά. Θα πρέπει να περιοριστεί η κατανάλωση τροφίμων με ζάχαρη, ιδιαίτερα ζαχαρούχων αναψυκτικών καθώς και επεξεργασμένων αρτοπαρασκευασμάτων.
Όσον αφορά το αλκοόλ συστήνεται μέτρια κατανάλωση, μέχρι 1 ποτό ημερησίως για τις γυναίκες και μέχρι 2 ποτά ημερησίως για τους άντρες.
Επιπρόσθετα, προτείνεται περιορισμός της πρόσληψης αλατιού σε λιγότερο από 2300mg την ημέρα γενικά για τα άτομα με διαβήτη, ενώ άτομα τα οποία έχουν υπέρταση καθώς και άτομα άνω των 50 χρόνων πρέπει να περιοριστούν στην πρόσληψη 1500mg ημερησίως. Σχετικά με την κατανάλωση λίπους, έως και το 30% των ημερήσιων αναγκών σε ενέργεια μπορεί να προέρχεται από λίπος, δίνοντας έμφαση στην κατανάλωση ελαιόλαδου, λιπαρών ψαριών (2-3μερίδες/εβδ), οσπρίων, ξηρών καρπών και περιορίζοντας συγχρόνως την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και των προϊόντων του. Περιορισμός στα τρανς λιπαρά που βρίσκονται κυρίως σε βούτυρο και μαργαρίνη
Άσκηση
Η άσκηση έχει θετική επίδραση στην πρόληψη του διαβήτη τύπου ΙΙ και στη διαχείριση των τύπου Ι και ΙΙ . Αναφέρεται ότι τα οφέλη στην υγεία από τη συστηματική άσκηση είναι έκδηλα στο λιπιδαιμικό προφίλ, τη μείωση του σωματικού βάρους, του σωματικού λίπους, της αρτηριακής πίεσης και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου. Η φυσική δραστηριότητα καθυστερεί την εμφάνιση νευροπαθειών, αμφιβληστροειδοπαθειών, νεφροπαθειών, άγχους, νευρικότητας, του κινδύνου από άλλες ασθένειες. Η άσκηση επηρεάζει θετικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη των μυών και του ήπατος, διεγείρει την πρόσληψη γλυκόζης στα περισσότερα κύτταρα του σώματος, μπορεί να βελτιώσει τον γλυκαιμικό έλεγχο και επίσης η υιοθέτηση και συντήρηση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές επιπλοκές των διαβητικών από 35% - 55%. Περπάτημα ½ ώρα τη ημέρα είναι μια εξαιρετική άσκηση, όπως επίσης το κολύμπι, το ποδήλατο, ασκήσεις σε γυμναστήριο και η κηπουρική.
Ψηλές θερμοκρασίες και διαβητικοί
Ερ: Βρισκόμαστε στα μέσα του καλοκαιριού και των διακοπών. Τι θα πρέπει να προσέξει ένα διαβητικό άτομο; Οι ψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν το σάκχαρο στο αίμα;
Απ: Βασικά ο διαβητικός πρέπει να αποφεύγει τη έκθεση στον ήλιο για πολύ ώρα, και ιδιαίτερα τις πολύ ζεστές ώρες της ημέρας (11πμ – 4 μ.μ.), η χρήση καπέλου συνιστάται. Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται η αφυδάτωση και έτσι πρέπει να πίνει πολλά υγρά και ιδιαίτερα τουλάχιστό 3 λίτρα νερό τη ημέρα. Οι ψηλές θερμοκρασίες δεν αυξάνουν το σάκχαρό, αλλά μπορεί να οδηγήσουν τα ευαίσθητα άτομα (ιδιαιτέρα παιδιά και ηλικιωμένους) σε αφυδάτωση με όλα τα συνεπακόλουθα.
Επιπλοκές
Ερ: Ποιές είναι οι επιπλοκές του Διαβήτη;
Απ: Οι επιπλοκές του διαβήτη διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες
Οξείες είναι ¨η υπογλυκαιμία, η διαβητική οξέωση, οι βακτηριακές - μυκητιασικές λοιμώξεις και η γαλακτική οξέωση που είναι πολύ σπάνια.
Χρόνιες είναι η οφθαλμοπάθεια, η νευροπάθεια, η νεφροπάθεια, και η καρδιοαγγειακή νόσος.
Πρώτη αιτία ακρωτηριασμού των κάτω άκρων
Ερ: Γιατί οι ειδικοί συμβουλεύουν κυρίως τα διαβητικά άτομα να προσέχουν τα πόδια τους; Ακρωτηριάζει ο διαβήτης;
Απ: Σαν αποτέλεσμα της καρδιοαγγειακής νόσου, η προσβολή των αγγείων των κάτω άκρων σε συνδυασμό με τη νευροπάθεια και τοπική λοίμωξη έχει αναγάγει τον διαβήτη σε πρώτη αιτία ακρωτηριασμού των κάτω άκρων μετά από τα ατυχήματα. Για αυτό πρέπει όλοι οι διαβητικοί να πλένουν καθημερινά τα πόδια τους, να τα στεγνώνουν καλά, να αποφεύγουν τα στενά και μυτερά παπούτσια, να φοράνε βαμβακερές η μάλλινες κάλτσες χωρίς καλτσοδέτες, να αποφεύγουν να περπατούν ξυπόλητοι ιδιαίτερα εκτός σπιτιού και σε κάθε τραυματισμό των άκρων, να απευθύνονται στο διαβητολόγο τους. Γάγγραινα και ακρωτηριασμό παθαίνουν μόνο, τα πολύ παραμελημένα άκρα των αρρύθμιστων διαβητικών.
Διαβήτης και Πρόληψη
Ερ: Πόσο σοβαρό είναι το να πάσχει κάποιος σήμερα από διαβήτη; Ποιες απλές συμβουλές θα δίνατε στα διαβητικά άτομα ώστε οι τιμές του σακχάρου να παραμένουν σταθερές και να μην παρουσιάζουν προβλήματα;
Απ: Σήμερα καλό θα είναι να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι ο διαβήτης δεν είναι απλώς η ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Ο διαβήτης, ακόμα και ρυθμισμένος είναι μια κατάσταση που μας ακολουθεί δια βίου. Χωρίς την κατάλληλη παρακολούθηση (από διαβητολόγο), τη σωστή ρύθμιση όλων των παραμέτρων (παχυσαρκία, υπέρταση, χοληστερόλη, τριγλυκερίδια κλπ), τη αλλαγή του τρόπου ζωής (σωματική άσκηση είναι απαραίτητη), οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μείωση όχι μόνο του προσδόκιμου επιβίωσης, αλλά και της ποιότητας της ζωής. Ο Σ.Δ τετραπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων (έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), είναι η πρώτη αιτία τύφλωσης, τελικού σταδίου νεφρικής ανεπάρκειας και αιμοκάθαρσης, αποτελεί την πρώτη αιτία ακρωτηριασμών των κάτω άκρων μετά από ατυχήματα.
Ερ: Θεραπεία για το σακχαρώδη διαβήτη σημαίνει πρόληψη;
Απ: Ο κίνδυνός του διαβήτη σήμερα, δεν μας τρομάζει όπως παλιά. Αρκεί, αναλαμβάνοντας εμείς οι ίδιοι την ευθύνη της υγείας μας, να φροντίσουμε να έχουμε καλές σχέσεις με τη σωματική άσκηση, τη σωστή διατροφή και φυσικά με τον διαβητολόγο και τις οδηγίες του. Σήμερα θεραπεία με την έννοια της ίασης, δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως πλέον αποτελεσματική θεραπεία, ώστε οι άνθρωποι με Σ.Δ να έχουν μία εξίσου φυσιολογική ζωή, με τους μη πάσχοντας, χωρίς αυξημένους κινδύνους για την υγεία τους. Ακρογωνιαίος λίθος της θεραπεία είναι η ενεργός συμμετοχή του διαβητικού και η εκπαίδευση του, ώστε να μπορεί κατά κάποιο τρόπο να είναι γιατρός του εαυτού του. Στον Διαβήτη θεραπεύουμε τον άνθρωπο και όχι τη νόσο.
