*Προσωπικά, δεν ενδιαφέρομαι να ενταχθώ στο ΓεΣΥ
*Οι προσφερόμενες τιμές στο ΓεΣΥ για τη γαστρεντερολογία είναι κατά 70% χαμηλότερες από τις χρεώσεις που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ γιατρών-ασφαλιστικών εταιρειών
*Η ιδιωτική ιατρική δεν θα πεθάνει, ίσως τελικά, έχουμε κλινικές για λίγους με πολλά λεφτά και το ΓεΣΥ να είναι για τον πολύ κόσμο
Ο δρ Σάββας Καδής ειδικός γαστρεντερολόγος ηπατολόγος σε συνέντευξη στο Ygeia-News καταθέτει τον έντονο προβληματισμό του για το προωθούμενο ΓεΣΥ υποδεικνύοντας ότι ως έχει δεν μπορεί να είναι λειτουργικό και βιώσιμο.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως ακολούθως:
ΕΡ: Αφήσατε τα ιατρικά κέντρα της Ευρώπης και επιστρέψατε στην Κύπρο. Ποιοι λόγοι σας ώθησαν, οι προσδοκίες σας επαληθεύτηκαν;
ΑΠ: Σπούδασα στην Αυστρία, συγκεκριμένα στη Βιέννη, από όπου πήρα το πτυχίο του γενικού γιατρού. Ακολούθως πήγα στην Αγγλία, εκεί εργάστηκα για 13 χρόνια. Ήμουν νεαρός γιατρός και σταδιακά ανελίχθηκα στο πόστο του διευθυντή κλινικής γαστρεντερολογίας.
Παρά την ανέλιξη και τις διαφαινόμενες προοπτικές αποφάσισα να επιστρέψω στην Κύπρο. Η νοσταλγία για τον τόπο μου ήταν μεγάλη. Πάντα στη σκέψη μου ήταν η επιστροφή, ποτέ δεν φαντάστηκα το μέλλον μου για πάντα στο εξωτερικό. Έτσι, το 2006 επιστρέψαμε με τη σύζυγό μου, επίσης γιατρός, ειδική ενδοκρινολόγος και διαβητολόγος. Γυρίσαμε σελίδα, βρεθήκαμε μπροστά σε μια νέα επαγγελματική αφετηρία. Μετά από 12 χρόνια δραστηριοποίησης θεωρώ ότι η απόφαση μας ήταν εκατό τοις εκατό ορθή.
ΕΡ: Από πότε θυμάστε να λέτε ότι θέλετε να γίνετε γιατρός;
ΑΠ: Από πολύ μικρή ηλικία, δεν θυμάται ακριβώς. Στο σπίτι έχουμε μια κασέτα, αυτές του μαγνητοφώνου, που ακούγομαι να λέω ότι θα γίνω γιατρός. Μολονότι οι γονείς μου και οι δύο είναι εκπαιδευτικοί, φιλόλογοι, εντούτοις εγώ δεν ακολούθησα την πορεία τους. Μεγαλώνοντας ωρίμασα και καταστάλαξα για την ιατρική.
Το ίδιο και η σύζυγός μου, η οποία επίσης προέρχεται από οικογένεια εκπαιδευτικών, αλλά ακολούθησε άλλη κατεύθυνση.
ΕΡ: Πώς ήταν η άσκηση της ιατρικής στην Αγγλία;
ΑΠ: Οι σπουδές ήταν απαιτητικές, ο χώρος ανταγωνιστικός, δούλεψα σκληρά, έκανα θυσίες για να διαπρέψω και να διακριθώ. Η αλήθεια είναι ότι υπήρξα τυχερός, μου δόθηκε μια μεγάλη ευκαιρία, όταν ο καθηγητής Ντέιβιντ Τόμσον με παρότρυνε να ακολουθήσω γαστρεντερολογία. Με στήριξε, με βοήθησε πολύ αυτός ο καθηγητής. Πιστεύω όταν κάνεις καλή εντύπωση σε ανθρώπους που μπορούν να βοηθήσουν είναι πολύ σημαντικό για την πορεία σου. Με σκληρή δουλειά έπεισα για τις ικανότητές μου, την κατάρτιση και την αφοσίωσή μου στην ιατρική. Καθόλου δεν μετανιώνω για τις επιλογές μου. Οι σπουδές και η δραστηριοποίησή μου στην Αγγλία αποτελεί ένα σημαντικό και καθοριστικό κεφάλαιο στην εξέλιξή μου. Δεν ένοιωσα ξένος εκεί. Η Αγγλία είναι το δεύτερό μου σπίτι. Το πρώτο φυσικά είναι ο τόπος μου, για αυτό και επιστρέψαμε.
ΕΡ: Επιστρέφετε στην Κύπρο και εργάζεστε στο Αρεταίειο;
ΑΠ: Ουσιαστικά η επαγγελματική μου σταδιοδρομία ξεκίνησε από το Αρεταίειο νοσηλευτήριο. Είμαι από τους πρώτους μετόχους του οργανισμού μαζί με τη σύζυγό μου. Από τους πρώτους που ανοίξαμε ιατρείο. Σταδιακά ανέπτυξα το δικό μου μοντέλο οργάνωσης εργασίας και εξυπηρέτησης των ασθενών. Ο κάθε γιατρός βάζει την προσωπική του πινελιά στον τρόπο που εργάζεται. Έχω ένα απαιτητικό πρόγραμμα με μεγάλο αριθμό ασθενών. Ξεκινώ πολύ ενωρίς τις ενδοσκοπήσεις, από τις 5.30 π.μ. δέχομαι ασθενείς και συχνά δουλεύω ως τις 8.00 μ.μ. Πατώ στέρεα στην επιστημοσύνη μου, στη μεγάλη εμπειρία της Αγγλίας και με την οργάνωση του σωστού περιβάλλοντος εργασίας, εννοώ όλη την ομάδα των εργαζομένων που με υποστηρίζουν, από τις νοσοκόμες μέχρι τη γραμματέα, δημιούργησα ένα μοντέλο παροχής ιατρικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας.
ΕΡ: Πώς αξιολογείτε το σύστημα υγείας της Αγγλίας;
ΑΠ: Εργάστηκα στο εθνικό σύστημα υγείας το οποίο ήταν φοβερά υπερφορτωμένο. Υπήρχε μεν, η κατάλληλη υποδομή και το ιατρικό προσωπικό, αλλά λόγω της υπερφόρτωσης του συστήματος ο γιατρός δυσκολευόταν να παρέχει επαρκείς υπηρεσίες χωρίς καθυστέρηση και ταλαιπωρία του ασθενή. Για παράδειγμα το 90% των περιστατικών των γαστρεντερολόγων δεν είναι σοβαρές παθήσεις, αλλά αφορούν κυρίως στην ποιότητα ζωής, στην καθημερινότητα του ατόμου. Όταν ήμουν διευθυντής κλινικής με ενοχλούσε πολύ γιατί μια εξέταση ρουτίνας, όπως η κωλονοσκόπηση καθυστερούσε να γίνει, όχι με ευθύνη του γιατρού, αλλά γιατί αυτό καθ΄αυτό το σύστημα δεν μπορούσε να κινηθεί με ταχύτερο ρυθμό.
ΕΡ: Πώς αξιολογείτε την ιδιωτική ιατρική στη χώρα μας;
ΑΠ: Η ιδιωτική ιατρική βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο. Στελεχώνεται από εξαιρετικούς γιατρούς, διαθέτει άρτια υποδομή και πιστεύω ότι παρέχονται υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
ΕΡ: Πώς κρίνετε το δημόσιο τομέα υγείας;
ΑΠ: Δεν έχω εργαστεί στο δημόσιο και δεν θα ήθελα να είμαι άδικος. Νομίζω όμως, ότι ισχύει αυτό που είπα προηγούμενα για το σύστημα της Αγγλίας, ότι δηλαδή είναι τρομερά υπερφορτωμένο. Με αποτέλεσμα να «χάνονται» ασθενείς στο δαιδαλώδες και χρονοβόρο σύστημα. Θέλω να είμαι σαφής, δεν σημαίνει ότι για αυτό ευθύνονται οι γιατροί και οι νοσοκόμοι. Αλλά όταν πηγαίνει ασθενής για μια κωλονοσκόπηση και του δίνουν ραντεβού το 2020 ή και 2021, τι να πω...
ΕΡ: Αυτά τα προβλήματα δεν αναμένεται να ξεπεραστούν με την τροχιοδρομούμενη μεταρρύθμιση της εισαγωγής του ΓεΣΥ; Εσείς θα συμμετέχετε;
ΑΠ: Είμαι πρόεδρος της Επιτροπής ΓεΣΥ του Αρεταίειου, που συστάθηκε για να και να αποφασίσει αν θα συμμετάσχει. Οι μέτοχοι αναμένουμε στοιχεία από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, να τα αξιολογήσουμε για να πάρουμε αποφάσεις.
Προσωπικά, συντάσσομαι πλήρως με την επίσημη τοποθέτηση του ΠΙΣ. Εκτιμώ ότι οι προϋποθέσεις που έχει θέσει είναι προαπαιτούμενο για να λειτουργήσει ένα εύρυθμο, αξιόπιστο και βιώσιμο σχέδιο υγείας. Με τον προτεινόμενο προϋπολογισμό το ΓεΣΥ, δεν μπορεί να λειτουργήσει. Πρέπει να σας πως ότι οι προσφερόμενες τιμές για τη γαστρεντερολογία είναι κατά 70% χαμηλότερες από τις χρεώσεις που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ γιατρών-ασφαλιστικών εταιρειών. Είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας. Δεν πιστεύω να υπάρχει γαστρεντερολόγος που να θέλει να ενταχθεί στο ΓεΣΥ με αυτές τις τιμές. Προσωπικά δεν ενδιαφέρομαι. Δεν θέλω να επιστρέψω στο αγγλικό σύστημα με την αφόρητη πίεση και να αδυνατώ να προσφέρω επαρκείς υπηρεσίες. Το ΓεΣΥ όπως προτείνεται δεν θα είναι βιώσιμο, θα είναι δυσλειτουργικό, δεν θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ασθενών.
ΕΡ: Ποια βλέπετε να είναι η εξέλιξη με το ΓεΣΥ;
ΑΠ: Επιβάλλεται ριζική αναθεώρηση του σχεδιασμού του στις γραμμές που έχει διατυπώσει ο ΠΙΣ. Η ιατρική κοινότητα δεν διαφωνεί με την εισαγωγή του, αλλά να προτείνεται τέτοιο σύστημα που να παρέχει τα απαιτούμενα εχέγγυα και εργαλεία για εύρυθμη λειτουργία και παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.
ΕΡ: Ποιο σκηνικό θα δημιουργηθεί, αν τελικά δεν συμμετάσχουν οι ιδιωτικές κλινικές;
ΑΠ: Είναι γνωστές οι ανησυχίες των κλινικών για το ΓεΣΥ. Σίγουρα θα δημιουργηθεί τεράστιο ζήτημα αν δεν συμμετέχουν. Στη χειρότερη περίπτωση θα λειτουργήσει ένα ΓεΣΥ με όσους γιατρούς ενταχθούν. Αυτό που λέγεται ότι θα παρέχεται σε όλους η ίδια ιατρική περίθαλψη δεν θα είναι δυνατό να γίνει. Θα είναι δυστύχημα ο κόσμος να πληρώνει εισφορές και να μην έχει τις υπηρεσίες που αξίζει να λάβει.
Η ιδιωτική ιατρική δεν θα πεθάνει. Ίσως τελικά, έχουμε ιδιωτικές κλινικές για λίγους ασθενείς με πολλά λεφτά και το ΓεΣΥ να είναι για τον πολύ κόσμο. Ίσως οδηγηθούμε σε ένα ακόμη πιο ακραίο διαχωρισμό, αν προχωρήσει το ΓεΣΥ ως έχει, και εννοώ ότι θα διευρύνει η ψαλίδα μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας υγείας.
ΕΡ: Άγχεστε όταν έχετε δύσκολα περιστατικά;
ΑΠ: Η ιατρική είναι ανθρωποκεντρική επιστήμη. Οι γιατροί έχουμε αισθήματα, πολλές φορές θα πάρω σοβαρά προβλήματα στο σπίτι, με τη σύζυγο τα μιλούμε, συχνά έχουμε κοινούς ασθενείς και ανταλλάσουμε απόψεις. Η αλήθεια είναι ότι λόγω της μεγάλης αποκτηθείσας εμπειρίας έχω μειώσει το στρες. Ωστόσο, είναι πάντα δύσκολο να μεταφέρεις κακά νέα και να στηρίξεις τον ασθενή και την οικογένειά του. Η ανθρώπινη πτυχή αγχώνει.
ΕΡ: Στον τόπο μας είναι περιορισμένες οι δυνατότητες επιστημονικής έρευνας, αισθάνεστε να σας λείπει αυτό το κομμάτι της ιατρικής;
ΑΠ: Στο παρελθόν ασχολήθηκα με την έρευνα, είχα και επιστημονικές δημοσιεύσεις. Είμαι κλινικός γιατρός όχι ακαδημαϊκός. Όμως, προσπαθώ να μην μου λείπει το ακαδημαϊκό κομμάτι. Έτσι φροντίζω να ενημερώνομαι για τις ιατρικές εξελίξεις, παρακολουθώ επιστημονικά συνέδρια εντός και εκτός Κύπρου.
ΕΡ: Εκτιμάτε ότι οι νεοσύστατες ιατρικές σχολές σε κυπριακά πανεπιστήμια είναι εφάμιλλες του εξωτερικού;
ΑΠ: Είμαι λέκτορας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Έχουμε φοιτητές για πρακτική στο Αρεταίειο, τηρούμε ένα οργανωμένο υψηλού επιπέδου πρόγραμμα εκπαίδευσής τους. Θεωρώ ότι η σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας που έχω εικόνα, επιδεικνύει υψηλό επίπεδο, τα πρώτα αποτελέσματα των φοιτητών είναι πολύ ενθαρρυντικά. Ξέρετε η Κύπρος έχει να επιδείξει ένα μεγάλο πλεονέκτημα καθώς διαθέτει γιατρούς με ακαδημαϊκά προσόντα και εμπειρίες από ιατρικές σχολές διαφόρων χωρών με διαφορετική φιλοσοφία, κουλτούρα και συστήματα υγείας, έτσι υπάρχει ένας πλουραλισμός εποικοδομητικός που προσφέρεται στις σχολές.
ΕΡ: Κατά καιρούς εκδηλώνεται ενδιαφέρον από ξένους οργανισμούς για αγορά ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, το Αρεταίειο έχει προσεγγιστεί;
ΑΠ: Εξ’ όσον γνωρίζω κατά καιρούς εκδηλώνεται ενδιαφέρον για αγορά κλινικών, κυρίως από ελληνικούς οργανισμούς. Το Αρεταίειο προσεγγίστηκε στο παρελθόν και οι μέτοχοι απέρριψαν την πρόταση. Το Αρεταίειο είναι ένας υγιής οργανισμός και πιστεύουμε δυνατά σε αυτό που κάνουμε. Στόχος μας από της ίδρυσής του είναι η συνεχής αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αυτές τις ημέρες θα καταλήξουμε σε συμφωνία για ευρείας κλίμακας αναβάθμιση του εξοπλισμού του νοσηλευτηρίου.
ΕΡ: Πώς είναι να έχετε επώνυμους κρατικούς αξιωματούχους ασθενείς;
ΑΠ: Όλοι οι ασθενείς είναι ίδιοι, επώνυμοι και μη. Ο πολύποδας του επώνυμου είναι ίδιος με αυτόν του τελευταίου ασθενούς. Η διαφορά είναι στη διαχείριση της κατάστασης πριν και μετά την ενδοσκόπηση. Υπάρχει μια αυξημένη ευθύνη και πίεση στον γιατρό ως προς το τεχνικό κομμάτι, δηλαδή πώς να διαχειριστεί την οικογένεια, το ζήτημα της ενημέρωσης των ΜΜΕ, τους επώνυμους οι οποίοι ζητούν να πληροφορηθούν για την κατάσταση του ασθενούς κ.λπ.. Λόγω της μεγάλης εμπειρίας μου μπορώ να διαχειριστώ αυτή την κατάσταση.
ΕΡ: Δουλεύετε πολλές ώρες, πώς ξεκουράζεστε τι σας ευχαριστεί;
ΑΠ: Η Τετάρτη είναι η ημέρα του Σάββα, έχω ρεπό. Είναι αυστηρά η δική μου ημέρα και θα ασχοληθώ με δραστηριότητες που με ευχαριστούν. Μου αρέσει η φύση, θα πάω κυνήγι, έχω βάρκα πηγαίνω για ψάρεμα. Κάνω εξορμήσεις στο βουνό, μαζεύω μανιτάρια, αγριόχορτα και καπάρη.
Διαβάζω κυρίως ιατρικές εκδόσεις, δεν πολυδιαβάζω λογοτεχνία, όπως στο παρελθόν, ο χρόνος είναι περιορισμένος. Αυτές οι ασχολίες με αποφορτίζουν, γεμίζω τις μπαταρίες με φρεσκάδα. Εννοείται ότι τα Σαββατοκυρίακα είναι για την οικογένειά μου, έχω δύο παιδιά.
ΕΡ: Ιατρική και θρησκεία μπορούν να συμβαδίσουν;
ΑΠ: Το ένα δεν αποκλείει το άλλο, αντίθετα συμπληρώνει. Ο συνδυασμός επιστημονικής κατάρτισης και πίστης μπορούν να υποβοηθήσουν σημαντικά τον επιστήμονα. Αυτή είναι η προσωπική μου εκτίμηση μετά από 25 χρόνια στην ιατρική.
ΑΝΤΩΝΙΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ
