Τοποθέτηση Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου για τη χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών στα σχολεία

Με αφορμή τα όσα γράφτηκαν τις τελευταίες μέρες αναφορικά με την εικόνα που επικρατεί στα σχολεία σε σχέση με τη χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών, το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου επιθυμεί να παραθέσει κάποια στοιχεία που απορρέουν από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ερευνών στον Μαθητικό Πληθυσμό σχετικά με το Αλκοόλ και τα άλλα Ναρκωτικά (ESPAD) 2015, και δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από παράνομες ουσίες και την επιβλαβή χρήση αλκοόλ 2013-2020.

Τα πιο πρόσφατα δεδομένα της έρευνας, καταγράφουν:

-μείωση στο κάπνισμα ανάμεσα στους μαθητές 16 ετών στην Κύπρο, ενώ το ποσοστό των μαθητών που ανέφεραν κάπνισμα κατά τις τελευταίες 30 μέρες βρίσκεται πιο κάτω από τον μέσο όρο της ESPAD.

-αύξηση στην κατανάλωση του αλκοόλ από τους μαθητές στην Κύπρο, ειδικά στην υπέρμετρη κατανάλωση του. Διαφοροποιήσεις παρατηρούνται μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών, με ανησυχητική αύξηση ανάμεσα στα κορίτσια. Σε σχέση με τον μέσο όρο της έρευνας, η Κύπρος βρίσκεται αρκετά πιο ψηλά.

-μικρή αύξηση/ σταθεροποίηση σε ότι αφορά την έκταση της χρήσης παράνομων ουσιών εξάρτησης (παρόμοια επίπεδα με το 2011). Υπάρχει προβληματισμός για τα κορίτσια, τα οποία όπως και στην περίπτωση του αλκοόλ διαφοροποιούνται από τα αγόρια. Σε ότι αφορά τα γενικά επίπεδα χρήσης ανάμεσα στους μαθητές, η Κύπρος συγκαταλέγεται στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά. Η γενική σταθεροποίηση της χρήσης κάνναβης από τους μαθητές στην Κύπρο φαίνεται να ισχύει όχι μόνο για την δοκιμή έστω και μια φορά της ουσίας, αλλά και της χρήσης της τον τελευταίο χρόνο και τον τελευταίο μήνα

Τέλος, σε ότι αφορά τον τζόγο, ο οποίος μελετάται για πρώτη φορά μέσα από τη συγκεκριμένη έρευνα, φαίνεται ότι οι μαθητές της Κύπρου στοιχηματίζουν χρήματα και μέσα από το διαδίκτυο και εκτός, κατά πολύ περισσότερο από τους ευρωπαίους μαθητές.

Σε ότι αφορά τη διαχείριση των θεμάτων που προκύπτουν, αλλά και τις βέλτιστες προληπτικές πρακτικές, το ΑΣΚ προώθησε τις πιο κάτω ενέργειες που με στόχο την στήριξη των ανήλικων και την αποτροπή της χρήσης, αλλά και την αύξηση της προσβασιμότητας των ανηλίκων στην θεραπεία παγκύπρια, αλλά ειδικότερα στις επαρχίες όπου δεν λειτουργούν προγράμματα:

1. Εφαρμογή προγράμματος πρόληψης στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου «Κοινοτική Υπηρεσία Στήριξης Οικογένειας, Παιδιών και Εφήβων». Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε από το Σύνδεσμο Κοινωνικών Λειτουργών σε κοινότητες της ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου. Ο γενικός σκοπός του προγράμματος ήταν η παροχή υπηρεσιών πολύ-επίπεδης στήριξης σε κοινότητες της Ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου, μέσα από τη δημιουργία συγκεκριμένης υπηρεσίας παροχής κοινωνικής και ψυχολογικής στήριξης, παροχής εναλλακτικών δραστηριοτήτων ή/ και διασύνδεσης με άλλες δομές/ υπηρεσίες, η οποία να είναι προσβάσιμη σε όλες τις κατηγορίες των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού της επαρχίας. Απώτερος σκοπός του προγράμματος ήταν η στήριξη ευάλωτων ομάδων ως προς την αποτροπή της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών και παροχή προγραμμάτων σε περιοχές υψηλού κινδύνου, καθώς και η ανάπτυξη δράσεων με στόχο τη δημιουργία αποτρεπτικού περιβάλλοντος ως προς τη χρήση. Το πρόγραμμα εφαρμόσθηκε από Ιανουάριο -Αύγουστο 2015.
2. Εφαρμογή προγράμματος έγκαιρης στοχευμένης παρέμβασης για παιδιά και εφήβους 8-15 ετών και 29 οικογενειών. Το πρόγραμμα αυτό παρέχει δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης, εκπαιδευτικής ενίσχυσης και δημιουργικής ανάπτυξης στους τομείς του αθλητισμού, του πολιτισμού και της τέχνη, στις Επαρχίες, Λευκωσίας, Αμμοχώστου και Λεμεσού με περίοδο εφαρμογής από το Δεκέμβριο 2015 μέχρι και το Σεπτέμβριο 2016.
3. Εφαρμογή του προγράμματος «ΠΕΡΠΑΤΑΩ» μέσω του οποίου δημιουργήθηκε μηχανισμός προώθησης και εφαρμογής εναλλακτικών απογευματινών δραστηριοτήτων και κάλυψη μαθησιακών αναγκών σε ευάλωτες ομάδες παιδιών που διαμένουν στην Ελεύθερη Επαρχία Αμμοχώστου.Το πρόγραμμα εφαρμόσθηκε από Οκτώβριο 2012- Ιούνιο 2013.
4. Εφαρμογή του προγράμματος «Στοχευόμενη παρέμβαση για την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην Πάφο» μέσω του οποίου δημιουργήθηκε μηχανισμός προώθησης και εφαρμογής εναλλακτικών απογευματινών δραστηριοτήτων και κάλυψης μαθησιακών αναγκών σε ευάλωτες ομάδες παιδιών που διαμένουν στην επαρχία Πάφου.Το πρόγραμμα εφαρμόσθηκε από Οκτώβριο 2013-Ιούνιο 2014.

Το ΑΣΚ σημειώνει ότι μέσα στα πλαίσια διαμόρφωσης του νέου Σχεδίου Δράσης 2013-2020, η στήριξη των ευάλωτων ομάδων, θα αποτελέσει ξανά προτεραιότητα, προκειμένου να ενισχυθούν συνεργασίες, να αναβαθμισθούν οι μηχανισμοί έγκαιρου εντοπισμού, παραπομπής και στήριξης και να δημιουργηθούν στοχοθετημένα προγράμματα στη βάση των δεδομένων που καταγράφονται μέσα από έρευνες.

Τέλος, το ΑΣΚ καλεί τα ΜΜΕ, τους επαγγελματίες, τους θεσμούς και τους πολίτες, να αξιοποιούν τα δεδομένα με τρόπο επαγγελματικό και δεοντολογικά ορθό, αποφεύγοντας τον στιγματισμό και τη δημιουργία εντυπώσεων.