Το 2016 στο Ογκολογικό Τράπεζας Κύπρου έτυχαν περίθαλψης 2.657 καρκινοπαθείς


Ο Διευθυντής Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας και Ακτινοδιαγνωστικής Δρ Δημήτρης Ανδρεόπουλος, μιλά στο Ygeia-News

Η ακτινοθεραπεία αποτελεί σημαντικό τμήμα της θεραπείας του καρκίνου. Σχεδόν ο ένας στους δύο ασθενείς υποβάλλεται σε αυτήν κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου του, ενώ απ’ όσους τελικά νικούν τον καρκίνο, το 40% τα έχουν καταφέρει χάρη σε αυτήν. Τα πιο πάνω αναφέρει σε συνέντευξη που παρεχώρησε στο Ygeia-News, o Δρ. Δημήτρης Ανδρεόπουλος, Διευθυντής Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας και Ακτινοδιαγνωστικής, στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου, ο οποίος επισημαίνει ταυτόχρονα ότι στο Ογκολογικό Κέντρο εφαρμόζονται όλες οι συμβατικές μέθοδοι ακτινοθεραπείας (2D και 3D) με τη χρήση γραμμικών επιταχυντών παραγωγής φωτονίων και ηλεκτρονίων.

Σημειώνεται επίσης, ότι το Κέντρο στα 18 χρόνια λειτουργίας του εξυπηρέτησε πέραν των 34.000 καρκινοπαθών, προσφέροντάς τους πλειάδα υπηρεσιών που στόχο είχαν και έχουν την θεραπεία και την αντιμετώπιση της νόσου. Το 2016 προσήλθαν δε στο Κέντρο 2.657 νέοι ασθενείς και κατά το 2017 υπολογίζεται ότι θα προσέλθουν σε αυτό περίπου 2.800. Σκοπός του Κέντρου ήταν και παραμένει να καλύψει τις ανάγκες των Ογκολογικών υπηρεσιών της χώρας. Λειτουργεί με δύο κλινικές: Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας και Ακτινοδιαγνωστικής, με Διευθυντή τον Δρ. Δημήτρη Ανδρεόπουλο και Παθολογίας Ογκολογίας με Διευθυντή τον Δρ. Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

Τι είναι η ακτινοθεραπεία

ΕΡ: Τι είναι η ακτινοθεραπεία γιατρε και ποια είδη αυτής της αγωγής υπάρχουν;

ΑΠ: Η ακτινοθεραπεία αποτελεί σημαντικό τμήμα της θεραπείας του καρκίνου. Σχεδόν ο ένας στους δύο ασθενείς υποβάλλεται σεακτινοθεραπεία σε κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου του, ενώ απ’ όσους τελικά νικούν τον καρκίνο, το 40% τα έχουν καταφέρει χάρη σε αυτήν. Ο κύριος στόχος της ακτινοθεραπείας είναι να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα, στερώντας τους τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζονται. Έχοντας ήδη ξεπεράσει τα 100 χρόνια εφαρμογής της, η θεραπεία με ακτινοβολία συνεχίζει να βελτιώνεται - με τις εντυπωσιακότερες εξελίξεις να έχουν συντελεσθεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες, χάρη στην πρόοδο της απεικονιστικής τεχνολογίας και των λογισμικών προγραμμάτων υπολογισμού κατανομής της δόσης.

Η ακτινοθεραπεία ουσιαστικά είναι η χρήση ιοντίζουσας ακτινοβολίας (φωτονίων, ηλεκτρονίων, πρωτονίων) με σκοπό την ίαση ή την ανακούφιση νεοπλασματικών νοσημάτων, με παράλληλη προφύλαξη των γειτονικών φυσιολογικών ιστών. Η ακτινοβολία αποκαλείται ιοντίζουσα επειδή σχηματίζει ιόντα (ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια) και εναποθέτει ενέργεια στα κύτταρα των ιστών από τους οποίους διέρχεται. Η ενέργεια αυτή μπορεί να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή να τους προκαλέσει γενετικές αλλαγές οι οποίες τα οδηγούν στον κυτταρικό θάνατο.

Βλάπτει όμως και υγιή κύτταρα…

Μολονότι η ακτινοβολία βλάπτει και υγιή κύτταρα, οι συνεχείς βελτιώσεις των εφαρμοζόμενων τεχνικών περιορίζουν ολοένα περισσότερο το ενδεχόμενο αυτό. Έτσι μας δίνεται η ευκαιρία χορήγησης ψηλότερων δόσεων στην περιοχή του όγκου με σαφώς καλύτερα αποτελέσματα στον έλεγχο της νόσου. Η ακτινοθεραπεία χορηγείται με στόχο είτε την ίαση του ασθενούς, είτε την ανακούφιση των συμπτωμάτων που προκαλεί ο καρκίνος. Μπορεί να αποτελεί τη μοναδική θεραπεία ή να αποτελεί μέρος ενός θεραπευτικού σχήματος (πριν ή μετά από τη χειρουργική αντιμετώπιση, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, ανοσοθεραπεία). Όταν χορηγείται πριν από μία χειρουργική επέμβαση, έχει σαν στόχο τη συρρίκνωση του όγκου, ενώ όταν διενεργείται μετεγχειρητικά για να καταστρέψει τυχόν εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα.

ΕΡ: Πια είναι τα είδη της ακτινοθεραπείας;

ΑΠ: Υπάρχουν δύο τρόποι για να ακτινοβοληθεί ένας κακοήθης όγκος. Ο πρώτος είναι εκ των έξω (εξωτερική ακτινοθεραπεία), με τις υψηλής ενέργειας ακτίνες να παράγονται από μηχανήματα και να κατευθύνονται στον όγκο, και ο δεύτερος είναι εκ των έσω (βραχυθεραπεία), με την τοποθέτηση ραδιενεργών πηγών μέσα στον όγκο.

Ι. Η εξωτερική ακτινοθεραπεία μπορεί να είναι:

Συμβατική (2D). Χρησιμοποιείται κυρίως ως παρηγορητική θεραπεία. Η δέσμη της ακτινοβολίας έχει συνήθως σχήμα τετραγώνου ή παραλληλογράμμου, και αναπόφευκτα επηρεάζει εκτός από τον όγκο και σημαντικό τμήμα υγιών ιστών. Αυτό δυστυχώς συσχετίζεται με τη χορήγηση χαμηλών δόσεων ακτινοβολίας, που δεν επαρκούν μεν για την πλήρη ίαση της νόσου, αλλά θεωρούνται αρκετές για τον έλεγχο των συμπτωμάτων. Γίνεται με γραμμικούς επιταχυντές (φωτονίων, ηλεκτρονίων) χαμηλής ενέργειας.

Σύμμορφη τρισδιάστατη. Αποκαλείται και 3D-CRT. Επιτρέπει πολύ πιο ακριβή ακτινοβόληση του όγκου απ’ ότι η 2D, με αποτέλεσμα να περιορίζεται σε σημαντικό βαθμό η ακτινοβόληση των υγειών ιστών πέριξ του όγκου. Είναι κατάλληλη για όλους τους όγκους.

Ογκομετρικές θεραπείες

Διαμορφούμενης έντασης (IMRT, VMAT). Είναι μία προηγμένη τεχνική που χρησιμοποιεί τελευταίας τεχνολογίας γραμμικούς επιταχυντές και λογισμικά προγράμματα που επιτρέπουν με ακρίβεια χιλιοστών την ακτινοβόληση του περιγράμματος του όγκου-στόχου. Ταυτόχρονα επιτυγχάνεται καλύτερη προστασία των γειτνιαζόντων υγειών ιστών και οργάνων.

Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της ογκομετρικής θεραπείας δείχνουν ότι με τη βοήθειά της επιτυγχάνεται καλύτερος τοπικός έλεγχος της νόσου με αύξηση των ποσοστών πλήρους ίασης ενώ παρέχεται ταυτόχρονα δραστική μείωση στις δυσάρεστες παρενέργειες της ακτινοθεραπείας

Απεικονιστικά καθοδηγούμενη (IGRT). Ουσιαστικά είναι η χρήση αξονικού τομογράφου που είναι ενσωματωμένος στον γραμμικό επιταχυντή. Η απεικόνιση επιτρέπει την παρακολούθηση της θέσης του όγκου και του ασθενούς κατά την διάρκεια της θεραπείας, ούτως ώστε να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια η ακτινοβόληση. Αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την διενέργεια των ογκομετρικών θεραπειών.

Στερεοτακτική. Είναι μία τεχνική που επιτρέπει την ακτινοβόληση των όγκων με μεγάλη ακρίβεια. Συνήθως χρησιμοποιείται σε μικρούς, καλά περιγεγραμμένους όγκους (ιδίως του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού, του πνεύμονα κ.α.), οι οποίοι συχνά δεν μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά. Γίνεται με εξειδικευμένους γραμμικούς επιταχυντές.

ΕΡ: Έχουμε υπόψη μας και τη θεραπεία με Πρωτόνια.

ΑΠ: Η θεραπεία πρωτονίων είναι η βιοτεχνολογικά σύγχρονη και ιατρικά πιο αποτελεσματική μέθοδος ακτινοθεραπείας. Αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε με τη βοήθεια επιταχυντών που χρησιμοποιούνται στη βασική έρευνα στη Φυσική. Πρόκειται για μια τεχνική ακτινοθεραπείας, που σε σύγκριση με την ήδη εφαρμοζόμενη συμβατική ακτινοθεραπεία φωτονίων, έχει το αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα ότι «στοχεύει» τον όγκο στόχο, προφυλάσσοντας σε μεγαλύτερο βαθμό τούς γύρω υγιείς ιστούς, γεγονός που επιτρέπει τη χορήγηση μεγαλύτερων δόσεων ακτινοβολίας. Η μειωμένη σκέδαση των πρωτονίων και η δυνατότητα μέγιστης ακτινοβόλησης μόνο της ενδεδειγμένης περιοχής, αποτελούν τα βασικά πλεονεκτήματα της θεραπείας πρωτονίων, καθώς αυτή εμφανίζει μειωμένες παρενέργειες. Πρόκειται για μια μέθοδο ακτινοβόλησης, η οποία κατατάσσεται στις ακτινοθεραπείες υψηλής ακρίβειας. Παρ’ όλο που θεωρητικά η ακτινοθεραπεία πρωτονίων μπορεί να εφαρμόζεται σε κάθε συμπαγή όγκο, πρακτικά όμως, αυτό εξαρτάται από το είδος του επιταχυντή που διαθέτει κάθε κέντρο. Για την εφαρμογή της απαιτείται ένας ογκώδης επιταχυντής σωματιδίων και μεγάλες κτηριακές εγκαταστάσεις. Οι επιταχυντές μικρής ενέργειας (70 ΜeV) είναι αποτελεσματικοί για επιφανειακούς όγκους, ενώ για τους όγκους που βρίσκονται βαθύτερα στο σώμα και στο κρανίο απαιτούνται μεγαλύτερης ενέργειας μηχανήματα (>150 MeV). Το κόστος εγκατάστασης ενός μεγάλου επιταχυντή πρωτονίων υπολογίζεται στα 120-150 εκατομμύρια Ευρώ, με αποτέλεσμα να υπάρχει περιορισμένη διαθεσιμότητα της τεχνολογίας αυτής (περίπου 30 κέντρα σε ολόκληρο τον κόσμο). Σε συνάρτηση με τα αυξημένα λειτουργικά του έξοδα (συγκριτικά πάντοτε με τους γραμμικούς επιταχυντές φωτονίων), το τελικό κόστος κάθε

θεραπείας είναι πολύ ψηλό (περίπου τετραπλάσιο από την συμβατική ακτινοθεραπεία) με αποτέλεσμα η θεραπεία αυτή να εφαρμόζεται μόνο σε περιορισμένες ενδείξεις.

ΙΙ. Εσωτερική ακτινοθεραπεία (βραχυθεραπεία)

Η ετυμολογία της λέξης βραχυθεραπεία (βραχύς = κοντός) αναφέρεται στην εγγύτητα της τοποθέτησης των πηγών ακτινοβόλησης, δηλαδή στο εσωτερικό ή πολύ κοντά στον όγκο.

Με τη βραχυθεραπεία δίνεται η δυνατότητα μέσω της τοποθέτησης ραδιενεργού πηγής εντός του πάσχοντος οργάνου, μέσα στον όγκο, να χορηγηθεί υψηλή δόση αποκλειστικά στην περιοχή του όγκου, με την ελάχιστη επιβάρυνση των γειτονικών υγιών οργάνων. Η βραχυθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μονοθεραπεία, σαν συμπληρωματική θεραπεία μετά ή πριν την εξωτερική ακτινοθεραπεία. Η εφαρμογή της μπορεί να είναι μόνιμη (ραδιενεργοί κόκκοι) ή προσωρινή (π.χ. Ιρίδιο-192). Εφαρμογές βραχυθεραπείας: Ενδοκοιλοτική (γυναικολογικοί καρκίνοι). Ενδοϊστική (καρκίνος προστάτη, μαστού, εγκεφάλου). Ενδοαυλική (καρκίνος πνεύμονα, οισοφάγου, χοληφόρων πόρων). Ενδοαγγειακή

ΕΡ: Ποιες ακτινοθεραπευτικές μέθοδοι εφαρμόζονται σήμερα στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου και ποιος είναι ο μελλοντικός σας προγραμματισμός;

ΑΠ: Στο Ογκολογικό Κέντρο εφαρμόζονται όλες οι συμβατικές μέθοδοι ακτινοθεραπείας (2D και 3D) με τη χρήση γραμμικών επιταχυντών παραγωγής φωτονίων και ηλεκτρονίων. Επίσης διενεργούμε θεραπείες με μηχάνημα επιφανειακής ακτινοβολίας για δερματικούς όγκους. Από το 2012 και 2015 εφαρμόζουμε επιτυχώς και τις ογκομετρικές θεραπείες ΙMRT (Intensity Modulated Radiation Therapy - Ακτινοθεραπεία Δέσμης Διαμορφούμενης Έντασης) και VMAT (Volumetric Modulated Arc Therapy - Ογκομετρικά διαμορφούμενη τοξοειδής ακτινοθεραπεία) σε μεγάλο αριθμό ασθενών αντίστοιχα. Πριν το ερχόμενο καλοκαίρι προγραμματίζουμε την έναρξη της κρανιακής στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας (SCRT), όταν θα ολοκληρωθεί η βαθμονόμηση και η δοσιμετρία του εξοπλισμού μας. Στο απώτερο μέλλον προσβλέπουμε και στην έφαρμογή της σωματικής στερεοτακτικής (SBRT). Όσον αφορά την βραχυθεραπεία, αυτή διενεργείται κυρίως στους γυναικολογικούς όγκους (ενδοκοιλωτική). Η ενδοαυλική βραχυθεραπεία διενεργείται σπανίως, ενώ η ενδοϊστική περιορίζεται στα πλαίσια της ανακουφιστικής αντιμετώπισης μεταστατικών εστιών.

ΕΡ: Πως χρεώνονται οι ασθενείς στο Κέντρο;

ΑΠ: Οι υπηρεσίες του Κέντρου παρέχονται σε ασθενείς που ικανοποιούν τις προϋποθέσεις του Νόμου και συνεπώς εξασφαλίζουν ταυτότητα νοσηλείας από το Υπουργείο Υγείας με τους ίδιους όρους όπως στα κρατικά νοσηλευτήρια. Από τις προϋποθέσεις εξαιρούνται μόνο συγκεκριμένες κατηγορίες προσώπων οι οποίες ορίζονται στο Νόμο.




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











1212