Δημόσια νοσοκομεία και ΓεΣΥ

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΣΩΤΗΡΗ ΑΥΓΟΥΣΤΗ*

Υπάρχει μια πλατιά αντίληψη ότι τα ιδιωτικά νοσοκομεία παρέχουν καλύτερη και ποιοτικότερη φροντίδα από τα νοσοκομεία στον δημόσιο τομέα. Αυτή η αντίληψη πολλές φορές βασίζεται στην καθαριότητα τους, την άνεση και πολυτέλεια που πιθανό να παρέχεται από τα ιδιωτικά νοσοκομεία, και σε άλλες περιπτώσεις στην αιχμή της τεχνολογίας που υπάρχει στον ιδιωτικό τομέα.. Αυτό δεν σημαίνει ότι η παρεχόμενη φροντίδα δεν είναι υψηλού επιπέδου και σε αρκετές φορές ποιοτικότερη αυτής που προσφέρεται στα δημόσια νοσοκομεία

Τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια διαθέτουν μικρότερες εγκαταστάσεις-κτήρια από τα δημόσια κατά συνέπεια δέχονται μικρότερο αριθμό ασθενών ταυτόχρονα, όμως είναι σε θέση να προσφέρουν ποιο εξατομικευμένη φροντίδα. Στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς μπορούν να απολαμβάνουν έναν προσωπικό γιατρό κατά την διάρκεια της νοσηλείας τους αλλά και περισσότερη προσωπική φροντίδα.

Τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια ξοδεύουν αλλά και επενδύουν μακροπρόθεσμα σε έξυπνες και αποτελεσματικές εκστρατείες μάρκετινγκ και στον τομέα των δημοσίων σχέσεων, όπου διαφημίζουν τον νέο εξοπλισμό τους και τα υψηλά πρότυπα φροντίδας. Αυτό είναι σωστό και απόλυτα θεμιτό αλλά και επιβάλλεται από τον σύγχρονο τρόπο διοίκησης του όποιου οργανισμού για την προώθηση των συμφερόντων του οργανισμού.

Από την άλλη πλευρά, τα δημόσια νοσοκομεία λειτουργούσαν πλήρως με κυβερνητική χρηματοδότηση, το πώς θα λειτουργούν στο μέλλον είναι ακόμα αβέβαιο και άγνωστο άσχετα με τις κυβερνητικές δηλώσεις και τις ψηφισθείσες νομοθεσίες για τον απλούστατο λόγο ότι μέχρι τώρα δεν τα απασχολούσε η υπόθεση έξοδα, ζημιά, κέρδος προβολή, επιβίωση, ανταγωνισμός. Φυσικά, θεωρούνταν διαχρονικά ως η καλύτερη επιλογή για τους ασθενείς χαμηλότερων εισοδημάτων.

Η αντίληψη που επικρατούσε μέχρι τώρα είναι ότι τα δημόσια νοσοκομεία έχουν παραμεληθεί όσον αφορά στη διαχείρισή τους, ότι είναι ανεπαρκώς και απαράδεκτα συντηρημένα και στελεχωμένα, παραδείγματα υπάρχουν αρκετά. ( Του λόγου το αληθές διαλαλείται καθημερινά από τους συνδικαλιστές ηγέτες του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των δημόσιων νοσοκομείων). Αν επισκεφτεί κάποιος το περιφερειακό νοσοκομείο Τροόδους στην Κυπερούντα θα νομίσει ότι ό χρόνος έχει σταματήσει 100 χρόνια πριν. Αποτελεί όνειδος και αίσχος για την πολιτεία και την κοινωνία μας. Όποιος έχει αμφιβολία για τα γραφόμενα, ας το επισκεφτεί, δεν χρειάζεται να εισέλθει στα ενδότερα του νοσοκομείου για να σχηματίσει ιδίαν άποψη. Βεβαίως υπάρχουν και άλλα δημόσια νοσοκομεία που χρήζουν ανακατασκευής-συντήρησης. Πρέπει, ωστόσο, να αναγνωριστεί ότι τα δημόσια νοσοκομεία συχνά αποτελούν κέντρα αριστείας και βέλτιστης ιατρικής περίθαλψης και στελεχώνονται από άριστους και έμπειρους επαγγελματίες.

Με τη δημιουργία του ΓεΣΥ αναμενόταν ότι θα αναβαθμισθεί η σημερινή εικόνα των δημόσιων νοσοκομείων τα οποία έχουν ήδη αποφορτιστεί σε αρκετούς τομείς. Ταυτόχρονα, η διοικητική και οικονομική τους αυτονόμηση πρέπει να οδηγήσει τα νοσοκομεία ώστε να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον παραμένοντας ο βασικός πυλώνας του Γενικού Συστήματος Υγείας. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι στο Λουξεμβούργο που είναι γνωστό τοις πάσι τα επίπεδα και η ποιότητα της προσφερόμενης φροντίδας ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ιδιωτικά νοσηλευτήρια και ο νοών νοείτω.

Όταν τα δημόσια νοσοκομεία διοικούνται στα πρότυπα ενός ημι-κρατικού οργανισμού αυτόματα δημιουργούνται ένα σορό εξαρτήσεις από τα κόμματα την πολίτική εξουσία αλλά και τα μεγάλα εμπλεκόμενα συμφέροντα. Το πόσο πραγματικά αυτόνομα, ελεύθερα και ανεξάρτητα είναι τα δημόσια νοσοκομεία θα το δείξει ο χρόνος, φτάνει να μην είναι πολύ αργά.

Ένας σημαντικός αριθμός ιατρών που εργάζονταν στα δημόσια νοσοκομεία έχει ήδη παραιτηθεί για να εγγραφεί είτε ως προσωπικός είτε ως ειδικός ιατρός στο ΓεΣΥ, για τον πολύ απλό λόγο ότι θα αμείβεται πολύ περισσότερο. Λανθασμένη και κάκιστη απόφαση (κατά τη γνώμη μου πάντοτε) να επιτρέπεται ο προσωπικός ιατρός στο ΓεΣΥ να εγγράφει μέχρι και 2500 ασθενείς. Είναι γνωστό ότι πολλοί προσωπικοί ιατροί, αδυνατούν να διαχειριστούν αυτόν τον αριθμό. Το επίπεδο αμοιβής των προσωπικών ιατρών αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα  ή και σημείο αναφοράς για την αμοιβή των ειδικών ιατρών οι οποίοι ειρήσθω εν παρόδω προβληματίζονται κατά πόσο θα εγγραφούν στο ΓΕΣΥ και σε καμία περίπτωση δεν θα δεχτούν να αμείβονται με χαμηλότερες αμοιβές από αυτές των προσωπικών ιατρών. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων θα πρέπει να παράσχουν «κάθετα» κίνητρα στους εργοδοτούμενους προσωπικούς ιατρούς ανάλογα με τον αριθμό των ασθενών που τους επιλέγει ούτως ώστε να παραμείνουν στα δημόσια νοσοκομεία αλλά και προσέλκυση νέου ιατρικού προσωπικού στα νέα δεδομένα που δημιουργούνται με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση η πολύ διαφημιζόμενη αυτονόμηση δεν θα αποφέρει την ελάχιστη αναμενόμενη αλλαγή.

Η αναβάθμιση των κτηρίων, του εξοπλισμού αλλά και η επιμόρφωση του προσωπικού πρέπει να αποτελέσει άμεσο στόχο των διοικήσεων. Το νοσηλευτικό προσωπικό πρέπει να διεκδικήσει ανανεωμένο σημαντικό ρόλο στο νέο σκηνικό και να αποτελέσει βασική παράμετρο στην λήψη αποφάσεων και με νέα νοοτροπία. Στο παρόν στάδιο ο ΟΚΥΠΥ εργοδοτεί 110 προσωπικούς ιατρούς για ενήλικες και 36 για παιδιά. Το 30% των ασθενών μέχρι σήμερα, έχουν επιλέξει τον προσωπικό ιατρό τους από τον ΟΚΥΠΥ. Αν μετά το πέρας της πενταετίας που σταματά  η κρατική οικονομική ενίσχυση, το 30% μειωθεί στο 25% ή και πιο κάτω τότε θα είναι βιώσιμα τα νοσοκομεία; Αν όχι τί δέον γενέσθαι;

Οι όποιες αλλαγές χρειάζεται να γίνουν θα πρέπει να γίνονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και άμεσα, διαφορετικά δημιουργούνται, “τασεις” αντιλήψεις και μη ανατρέψιμες καταστάσεις.

Αν οι διοικούντες (ΟΚΥΠΥ) ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό δεν πάρουν τα σωστά μηνύματα και να προβούν σε αυτά που αναλογούν στον καθένα τους τότε πολύ φοβούμαι ότι η πορεία, της EuroCypria, Κυπριακών Αερογραμμών, Αρχής Λιμένων, ΑΤΙ, (ακολουθούν πολύ σύντομα, ΑΤΗΚ, ΑΗΚ) θα επαναληφθεί και ο καθένας θα είναι υπόλογος των όσων έπραξε ή και δεν έπραξε καθόλου.

*Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Sotiris.avgousti@cut.ac.cy