ΤΟΥ ΠΑΡΗ ΜΠΙΝΟΥ*
Κάθε χρόνο στις 3 Μαρτίου με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ακοής (World Hearing Day). Στόχος της πρωτοβουλίας δεν είναι άλλος από το να ευαισθητοποιήσει το κοινό, τόσο για την υγιεινή του αυτιού, όσο και για τον ρόλο που έχει το συγκεκριμένο αισθητηριακό κανάλι, δηλαδή η ακοή, για τον άνθρωπο.
Υπολογίζεται ότι περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την ακοή τους ή είναι κωφοί και χρειάζονται υπηρεσίες αποκατάστασης τόσο της ικανότητας ακρόασης όσο και της επικοινωνίας τους. Διαχρονικά έχουν αναφερθεί πολλές αιτίες για τις δυσκολίες αυτές όπως ο έντονος θόρυβος, οι χρόνιες και επίμονες μολύνσεις του αυτιού, ιλαρά, μηνιγγίτιδα, ερυθρά και παρωτίτιδα. Αντίστοιχα επιβαρυντικό ρόλο έχει η μεγάλη χρονολογική ηλικία, αλλά και διάφορες φαρμακευτικές ουσίες όπως η γενταμικίνη, ο νεογνικός ίκτερος ή η συχνή σε αρκετά νεογνά έλλειψη οξυγόνου κατά τον τοκετό.
Παράλληλα, πολλές είναι οι κατάλληλες περιπτώσεις, με υψηλά επίπεδα απώλειας αλλά επαρκή υπόλοιπα ακοής, για τις οποίες η αντιμετώπιση των δυσκολιών ακοής γίνεται παρέχοντας ακουστικά βαρηκοΐας ή κοχλιακά εμφυτεύματα. Σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 600 χιλιάδες εμφυτεύσεις κοχλιακού (The Ear Foundation, 2017) σε παιδιά και ενήλικες, οδηγώντας σε βελτίωση της επικοινωνίας για τους ενήλικες και στη κατάλληλη γλωσσική ανάπτυξη, αντίστοιχα σε βρέφη και νήπια που βρίσκονται στο προγλωσσικό στάδιο ανάπτυξης. Η παροχή βέβαια των αντίστοιχων ακουστικών βοηθημάτων δεν αρκεί. Θα μπορούσαμε να πούμε πως με την ολοκλήρωση της χειρουργικής τοποθέτησης ενός κοχλιακού εμφυτεύματος, έχει πραγματοποιηθεί η «μισή δουλειά». Από το χρονικό σημείο εκείνο και έπειτα, ξεκινά η μεγάλη και μακροχρόνια θεραπευτική παρέμβαση, η οποία απαιτεί επιμονή, συμμετοχή και ειδίκευση τόσο εκ μέρους του ειδικού Λογοπαθολόγου, όσο και εκ μέρους των γονέων ή των επικοινωνιακών «παρτενέρ» των εκάστοτε περιστατικών.
Για να επιτευχθούν βέβαια μετεγχειρητικά οι θεραπευτικοί στόχοι, σημαντικό ρόλο παίζει η διάρκεια που το παιδί είχε ακοή, καθώς και το χρονικό διάστημα που κάνει χρήση ενός ακουστικού βοηθήματος. Εξίσου κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας είναι και η διάρκεια χρήσης ενός ακουστικού βοηθήματος. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν υπόψη ότι μια κατά μέσο όρο 4ωρη ημερήσια χρήση του βοηθήματος, θα αναγκάσει το παιδί να χρειαστεί 6 έτη για να ακούσει όσα ένα παιδί φυσιολογικής ακοής, ακούει σε 1 έτος! Μια μικρή ακουστική εμπειρία δεν θα πρέπει να συνδεθεί με εξαιρετικές αντιληπτικές ικανότητες ή μεγάλο πλήθος παραγωγών στην ομιλία του παιδιού. Πλήθος μελετών έχουν αποδείξει τη σχέση μεταξύ αντίληψης ομιλίας και παραγωγής ομιλίας (Bruderer et al., 2015; D’Ausilio et al., 2012; DePaolis et al., 2011; Fernald et al., 2006; Kuhl et al., 2005; Marchman & Fernald, 2008; McCathren et al., 1999; McGillion et al., 2016; Pulvermüller et al., 2006; Skipper et al., 2017; Vihman et al., 2014; Whitehurst et al., 1991), ενώ έχει αποδειχθεί και η σημασία των εισερχόμενων ακουστικών πληροφοριών στην ενεργοποίηση τόσο του ακουστικού όσο και του κινητικού φλοιού στον ανθρώπινο εγκέφαλο (Imada et al., 2006), ήδη από την ηλικία των 6 μηνών σε βρέφη φυσιολογικής ακοής.
Οι περιπτώσεις αυτές που περιεγράφηκαν παραπάνω μπορούν να βρουν τη κατάλληλη ειδική παρέμβαση που χρειάζονται σήμερα στη Κύπρο, στη Πανεπιστημιακή Κλινική (https://www.cut.ac.cy/faculties/hsc/reh/rehab-clinic/) του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου. Η Πανεπιστημιακή Κλινική είναι σε θέση να παρέχει με μοναδικό και εξειδικευμένο τρόπο στα αντίστοιχα βρέφη, νήπια και παιδιά τις αναγκαίες υπηρεσίες ώστε να αναπτύξουν το δυναμικό τους και να πετύχουν επιδόσεις αντίστοιχες με εκείνες παιδιών φυσιολογικής ακοής. Μέσα από το ειδικό αρχικά πρωτόκολλο αξιολόγησης (Limassol Auditory Assessment Protocol, L.A.A.P) και έπειτα μέσα από την προφορική/ακουστικο-λεκτική παρέμβαση μπορούμε να παρέχουμε στον γενικό πληθυσμό τόσο της Λεμεσού όσο και Παγκύπρια μοναδικές υπηρεσίες υγείας. Η σημερινή Ημέρα Ακοής, ας γίνει αφορμή να αναζητήσουμε τόσο τρόπους προστασίας και διατήρησης της καλής υγείας των αυτιών μας, όσο και τις κατάλληλες υπηρεσίες για την ανάπτυξη της επικοινωνίας μας, μιας και η Ακοή αποτελεί έναν βασικό αναπτυξιακό παράγοντα για την επίτευξη της ομαλής επικοινωνίας.
*Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό
Πανεπιστημιακή Κλινική Αποκατάστασης
Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Μέλος του Συλλόγου Εγγεγραμμένων Λογοπαθολόγων Κύπρου
paris.binos@cut.ac.cy
