ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ* ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΗΜΙΝΑΣ ΔΑΡΑ*
Το παγωτό, έρχεται στον νου μας, κυρίως το καλοκαίρι όπου πιάνουν οι ζέστες, πηγαίνουμε στην θάλασσα, και θέλουμε κάτι δροσιστικό να καταναλώσουμε. Ενώ το παγωτό πλέον έχει πάρει διάφορες μορφές, και ενώ πλέον θυμίζει τέχνη με όλα τα υλικά που μπορούμε να προσθέσουμε από πάνω, ενδιαφέρον έχει η ιστορία του.
Οι πρώτες γραπτές αναφορές προέρχονται από την Κίνα του 2000 π.Χ. όπου έβγαζαν στο χιόνι για να πήξει, μείγμα από ελαφρώς βρασμένο ρύζι, μυρωδικά και γάλα. Ο προάγγελος του σορμπέ ήταν γάλα με παγωμένους χυμούς φρούτων, παρασκεύασμα που έφερε στην Ευρώπη ο Μάρκο Πόλο, για να διαδοθεί στην Ιταλία, στη Γαλλία, σε ολόκληρη την Ευρώπη και να περάσει στην ιστορία όταν βεβαίως εφευρέθηκε η ψύξη.
Ιστορικές ημερομηνίες παγωτού
Θρεπτική αξία του παγωτού
Το παγωτό, περιέχει πρωτεΐνες (µε υψηλή βιολογική αξία 95%), λίπη (0-13γρ/100γρ), υδατάνθρακες (20-25γρ/100γρ), άλατα, ασβέστιο (σε υψηλή βιοδιαθεσιμότητα), φώσφορο, και βιταμίνες Α, Β1, Β2 και Β12.
Αντιθέτως, υστερεί σε σίδηρο, βιταμίνη D και C.
Θερμιδικά καλύπτει:το 5- 10% των ημερήσιων αναγκών σε ενέργεια (75-240 θερµ/100γρ), το 5-10% των αναγκών σε πρωτεΐνες, το 8-10% των αναγκών σε υδατάνθρακες, το 10-15% των αναγκών σε λίπη, το 15-20% των αναγκών σε βιταμίνη Α, το 20% των αναγκών σε βιταμίνη Β12, και το 40% των αναγκών σε ασβέστιο και φώσφορο.
Τα «υπέρ» του παγωτού:
Οι «αδυναμίες» του παγωτού:
Τι να προτιμήσετε;
Για να «ξοδέψουμε» τις θερμίδες ενός παγωτού περίπου 200 kcal θα πρέπει να κάνουμε :
1) ποδήλατο 10 χλμ./ ώρα για περίπου 30 λεπτά
2) τρέξιμο με 5.4 χλμ./ ώρα για περίπου 30 λεπτά
3) κολύμβηση με γρήγορος ελεύθερος ρυθμός για περίπου 30 λεπτά
4) βάδιση με 3 χλμ./ ώρα για περίπου 60 λεπτά
Ποικιλία και θερμίδες
Σημαντικό είναι να αναφερθεί και η ποικιλία παγωτών που υπάρχουν πλέον, και τις οποίες μπορεί ο κάθε ένας μας να καταναλώσει. Υπάρχουν διαφορές; Και αν ναι, είναι στα συστατικά μόνο, ή και στην υφή, στις θερμίδες και στον τρόπο παρασκευής;
1. Αρχικά το κλασσικό παγωτό που έχει ως βάση το γάλα και πλούσια σε λιπαρά κρέμα γάλακτος. Θα πρέπει να ξέρουμε ότι 2 μπάλες από το παγωτό αυτό περιέχουν περίπου 200-240 θερμίδες, ενώ1 μπάλα παγωτό σε χωνάκι περιέχει 280-300 θερμίδες.
Στα 100 γρ. παγωτού περιλαμβάνονται:
23-25 γρ υδατάνθρακα
3,7 γρ πρωτεΐνη
11-18 γρ λίπους
116 mg Ασβέστιο
2. Το παγωτό παρφέ, εκτός από την κρέμα γάλακτος περιέχει και αυγά, και γι αυτόν τον λόγο περιέχει περισσότερες θερμίδες από τα άλλα είδη παγωτών. 2 μπάλες παγωτό παρφέ περιέχει περίπου 220-260 θερμίδες ανάλογα την περιεκτικότητα τους σε σιρόπι, σε ξηρούς καρπούς ή και μπισκότο.
3. Το παγωτό σορμπέ, δεν έχει ως βάση γάλα ή κρέμα γάλακτος, περιέχει χυμό ή πολτοποιημένα φρούτα κάθε είδους. Περιέχει ζάχαρη ή γλυκαντικές ουσίες και πάγο.
59 γρ υδατάνθρακα
2 γρ πρωτεΐνης
4 γρ λίπους
104 mg Ασβέστιο
4. Το παγωμένο γιαούρτι: τυπικά δεν πρόκειται για παγωτό, αλλά για παγωμένο γιαούρτι. Σκέτο, χωρίς topping έχει από 125-158 θερμίδες στα 100 γραμμάρια. Πιο αναλυτικά οι συστάσεις του σε υδατάνθρακα, πρωτεΐνη, λίπος και ασβέστιο είναι: 24 γραμμάρια υδατάνθρακα, 3,4 γρ. πρωτείνη, 5,7 γρ λίπος και 130 mg ασβέστιο.
Χρειάζεται προσοχή όμως ως προς το τι υλικό και πόσο υλικό θα βάλουμε από πάνω ως topping.
Οι Διαιτολόγοι συστήνουν την κατανάλωση παγωτού σε μια Δίαιτα, αλλά σημασία έχει το είδος του παγωτού, η ποσότητα και η συχνότητα κατανάλωσης. Ο Παράκελσος ένας από τους μεγαλύτερους αλχημιστές του μεσαίωνα είπε την εξής φράση «η δόση κάνει το δηλητήριο». Έτσι, είναι απαραίτητο να μην στερούμαστε τίποτα, αλλά να έχουμε μέτρο.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα λεγόμενα παγωτά 0%. Τα συγκεκριμένα παγωτά, είτε είναι 0% σε ζάχαρη, είτε σε λιπαρά είτε και στα δύο μαζί, όχι όμως σε θερμίδες. Οι θερμίδες ενός παγωτού light είναι περίπου 1 μπάλα = 125 θερμίδες, οι οποίες θερμίδες προέρχονται είτε από τους υδατάνθρακές είτε από τις πρωτεΐνες που περιέχονται μέσα από το παγωτό, ή οποιοδήποτε άλλο συστατικό που αναγράφεται φυσικά πάνω στην ετικέτα .
Θρεπτική αξία Παγωτού
Παγωτό |
Θερμίδες |
Υδατάνθρακες |
Πρωτεΐνες |
Λίπος |
Ασβέστιο |
100γρ. Παγωτό-κανονικό 10-16% λιπαρά |
200- 240kcal |
23-25γρ. |
3,7γρ. |
11-18γρ. |
116mg. |
100γρ. Παγωτό – διαίτης με επικάλυψη σοκολάτας |
198kcal |
28γρ. |
4γρ. |
12γρ. |
125 mg. |
100γρ. Παγωτό – διαίτης 100ml (50γρ.) |
86kcal 54kcal |
16γρ. 9,7 |
3,6γρ. 2,3γρ. |
1,1γρ. 0,7γρ. |
125 mg. 125 mg. |
100γρ. Παγωτό - γιαούρτι |
158kcal |
24γρ. |
3,4γρ. |
5,7γρ. |
130 mg. |
1φ(193γρ.) Sherbet Σορμπέ |
266 kcal |
59γρ. |
2γρ. |
4γρ. |
104 mg. |
Μικρά tips για καλύτερη ποιότητα παγωτού
Παγωτό Φράουλας (4 μερίδες)
Υλικά:
3 κρόκους αυγών
1 κουταλιά της σούπας μαρμελάδα φράουλας χωρίς ζάχαρη
300ml γιαούρτι – χαμηλό σε λιπαρά
375γρ. ώριμες φράουλες
4-6 φράουλες για το στόλισμα
Οδηγίες:
1 μερίδα
Θερμίδες: 95kcal
Υδατάνθρακες: 15γρ.
Πρωτεΐνες: 7γρ.
Λίπος: 3γρ.
Διαβητικές Ανταλλαγές (1 μερίδα) = ½ ψωμί + ½ γάλα
Milkshake με φρούτα (4 μερίδες)
Υλικά:
4φ γάλα, χαμηλό σε λιπαρά
4 φρούτα, μέτρια (μπανάνα, φράουλες , μήλα, ροδάκινο)
150γρ γιαούρτι, φρούτου,χαμηλό σε λιπαρά
24 αμύγδαλα, ασπρισμένα, κοπανισμένα
υποκατάστατο της ζάχαρης (προαιρετικό)
Οδηγίες:
1 μερίδα
Θερμίδες: 225kcal
Υδατάνθρακες: 27γρ.
Πρωτεΐνες: 8γρ.
Λίπος: 5γρ.
Διαβητικές Ανταλλαγές (1 μερίδα) = 1φ γάλα+ 1 φρούτο+1 κ/κι λάδι
*Δρ Ελένη Π. Ανδρέου, RD, LD
Κλινική Διαιτολόγος
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστήμιου Λευκωσίας
**Ασημίνα Δάρα
Κλινική Διαιτολόγος
Πανεπιστημίου Λευκωσίας