ΤΗΣ ΛΟΥΚΙΑΣ ΜΟΥΡΟΥΖΙΔΗ*
Η βιταμίνη Γ είναι ευρέως γνωστή για την παροχή ενίσχυσης στο ανοσοποιητικό σύστημα και για αυτό τον λόγο αρκετός κόσμος τη λαμβάνει προληπτικά κατά τους χειμερινούς μήνες. Εκτός όμως από αυτή τη χρήση, η βιταμίνη Γ έχει πάρα πολλές σημαντικές λειτουργίες, καθιστώντας την μια άκρως απαραίτητη βιταμίνη για τον οργανισμό. Ονομάζεται και χειμερινή βιταμίνη, αφού βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες, κυρίως στα χειμερινά φρούτα.
Λειτουργίες
Η βιταμίνη Γ διασφαλίζει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, συμβάλλει στην πρόληψη των μολύνσεων και δρα ως αντιοξειδωτικό ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, προστατεύοντας έτσι τις βιταμίνες Α και Ε. Αξιοποιείται για τη δημιουργία κολλαγόνου στο δέρμα και την επούλωση πληγών, με διαφορετική διαδικασία στην κάθε ηλικιακή ομάδα. Χρειάζεται για τον μεταβολισμό της νορεπινεφρίνης, η οποία δρα ως ορμόνη και νευρομεταφορέας, καθώς και του φολικού οξέος. Μεταβάλει την τρυπτοφάνη σε σεροτονίνη, η οποία είναι η ορμόνη που δημιουργεί το αίσθημα ευτυχίας και βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου. Η βιταμίνη Γ είναι υπεύθυνη ενδοκυτταρικά για την αναπνοή του κυττάρου, καθώς και τη δομή των δοντιών, οστών και τον χόνδρο των αρθρώσεων. Βοηθά επίσης, στη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα και στη σύνθεση της καρνιτίνης, η οποία συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας.
Καθημερινές ανάγκες
Οι καθημερινές ανάγκες βιταμίνης Γ για τις γυναίκες είναι 75mg την ημέρα, για τις εγκυμονούσες 85mg και για τις θηλάζουσες 120mg ενώ για τους άνδρες είναι 90mg την ημέρα. Για τους έφηβους οι ανάγκες είναι 75mg την ημέρα για τα αγόρια και 65mg την ημέρα για τα κορίτσια. Οι καπνιστές χρειάζονται εκτός από τις καθημερινές ανάγκες τους, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία τους, ακόμα 35mg βιταμίνης Γ την ημέρα.
Πηγές βιταμίνης Γ
Η βιταμίνη Γ βρίσκεται αποκλειστικά σε φρούτα και λαχανικά με μεγαλύτερες ποσότητες να υπάρχουν στο φρούτο γκουάβα, στις κόκκινες πιπεριές, στο ακτινίδιο, στο πορτοκάλι, στις πράσινες πιπεριές, στο γκρέιπφρουτ, στις φράουλες, στα λαχανάκια Βρυξελλών, στο πεπόνι, στην παπάγια, στο μπρόκολο, στο μπιζέλι, στη γλυκοπατάτα, στη ντομάτα, στο κουνουπίδι, στον ανανά, στο λάχανο και στο μάνγκο.
Απορρόφηση βιταμίνης Γ
Η βιταμίνη Γ έχει πολύ καλή απορρόφηση, αφού μέχρι το 90% της πρόσληψης απορροφιέται και για αυτό τον λόγο είναι απαραίτητη η διατροφική πρόσληψη της για όλους τους ανθρώπους. To 50% από την πρόσληψη απεκκρίνεται από τον οργανισμό και λιγότερο από 1 γραμμάριο την ημέρα αποθηκεύεται στο συκώτι. Η συγκέντρωση της βιταμίνης στο αίμα και στα υγρά του σώματος, δεν αυξάνεται ανάλογα με τη διατροφική πρόσληψη της. Είναι καλό να αποφεύγεται το μαγείρεμα των λαχανικών σε χάλκινα τηγάνια, επειδή αυτά μειώνουν την απορρόφηση της βιταμίνης.
Συμπτώματα της έλλειψης της βιταμίνης Γ
Το πρώτο σύμπτωμα της έλλειψης της βιταμίνης Γ είναι η κόπωση. Επίσης, η ασθένεια που ονομάζεται σκορβούτο, εμφανίζεται αποκλειστικά από την έλλειψη βιταμίνης Γ και έχει συμπτώματα που εμφανίζονται στο δέρμα, τα ούλη και τα μαλλιά. Άλλα συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Γ είναι οι απότομες αλλαγές στη διάθεση συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψης και της υποχονδρίας, η ευερεθιστικότητα, ο πόνος, η ανικανότητα επούλωσης των πληγών, η αιμορραγία, η φυματίωση, το αίμα στα ούλη, η απώλεια δοντιών, η αδυναμία στα οστά, τον χόνδρο και τους συνδετικούς ιστούς, ο ρευματοειδής πόνος στα πόδια, η μυϊκή ατροφία και οι δερματικές βλάβες. Επίσης, τα ψηλά επίπεδα μόλυβδου στο αίμα μειώνουν τη βιταμίνη Γ.
Η έλλειψη της βιταμίνης Γ μπορεί πολύ εύκολα να αντιμετωπιστεί με την πρόσληψη της, η οποία θα δημιουργήσει άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Ευάλωτος πληθυσμός
Μέσα στα ευάλωτα άτομα είναι οι καπνιστές, λόγω του ότι το κάπνισμα μειώνει τα επίπεδα της βιταμίνης Γ και αντίστροφα η μεγαλύτερη πρόσληψη της αποβάλλει μεγαλύτερη ποσότητα νικοτίνης από τον οργανισμό. Επίσης τόσο τα ηλικιωμένα όσο και τα νεαρά άτομα, τα οποία έχουν πιο αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, όπως και οι εγκυμονούσες. Στον ευάλωτο πληθυσμό κατατάσσονται και οι αλκοολικοί, λόγω του ότι το αλκοόλ μειώνει την ανοσολογική αποτελεσματικότητα και έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν σκορβούτο. Επίσης άτομα με αρκετές ασθένειες οι οποίες μπορεί να μειώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, χρειάζονται περισσότερη βιταμίνη Γ. Για παράδειγμα, άτομα που πάσχουν από αχλωρυδρία, Alzheimer’s disease, καρκίνο, χρόνια διάρροια, νεφροπάθεια και φυματίωση, καθώς και άτομα που έχουν σοβαρά τραύματα ή εγκαύματα ή είναι εγχειρισμένοι. Επίσης, άτομα με υπέρταση και υπερχοληστερολαιμία, διαβήτη, αυξημένο ουρικό οξύ, αρθρίτιδα, κάταγμα ισχίου, πνευμονία, εγκεφαλικό, πέτρες στα νεφρά και μόλυνση από το ελικοβακτήριο του πυλωρού. Επίσης, η αυξημένη έκθεση στη ρύπανση του περιβάλλοντος, η χρήση στεροειδών και η έκθεση στην ακτινοβολία μπορούν να εξαντλήσουν τα επίπεδα βιταμίνης Γ.
Υπερβολική πρόσληψη
Το ανώτατο όριο πρόσληψης βιταμίνης Γ είναι 2.000mg την ημέρα και τα πιο συχνά συμπτώματα που εμφανίζονται από την υπερβολική πρόσληψη της, είναι διαταραχές στο γαστρεντερικό σύστημα και διάρροια.
Κατάληξη
Η βιταμίνη Γ είναι μια πολύ σημαντική βιταμίνη για τον οργανισμό μας τόσο για το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά και για πολλές άλλες σημαντικές λειτουργίες. Η πρόσληψη των επιθυμητών επιπέδων βιταμίνης Γ είναι εύκολη όταν κάποιος ακολουθεί ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής που περιέχει φρούτα και λαχανικά. Συνήθως δεν χρειάζεται συμπλήρωμα διατροφής, εκτός αν κάποιος δεν μπορεί να καλύψει τις καθημερινές ανάγκες σε βιταμίνη Γ, μέσω της διατροφής.
*RD, MSc, BSc
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Στροβόλου 63Α, 2480, Τσέρι
loukia.mourouzidi@gmail.com
99910032
