Σημαντικά επιτεύγματα έχει να επιδείξει και κατά την τελευταία χρονιά το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου(ΙΝΓΚ) σε ό,τι αφορά τα ερευνητικά του προγράμματα, με τους επιστήμονες του να πετυχαίνουν πολλές αξιόλογες ανακαλύψεις, αποφέροντας τεράστια επιστημονικά και ιατρικά οφέλη με πολύ μεγάλες κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις.
Στα επιτεύγματα αυτά αναφέρθηκε και ανέδειξε μιλώντας στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου την Πέμπτη, ο Αναπληρωτής Γενικός Εκτελεστικός Ιατρικός Διευθυντής του ΙΝΓΚ, Καθ. Λεωνίδας Φυλακτού. Η διάσκεψη πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα DNA, που είναι η 25η Απριλίου. Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας DNA είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις ιδιότητες και εφαρμογές του DNA, ιδιαίτερα στην ιατρική επιστήμη.
«Στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου αισθανόμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για την ημέρα αυτή», είπε ο κ. Φυλακτού, «επειδή από το Ινστιτούτο έχει αρχίσει η γενετική στην Κύπρο». «Για κάθε ένα ευρώ χρηματοδότησης από το κράτος για την υποστήριξη της υποδομής της έρευνας», σημείωσε, «εξασφαλίζουμε ανταγωνιστικά ακόμη ένα ευρώ από εξωτερικούς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, τόσο της Ευρώπης όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Με συνολική χρηματοδότηση ύψους γύρω στα 5,4 εκ.(2,6 εκ. από την Κυπριακή Δημοκρατία και 2,8 εκ. από εξωτερικούς οργανισμούς), για τη διεκπεραίωση γύρω στα 40 ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα το χρόνο, οι επιστήμονες του ΙΝΓΚ πετυχαίνουν πολλά αξιόλογα επιτεύγματα και ανακαλύψεις, με τεράστια επιστημονικά και ιατρικά οφέλη, με πολύ μεγάλες κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις», υπογράμμισε ο Αναπληρωτής Γενικός Εκτελεστικός Ιατρικός Διευθυντής του ΙΝΓΚ.
Τα επιτεύγματα
Ακολούθως, ο κ. Φυλακτού ανέφερε ενδεικτικά μερικά από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα της τελευταίας χρονιάς, ως εξής:
1.Η ομάδα του Καθ. Κυριάκου Κυριάκου του Τμήματος Ηλεκτρονικού Μικροσκοπίου/Μοριακής Παθολογίας, μέσα από επιτυχή χρηματοδότηση από την Κυβέρνηση της Νορβηγίας, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας, ίδρυσε μια νέα πρωτοποριακή υποδομή για την Κύπρο, την Υποδομή Μεταφραστικής Έρευνας, η οποία θα συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση του εργαστηριακού και ερευνητικού εξοπλισμού του Ινστιτούτου και θα χρησιμοποιείται για την αναβάθμιση των διαγνωστικών και ερευνητικών προγραμμάτων. Στο πρόγραμμα λαμβάνουν μέρος και το Τμήμα Νευρογενετικής και Τμήμα Κυτταρογενετικής Γονιδιωματικής.
2.Η ίδια ομάδα έχει διεκπεραιώσει την πιο μεγάλη επιδημιολογική μελέτη που έχει διεξαχθεί στην Κύπρο για τον καρκίνο του μαστού στις Κύπριες γυναίκες με την ονομασία «MASTOS». Μια σημαντική πτυχή που ερευνάται είναι η σχέση της Μεσογειακής Διατροφής με την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού. Αποτελέσματα από τις μέχρι τώρα μελέτες, δείχνουν ότι η Μεσογειακή Διατροφή μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις Κύπριες γυναίκες.
3.Η Νευρολογική Κλινική Ε/Εργαστήριο Νευροεπιστημών με επικεφαλής τον Καθηγητή Κλεόπα Κλεόπα πέτυχε μέσα από χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων της Οργάνωσης Μυοπαθών των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για Λευκοδυστροφίες, να αναπτύξει επιτυχώς νέες μεθόδους γονιδιακής θεραπείας, που στοχεύει γα μυελινωτικά κύτταρα του εγκεφάλου και των περιφερικών νεύρων. Τα αποτελέσματα αυτά μελετώνται για περεταίρω δοκιμές που μελλοντικά μπορεί να βρουν εφαρμογή για θεραπεία γενετικών νευρολογικών παθήσεων.
4. Η ομάδα του Καθ. Σάββα Παπακώστα της Νευρολογική Κλινικής Β, εισήγαγε την τεχνολογία διέγερσης του τρίδυμου νεύρου για τη θεραπεία της φαρμακοανθεκτικής επιληψίας. Μέχρι στιγμής έχει χρησιμοποιηθεί σε τέσσερις ασθενείς.
5.Το Τμήμα Μεταφραστικής Γενετικής που η διεύθυνσή του αναπληρείται από τον Δρ. Μάριο Ιωαννίδη, εφαρμόζοντας με ένα καινούργιο συνδυασμό μεθόδων, κατάφερε να επεκτείνει το πάνελ εμβρυοειδικών δεικτών για μη επεμβατική προγεννητική διάγνωση του συνδρόμου Down και είναι δυνατόν να αποτελέσουν το σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη μεθόδων ανίχνευσης άλλων ασθενειών.
6.Η ίδια ομάδα μέσα στα πλαίσια του προγράμματος ERC Advance Grant, ολοκλήρωσε την ανάλυση ολόκληρου του μεθυλιωμένου γονιδιώματος χρησιμοποιώντας την τεχνική «Bisulfirte Conversion» σε συνδυασμό με μεθόδους αλληλούχισης DNA «νέας γενεάς». Η υψηλής ευκρίνειας τεχνική αυτή, θα βοηθήσει στην ανίχνευση και ταυτοποίηση διαφορικά μεθυλιωμένων νουκλεοτιδίων μεταξύ μητρικού και εμβρυικού DNA, για την εφαρμογή τους στην μη επεμβατική προγεννητική διάγνωση.
7. Η ίδια ομάδα προχώρησε στον χαρακτηρισμό διαφορικά μεθυλιωμένων περιοχών όσο αφορά τη διακύμανση της μεθυλίωσης μεταξύ εμβρυϊκού DNA από πλακούντα DNA μητρικού περιφερειακού αίματος μεταξύ διαφορετικών ατόμων. Η έρευνα αυτή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι παρά την μεταβλητότητα της μεθυλίωσης μεταξύ των δειγμάτων, η μέθοδος παρείχε μια σαφή διάκριση μεταξύ του εμβρυικού και μητρικού ιστού.
8. Η ομάδα της Δρ. Μαρίνας Κλεάνθους του Τμήματος Μοριακής Γενετικής Θαλασσαιμία, ολοκλήρωσε και προχώρησε στη δημοσίευση της διεθνούς βάσης δεδομένων IthaGenes, που περιέχει πληροφορίες για όλες τις γνωστές μεταλλάξεις των αιμοσφαιρινοπαθειών, το φαινότυπο καθώς και επιδημιολογικά δεδομένα με παρουσίασή τους σε χάρτες. Η βάση δεδομένων IthaGenes, φιλοξενείται στη διεθνή πύλη ITHANET.
9. Η ομάδα της Δρ. Χριστίνας Χριστοδούλου, του Τμήματος Μοριακής Ιολογίας, έχει πρόσφατα ολοκληρώσει το πρόγραμμα «Επιδημιολογική μελέτη ιών που προκαλούν οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος σε παιδιά στην Κύπρο», που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας.
10.Μέσα το πρόγραμμα καταγράφηκε για πρώτη φορά στην Κύπρο, η μοριακή επιδημιολογία των ρινοϊών που προκάλεσαν λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος σε παιδιά. Τα αποτελέσματα της φυλογενετικής ανάλυσης δυο διακριτών περιοχών του γονιδιώματος των ρινοϊών που απομονώθηκαν, οδήγησαν στην ταυτοποίησή τους και συμπλήρωσαν τον επιδημιολογικό χάρτη και την εξελικτική ιστορία των ρινοϊών στον κυπριακό πληθυσμό.
11. Μέσα από την προσπάθεια αυτή, η ίδια ομάδα κατάφερε να ταυτοποιήσει και ένα καινούργιο στέλεχος εντεροϊού σε ένα παιδάκι με λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, που νοσηλεύτηκε στην Κύπρο. Μια καινούργια δοκιμασία Real-Time PCR αναπτύχθηκε και δημοσιεύτηκε με σκοπό να βοηθήσει και άλλα εργαστήρια στην ανίχνευση των εντεροϊών που ανήκουν σε αυτό το υποείδος ή την ανακάλυψη άλλων γονότυπων.
12. Η ίδια ομάδα ανέπτυξε διαγνωστικές μεθόδους για την άμεση ανίχνευση των ιών Ebola και MES Coronavirus, που προκάλεσαν επιδημίες και απασχόλησαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Έτσι, το Τμήμα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας είναι σε θέση να προσφέρει αυτές τις υπηρεσίες, ώστε να αντιμετωπιστούν τυχών επιδημίες.
13. Η ομάδα του Καθηγητή Λεωνίδα Φυλακτού, του Τμήματος Μοριακής Γενετικής Λειτουργίας και Θεραπείας, έχει ανακαλύψει ένα καινούργιο μηχανισμό που ελέγχεται η παραγωγή των μυών μέσω γενετικών μορίων. Επιπλέον, έχει διεξάγει έρευνα στην κληρονομικής ασθένεια του Οικογενή Μεσογειακού Πυρετού, που κατέδειξε τη γενετική βάση της ασθένειας, αλλά και τη ψηλή της συχνότητα στην Κύπρο.
