Ψυχολογία και Καρκίνος


ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΟΥ*

Στις 4 Φεβρουαρίου στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καρκίνου γίνεται μια εκστρατεία ενημέρωσης με έμφαση την πρόληψη του καρκίνου. Σύμφωνα με έρευνες ο καρκίνος μπορεί να αποφευχθεί με την εφαρμογή προστατευτικών για μας συμπεριφορών, όπως σωστή διατροφή, άσκηση, αποφυγή καπνίσματος, αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο (Kvaavik και άλλοι 2010; McCullough και άλλοι, 2011 Ezzati και άλλοι 2004) .

Ποια η σχέση ψυχολογίας και καρκίνου;

  1. Τα καρκινικά κύτταρα βρίσκονται στους περισσότερους ανθρώπους αλλά δεν γίνεται διάγνωση σε όλους. Επίσης υπάρχει σχέση μεταξύ καπνίσματος και καρκίνου του πνεύμονα. Μόνο μερικοί όμως καπνιστές μπορεί να διαγνωστούν με καρκίνο. Ίσως η ψυχολογία να παίζει κάποιο ρόλο στο πόσο επιρρεπές είναι ένα άτομο στον καρκίνο.
  2. Τα άτομα που έχουν καρκίνου δεν παρουσιάζουν όλοι την ίδια εξέλιξη προς τον θάνατο. Ίσως η ψυχολογία να παίζει κάποιο ρόλο στην εξέλιξη του καρκίνου.
  3. Τα άτομα με καρκίνο δεν πεθαίνουν όλα από καρκίνο. Ίσως η ψυχολογία να επιδρά στη μακροζωία.

Έρευνες αποδεικνύουν ότι στην πορεία του καρκίνου, η ψυχολογία παίζει σημαντικό ρόλο: α) στην έναρξη και προώθηση του καρκίνου, β) στις ψυχολογικές συνέπειες του καρκίνου, γ) στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του καρκίνου και δ) στο χρονικό διάστημα που θα είναι στη ζωή το άτομο.

Πιο συγκεκριμένα, στην έναρξη του καρκίνου συμπεριφορές όπως κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ παίζουν σημαντικό ρόλο. Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι καταστάσεις που το άτομο αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει προκαλούν άγχος. Ως συνέπεια αυτού είναι να αυξάνεται ο ρυθμός ανάπτυξης ενός καρκινικού όγκου. Επίσης σε αγχώδης καταστάσεις τα άτομα τείνουν να καπνίζουν περισσότερο ή να τρώνε ανθυγιεινά, δηλαδή να εφαρμόζουν συμπεριφορές που έχουν συσχετιστεί με τον καρκίνο. Άρα στην έναρξη του καρκίνου έμμεσα παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες όπως το αίσθημα του ελέγχου και οι στρατηγικές αντιμετώπισης που εφαρμόζει κάποιος για αντιμετώπιση της κατάστασης.

Η ψυχολογία παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στις συνέπειες του καρκίνου και στις συναισθηματικές και γνωστικές αντιδράσεις που εφαρμόζει το άτομο. Πιο συγκεκριμένα, έρευνες υποστηρίζουν ότι 20% των ατόμων με καρκίνο έχουν αργότερα κατάθλιψη, απουσία ελέγχου, θλίψη, θυμό και επιθετικότητα. Αυτά τα συναισθήματα όμως επηρεάζονται από τον τρόπο που θα ερμηνεύσει κανείς την ασθένεια. Κάποιοι επιλέγουν να εφαρμόσουν ένα ‘fighting spirit’ το οποίο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αρνητική διάθεση και το αίσθημα του άγχους.

Η ψυχολογία επίσης επηρεάζει την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του καρκίνου ή της θεραπείας του αφού με την εφαρμογή κάποιων παρεμβάσεων όπως γνωστικό-συμπεριφορικών παρεμβάσεων (τεχνικές χαλάρωσης, στρατηγικές αντιμετώπισης κ.α.) βελτιώνεται η προσαρμογή στα συμπτώματα και κατ’ επέκταση η ποιότητα ζωής του ατόμου.

Τέλος, οι στρατηγικές αντιμετώπισης της κατάστασης, ο τρόπος που ερμηνεύει και αντιμετωπίζει το άτομο τον καρκίνο επηρεάζει το ρυθμό εξέλιξης της νόσου αλλά και το πόσο καιρό το άτομο θα επιβιώσει μετά την διάγνωση του καρκίνου. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι άτομα που έχουν ‘fighting spirit’ έζησαν περισσότερο από άτομα που αισθάνονταν απελπισμένα (Greer και άλλοι, 1979). Επίσης μια άλλη έρευνα έδειξε ότι στα άτομα που αισθάνονται αβοήθητα λόγο του καρκίνου αναπτύσσεται γρηγορότερα το καρκινικό κύτταρο με πιθανότητα μετάστασης (Gidron και άλλοι 2001).

Ουσιαστικά, το πως ερμηνεύει το άτομο αυτή την εμπειρία, το πως την αντιμετωπίζει, τι στρατηγικές εφαρμόζει για μείωση της έντασης επηρεάζουν την έναρξη και εξέλιξη της ασθένειας.

*Ψυχολόγος υγείας, BSc, MSc, PhD, CPsychol




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











633