ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΣΩΤΗΡΗ ΑΥΓΟΥΣΤΗ*
Η διαχείριση και η διοίκηση καθίσταται αδύνατη από την στιγμή που δεν είναι δυνατό να παρακολουθήσουμε, αλλά και να μετρήσουμε το αποτέλεσμα μιας πράξης ή μιας διαδικασίας.
Στην περίπτωση του τομέα της υγείας, οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να είναι σε θέση να εντοπίσουν παράγοντες και τρόπους για τη μείωση του κόστους όπου αυτό είναι δυνατό, αλλά με την ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας.
Στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης φροντίδας στην υγεία υπάρχουν ποσοτικά χαρακτηριστικά που μπορούν να μετρηθούν ούτως ώστε να μετρηθεί η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι οι χρόνοι αναμονής των ασθενών, η εκπαίδευση και τα χρόνια εμπειρίας των λειτουργών της υγείας, η απόδοση και η πιστότητα του τεχνολογικού εξοπλισμού, το επίπεδο ικανοποίησης των ασθενών, τα ποσοστά επιτυχίας των ιατρικών επεμβάσεων αλλά και θεραπειών κ.ά., Το σημαντικό είναι να εντοπιστούν τα καθοριστικά σημεία ενδιαφέροντος στις υπηρεσίες υγείας και στη συνέχεια μπορούν να καθοριστούν πλαίσια καλής πρακτικής, δείκτες και κριτήρια αξιολόγησης και τέλος δράσεις συμμόρφωσης που αποσκοπούν στην βελτίωση της ποιότητας.
Στον τόπο μας, οι μοναδικές μετρήσεις ποιότητας που γίνονται στον τομέα της υγείας είναι για σκοπούς διεκπεραίωσης φοιτητικών πτυχιακών εργασιών, οι οποίες εννοείται ότι όσον έγκυρες και να είναι δεν λαμβάνονται σχεδόν καθόλου υπόψιν από τους οργανισμούς υγείας, καθώς θεωρούνται αχρείαστες, χωρίς νόημα, αλλά και ότι απέχουν πολύ από την πραγματικότητα
Η οικονομική κρίση που παρουσιάστηκε το 2007 στην Αμερική, και μετέπειτα στην Ευρώπη έχει επηρεάσει σημαντικά τις ισορροπίες στην παγκόσμια κοινότητα και ιδιαιτέρως τις οικονομίες των περισσότερων Ευρωπαϊκών χωρών.
Συγκεκριμένα, στην κυπριακή οικονομία πολλές αποφάσεις που λαμβάνονταν σε εθνικό επίπεδο, (ή σε αρκετές περιπτώσεις που δεν λαμβάνονταν καθόλου) όπως π.χ. στον τομέα της υγείας (διαθρωτικές αλλαγές, αύξηση της παραγωγικότητας, έλεγχος κόστους εξοικονόμηση πόρων) έχουν επιδράσει, κυρίως αρνητικά στον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης των μονάδων υγείας
Μερικά από τα πιο σημαντικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον ερχομό του ΓεΣΥ και χρήζουν διαρθρωτικών αλλαγών στον χώρο της υγείας είναι:
Μέχρι σήμερα, η έκβαση μιας ιατρικής πράξης επιτυχημένη ή αποτυχημένη δεν καθορίζει ποτέ το επίπεδο ανταμοιβής του ιατρού ούτε του νοσηλευτηρίου. Ευρισκόμενοι μπροστά στην εφαρμογή του ΓεΣΥ, οι λειτουργοί της Υγείας ιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί, αλλά και οι εμπλεκόμενοι οργανισμοί γνωρίζουν ότι η ανταμοιβή και χρηματοδότηση τους θα καθορίζεται μέσω των κλειστών ενοποιημένων νοσηλίων Κ.Ε.Ν ή (DRGs=Diagnosis Related Groups) σε συνδυασμό με την χρήση του ICD-11- International Classification of Diseases (Διεθνής Ταξινόμηση Ασθενειών).
Τα (ΚΕΝ) χρησιμοποιούνται σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης μερικές από τις οποίες είναι η Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία Εσθονία Λιθουανία και απαρτίζουν μια διαδικασία διαχείρισης και τιμολόγησης νοσοκομειακών νοσηλίων ασθενών, η οποία διαδικασία στηρίζεται στα διεθνώς καθιερωμένα DRGs (Diagnosis Related Groups). Η διαδικασία ομαδοποιεί όλα τα νοσήλια ασθενών σε 700 περίπου κατηγορίες, ούτως ώστε να απλοποιείται η διαδικασία τιμολόγησης, ελέγχου, και αποζημίωσης των νοσηλευτικών οργανισμών από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας. Είναι με απλά λόγια, η δημιουργία ενός τιμοκατάλογου που καλύπτει όλες τις ιατρικές-νοσηλευτικές υπηρεσίες που προσφέρονται στο νοσηλευτικό χώρο.
Πρωταρχικό σκοπός των Κ.Ε.Ν παγκοσμίως ήταν ο έλεγχος του κόστους στις προσφερόμενες υπηρεσίες στην υγεία. Με την χρήση των Κ.Ε.Ν, οι αρμόδιοι φορείς διαχειριστές της υγείας, επιχειρούν να προσδιορίσουν και να περιορίσουν την ανάλωση πόρων ούτως ώστε να επανακαθορίσουν πιο αποτελεσματικές διαδικασίες. Η κάθε χώρα μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε ήδη υπάρχοντα συστήματα Κ.Ε.Ν ή να αναπτύξει το δικό της που αυτό συνεπάγεται ότι θα πρέπει να επενδύσει πολύ περισσότερα χρήματα και πόρους για την δημιουργία του δικού της συστήματος.
Από τη στιγμή την οποία ένας ασθενής εισέρχεται στο νοσοκομείο για την περίθαλψη, εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη κατηγορία Κ.Ε.Ν, πρώτα ανάλογα με την κατηγορία της ασθένειας (χειρουργικό ή παθολογικό), και μετέπειτα ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, και την πρώτη διάγνωση, αλλά και άλλους καθοριστικούς παράγοντες.
Αφού προσφερθεί η αναγκαία θεραπεία στο εξιτήριο που θα εκδοθεί από το θεράποντα ιατρό του ασθενή προβλέπονται ειδικές θέσεις-πεδία όπου θα αναγράφονται υποχρεωτικά με κωδικό:
Η χρήση των κωδικών διάγνωσης καθιστά τον ιατρικό λειτουργό υπόλογο όσον αφορά στη διάγνωση αλλά και στην παρεχόμενη θεραπεία. Με την χρήση των κωδικών ICD προτείνεται από το σύστημα πληροφορικής ο ανάλογος κωδικός ΚΕΝ που αντιστοιχεί στη νοσηλεία του ασθενή για την ανάλογη χρέωση.
Τα πλεονεκτήματα του συστήματος πληρωμών DRG αντικατοπτρίζονται στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και ιδιαίτερα της διαφάνειας. Εκεί που στοχεύει ιδιαίτερα η χρήση των ΚΕΝ είναι η μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής του ασθενή στο νοσηλευτήριο, κατά συνέπεια αποτελεί ταυτόχρονα και μειονέκτημα στο να δημιουργήσει οικονομικά κίνητρα για νωρίτερη έξοδο του ασθενή από το κλινικό χώρο. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι συγκεκριμένες οικονομικές και διαχειριστικές πολιτικές δεν είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις κλινικές προτεραιότητες
Επιπρόσθετα με την εφαρμογή των ΚΕΝ που στοχεύει στη μείωση των δαπανών για την υγεία, βασικό μειονέκτημα το οποίο απορρέει μέσα από την εφαρμογή των Κ.Ε.Ν είναι ότι συχνά, πιθανό να επηρεάζεται η ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης. Με βάση την εφαρμογή των Κ.Ε.Ν η αντιμετώπιση της ασθένειας, λόγω της αβεβαιότητας της νοσοκομειακής περίθαλψης και της ιδιαιτερότητας κάθε ασθενούς σε κάποιες περιπτώσεις, δεν μπορεί να γίνει με καθορισμένα πρότυπα, χρήσης των πόρων αλλά και προκαθορισμένης ποσότητας.
Παράλληλα δημιουργούνται αυξανόμενες ανησυχίες ότι η εφαρμογή και χρήση των ΚΕΝ περιορίζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας ιατρικού εξοπλισμού αλλά και την διάχυση τέτοιας τεχνολογίας, κατά συνέπεια οι αρμόδιοι φορείς αλλά και οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας θα πρέπει να προβαίνουν στον ανάλογο προγραμματισμό, ώστε να αποφύγουν τις συνέπειες αυτές οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά, τους ρυθμούς ανάπτυξης, και τα μελλοντικά επίπεδα απόδοσης.
Ωστόσο, με την καθολική εφαρμογή της διαδικασίας αυτής, θα προκύψουν μεγάλα οφέλη σε διαχειριστικό χρόνο και κόστος, τόσο των νοσηλευτικών ιδρυμάτων όσο και του/των ασφαλιστικών οργανισμών ταυτόχρονα, θα επιταχυνθούν σημαντικά όλες οι σχετικές διαδικασίες και παράλληλα θα μπορεί να γίνει αναδιανομή και καλύτερη χρήση των διαφόρων πόρων στον τομέα της υγείας. Τέλος θα επέλθει η διαφάνεια στα τεκταινόμενα της υγείας σε μεγάλο βαθμό ,η οποία σήμερα είναι ανύπαρκτη.
*Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Sotiris,avgousti@cut.ac.cy
