«Διαταραχή Πραγματολογίας» και Λογοθεραπεία


ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΒΙΟΛΑΡΗ*

Τι εννοούμε με τον όρο «πραγματολογία»;

«Πραγματολογία» ορίζουμε την ικανότητα ενός παιδιού και ενός ατόμου γενικότερα, να χρησιμοποιεί κατάλληλα και αποτελεσματικά τις λέξεις και τον λόγο ώστε να εκφράσει επιτυχώς αυτό που θέλει μέσα στα διάφορα κοινωνικά πλαίσια στα οποία εντάσσεται καθημερινώς. Σύμφωνα με την ΑSHA, οι πραγματολογικές δεξιότητες σχετίζονται άμεσα με τον όρο «Κοινωνική Επικοινωνία» (Social Communication), ο οποίος αποτελεί μια πιο σύγχρονη προσέγγιση της πραγματολογίας. Ένα άτομο με πραγματολογικές δυσκολίες, ενδέχεται να παρουσιάζει αδυναμία στο να εκφράσει τις σκέψεις του με τον κατάλληλο τρόπο, τον κατάλληλο τόνο φωνής, στο κατάλληλο χρονικό πλαίσιο και την ανάλογη περίσταση, με αποτέλεσμα οι προσπάθειες του για επικοινωνία να μην εδραιώνονται αποτελεσματικά.

Επτά βασικές Πραγματολογικές δεξιότητες χρήσιμες για την επίτευξη μιας αποτελεσματικής «Κοινωνικής Επικοινωνίας»:

1)    Κατανόηση του θέματος συζήτησης και του τι λένε οι υπόλοιποι συνομιλητές.

2)    Πραγμάτωση και διατήρηση της βλεμματικής επαφής και σωστής στάσης του σώματος κατά τη συνομιλία.

3)    Χρήση κοινωνικά αποδεχτών και σχετικών με το θέμα εκφράσεων προσώπου και  χειρονομιών.

4)    Δυνατότητα διατήρησης του θέματος συζήτησης και εναλλαγή σειράς με τον συνομιλητή ή συνομιλητές.

5)    Έκφραση των απόψεων με τον κατάλληλο τόνο και εύρος φωνής. 

6)    Ικανότητα περιγραφής και αναφοράς σε συμβάντα και γεγονότα με λογική και χρονική ακολουθία.

7)    Δυνατότητα αντίληψης του μεταφορικού λόγου (μη προσκόλληση στην κυριολεκτική σημασία λέξεων) και η ικανότητα ανταπόκρισης σε αστεία ή χιούμορ.

**Χαρακτηριστικό παιδιών  με «Διαταραχή Πραγματολογίας (ΔΠ)» είναι το γεγονός ότι παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στα πιο πάνω σημεία για την επίτευξη μιας λειτουργικής και θετικής «κοινωνικής επικοινωνίας». Έτσι, ένας Λογοπαθολόγος είναι σημαντικό να λάβει υπόψη του τους πιο πάνω τομείς για την στοχοθέτηση του.  

Οι Πραγματολογικές δυσκολίες πολλές φορές τείνουν να είναι ενδείξεις κλειδιά και να συνοδεύουν αρκετές αναπτυξιακές διαταραχές προβληματίζοντας έτσι τους αξιολογητές προς το αν παρουσιάζονται αυτούσιες ή αν αποτελούν συνιστώσες άλλης πρωτεύουσας αναπτυξιακής διαταραχής (για παράδειγμα ΔΕΠ-Υ, Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ).  

Συγκεκριμένα, η Bishop (2000) κατατάσσει την «Διαταραχή Πραγματολογίας (ΔΠ)» ενδιάμεσα της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) και της Ειδικής Γλωσσική Διαταραχής (ΕΓΔ). Παιδιά με διάγνωση ΔΠ παρουσιάζουν δυσκολίες εύρεσης λέξεων, γραμματικό-συντακτικές δυσκολίες και ήπιες δυσκολίες κοινωνικής επικοινωνίας.

Οι στόχοι της παρέμβασης Λογοθεραπείας για παιδιά με «Διαταραχή Πραγματολογίας (ΔΠ)»:

Γενικά η Λογοθεραπευτική προσέγγιση σε παιδιά με ΔΠ, χρειάζεται να είναι  ευρύτερη και να περιλαμβάνει απαραίτητα διαστάσεις όπως η ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων, κοινωνικής επαγωγικής σκέψης και κοινωνικής συμμετοχής του παιδιού. Ως αποτελεσματική μέθοδος παρέμβασης σε ΔΠ, εκτός από την ατομική συνεδρία μπορεί να θεωρηθεί και η ένταξη του παιδιού σε μικρή ομαδική θεραπεία με στόχο την ενίσχυση του λόγου, της ομιλίας και των κοινωνικών δεξιοτήτων τουΕίναι σημαντικό, η ένταξη ενός παιδιού σε ομάδα ενίσχυσης δεξιοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας να ακολουθεί σταδιακή, ελεγχόμενη πορεία και να βασίζεται στο εξατομικευμένο λογοθεραπευτικό πλάνο του παιδιού. 

Η επιτυχή κοινωνικοποίηση ενός παιδιού, είτε βρίσκεται στο σπίτι με την οικογένεια του, είτε στο σχολείο με τους δασκάλους και συμμαθητές του, είτε ακόμη και στο πάρκο με τους φίλους του είναι εξαιρετικά σημαντική στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του και ενός λειτουργικού ατόμου που θα έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί επιτυχώς στο κοινωνικό σύνολο.

 

Λογοπαθολόγος – Λογοθεραπεύτρια,SLP, MSc 

 

Βιβλιογραφία:

Bishop, D. V. M. (2000). Pragmatic Language Impairment: A Correlate of SLI a Distinct Subgroup, or Part of the Autistic Continum? In Bishop, D. V. M.  & Leonard, L. B.  (Eds.),Speech and language impairments in children: Causes, characteristics, intervention andoutcome. Psychology Press, Hove, East Sussex.

Bishop, D. V. M. (2014). Uncommon understanding: development and disorders of language comprehension in children (Classic ed). Psychology Press.

Norbury, C. (2008). Understanding developmental language disorders: from theory to practice. New York: Psychology Press, 189-204.




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











4990