ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ*
Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) και οι αμυγδαλές μαζί με τις γλωσσικές αμυγδαλές αποτελούν το δακτύλιο του Waldeyer, μία συλλογή λεμφικού ιστού που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος των παιδιών. Συχνά όμως, υπερτροφία αυτού του ιστού ή συχνές λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν σημαντική νοσηρότητα στα παιδιά και απαιτείται χειρουργική αφαίρεση.
Υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων μπορεί να προκαλέσει ολική ρινική απόφραξη με πυκνές ρινικές εκκρίσεις. Η συνεχής, αναγκαστική χρήση του στόματος για αναπνοή, αλλοιώνει το σχήμα της σκληρής υπερώας (ουρανίσκου του στόματος) με αποτέλεσμα να επηρεάσει την οδοντοστοιχία του παιδιού. Η ακοή μπορεί να μειωθεί προκαλώντας προβλήματα στη ανάπτυξη του λόγου και στη σωστή προφορά των λέξεων. Αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν με την ένταξη του παιδιού στο σχολείο, μία δύσκολη περίοδο προσαρμογής για γονείς και παιδιά, με το ενδεχόμενο του σχολικού εκφοβισμού πιο έντονο στις μέρες μας, ακόμα και σε αυτή τη νεαρή ηλικία.
Η υπερτροφια των αμυγδαλών μπορεί να προκαλέσει σημαντική απόφραξη της αεραγωγού, κυρίως αν συνυπάρχει με υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει απλό ροχαλητό ή να επηρεάσει την ποιότητα και ποσότητα του βραδινού ύπνου που λαμβάνει το παιδί. Ο βαθμός σοβαρότητας ποικίλει από διαταραχή της αναπνοής κατά τον ύπνο (sleep disordered breathing (SBD)) μέχρι και σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (obstructive sleep apnoea syndrome (OSAS)). Αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν προβλήματα συγκέντρωσης στο σχολείο με επιπτώσεις στη μάθηση. Μπορεί να είναι ευέξαπτα και συχνά να αποκαλούνται άτακτα από δασκάλους και γονείς. Η διεθνής βιβλιογραφία αναγνωρίζει το συσχετισμό μεταξύ της διαταραχής έλλειψης προσοχής µε υπερκινητικότητα (Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)) και το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (OSAS). Η χειρουργική αντιμετώπιση των υπερτροφικών αδενοειδών εκβλαστήσεων και αμυγδαλών σε αυτά τα παιδιά, μειώνει τα συμπτώματα ADHD και την ανάγκη μακροχρόνιας φαρμακευτικής θεραπείας. Τα συχνά επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας μειώνουν σημαντικά το μαθησιακό χρόνο για το παιδί.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία για την υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων και των αμυγδαλών. Η μόνη επιλογή είναι η χειρουργική αφαίρεση. Μπορεί κάποιες φορές η παρακολούθηση να δίνεται σαν επιλογή αλλά πρέπει να υπάρχει συχνός επανέλεγχος της προόδου του παιδιού για να αποφύγουμε τις μόνιμες, αρνητικές επιπτώσεις στη ανάπτυξή του. Μεγαλώνοντας το παιδί θα παρουσιάζει λιγότερα συμπτώματα αλλά οι γονείς ξοδεύουν χρόνο και χρήμα σε οδοντίατρους, λογοθεραπευτές, ιατρικές επισκέψεις κτλ για να αντιστρέψουν τις συνέπειες της καθυστερημένης ή ανύπαρκτης παρεμβασης σε μικρότερη ηλικία.
Για αυτό το λόγο όλοι οι επαγγελματίες υγείας που παρέχουν φροντίδα σε παιδιά είτε αυτοί είναι παιδίατροι, λογοθεραπευτές, ακουολόγοι, οδοντίατροι ακόμα και δάσκαλοι πρέπει να αναγνωρίζουν τα σημεία και συμπτώματα των υπερτροφικών αδενοειδών εκβλαστήσεων και αμυγδαλών και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών εάν δεν αντιμετωπιστούν. Πρέπει να ενημερώνουν τους γονείς κατάλληλα και να αναζητούν εγκαίρως την εμπλοκή του χειρουργού Ωτορινολαρυγγολόγου (ΩΡΛ). Ο χειρουργός ΩΡΛ διαθέτει ειδικό εξοπλισμό (εύκαμπτα ενδοσκόπια, τυμπανογράφημα, ακουογράφημα, ακτινογραφίες) για να αξιολογήσει τις ανάγκες του κάθε παιδιού ξεχωριστά και να εισηγηθεί τη σωστή χειρουργική επέμβαση. Χαμηλού ρίσκου, σύντομες επεμβάσεις (και ο συνδυασμός αυτών) επιφέρουν την ίαση. Ο χειρουργός ΩΡΛ μπορεί να εισηγηθεί και να συζητήσει με τους γονείς και το παιδί τις ακόλουθες επεμβάσεις:
· Αδενοειδεκτομή
· Αδενοειδεκτομή και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού
· Αδενοειδεκτομή και αμυγδαλεκτομή
· Αμυγδαλεκτομή
*MBChB MRCS DOHNS
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος – Ρινολογίας και Πρόσθιας Βάσης Κρανίου
