Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14/11/19

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ*

Αγαπητοί Συνάδελφοι , φίλοι και φίλες

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη εορτάζεται  στις 14 Νοεμβρίου με την πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (IDF) η οποία  είναι υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO).

Η 14η Νοεμβρίου είναι η μέρα των γενεθλίων του Sir. Frederick Banting o οποίος ανακάλυψε την ινσουλίνη μαζί με τον Charles Best το 1921.

Απώτερος σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας του Διαβήτη είναι η ενημέρωση του κοινού για τα αίτια, τα συμπτώματα, τις επιπλοκές, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι χρόνια πάθηση που οφείλεται είτε στην έλλειψη ινσουλίνης είτε στην διαταραχή της έκκρισης της.

Η ινσουλίνη είναι ορμόνη που παράγεται από τα β-κύτταρα του παγκρέατος η οποία επιτρέπει στο σάκχαρο που κυκλοφορεί στο αίμα να εισέρχεται μέσα στα κύτταρα προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως πηγή ενέργειας.

Όταν υπάρχει έλλειψη ινσουλίνης (μερική ή πλήρης), το σάκχαρο στο αίμα ανεβαίνει σε επίπεδα  υψηλότερα του φυσιολογικού και εμφανίζεται ο Διαβήτης.

Υπάρχουν τέσσερις τύποι Διαβήτη με τους τρεις πρώτους να είναι οι κύριοι:

1. Διαβήτης Τύπου 1: Αυτός ο τύπος οφείλεται στην καταστροφή των β-κυττάρων που συνήθως οδηγεί σε απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης και αφορά το 5-10% των ατόμων με Διαβήτη. Τα άτομα αυτά χρειάζονται εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης.
2. Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2: Οφείλεται σε προοδευτική μείωση της έκκρισης της ινσουλίνης, μειωμένη δράση της ινσουλίνης στην περιφέρεια και αυξημένη παραγωγή και απελευθέρωση γλυκόζης από το ήπαρ. Αυτός ο τύπος περιλαμβάνει το 90% των ατόμων με Διαβήτη.

Η συχνότητα του Διαβήτη Τύπου 2 λαμβάνει επιδημικές διαστάσεις παγκοσμίως και αυτό οφείλεται στην επικράτηση του καθιστικού τρόπου ζωής, στην έλλειψη σωματικής δραστηριοτήτας, στην παχυσαρκία που αφορά το 80% των Διαβητικών τύπου 2 και τέλος στην γήρανση του πληθυσμού. Εδώ η αντιμετώπιση είναι δίαιτα, άσκηση και φαρμακευτική αγωγή.

1. Διαβήτης της Κύησης.
2. Ειδικοί Τύποι Διαβήτη.

Σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF), το 2017 είχαμε 425 εκατομμύρια άτομα με Διαβήτη και το 2045 αναμένεται αύξηση στα 629 εκατομμύρια άτομα, μία αύξηση  48% ή 1 στους 10 ενήλικες σε σχέση με το 2015 1 στους 11 ενήλικες.

Στην Ευρώπη το 2017 είχαμε 58 εκατομμύρια άτομα με Διαβήτη  και αναμένεται το 2045  να έχουμε 67 εκατομμύρια άτομα με Διαβήτη μια αύξηση του 16%.

Στην Κύπρο από επιδημιολογική μελέτη το 2003 αναφέρονται ποσοστά κοντά στο 10,3% δηλαδή περίπου 75000 άτομα με Διαβήτη.

Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) εστιάζεται στον Διαβήτη και την Οικογένεια με το μήνυμα «Προστάτευσε την Οικογένεια Σου».

Το πρωτεύων μήνυμα-στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη είναι να ευαισθητοποιήσει  το κοινό μέσα από ενημερωτικά προγράμματα για τις επιπτώσεις  που έχει ο Διαβήτης πάνω στην οικογένεια και να τονίσει τον ρόλο που διαδραματίζει η οικογένεια στην σωστή ενημέρωση, αντιμετώπιση, φροντίδα και πρόληψη του Διαβήτη.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη δίνει έμφαση σε 3 κύρια σημεία:

1. Την ανίχνευση του Διαβήτη
2. Την πρόληψη του Διαβήτη
3. Την αντιμετώπιση του Διαβήτη

Η πρόωρη ανίχνευση Διαβήτη αφορά επίσης και την οικογένεια.

• Ένα στα δυο άτομα με Διαβήτη είναι αδιάγνωστα. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι το κλειδί της πρόληψης και της αποφυγής των επιπλοκών.
• Εάν ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τυπου 1 δεν ανιχνευθεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα μέχρι και θάνατο γιαυτό χρειάζεται γνώση των σημείων και συμπτωμάτων του για προστασία των μελών της οικογένειας.

Η πρόληψη του ΣΔ2 αφορά επίσης την οικογένεια.

• Αρκετές περιπτώσεις ΣΔ2 μπορούν να προληφθούν μέσω προγραμμάτων υγιεινοδιαιτητικής παρέμβασης, άσκησης τα οποία αρχίζουν απο το σπίτι και μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης Διαβήτη εντός της οικογένειας.
• Εάν υπάρχει Διαβήτης στην οικογένεια έχουμε υποχρέωση να γνωρίζουμε την ορθή αντιμετώπιση του για αποφυγή των άμεσων η έμμεσων επιπλοκών του.

Η αντιμετώπιση του Διαβήτη αφορά επίσης την οικογένεια.

• Η αντιμετώπιση του Διαβήτη είναι καθημερινή πρόκληση, χρήζει συχνής παρακολούθησης, υγιεινοδιαιτητικής παρέμβασης και συνεχής επιμόρφωσης. Η οικογενειακή στήριξη είναι το κλειδί της επιτυχίας.
• Όλοι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να έχουν την γνώση και τα εφόδια να στηρίξουν τα άτομα και τις οικογένειες ως προς την  σωστή αντιμετώπιση του Διαβήτη.
• Η επιμόρφωση  η συνεχής στήριξη, οι αναγκαίες φαρμακευτικές αγωγές και η ιατρική φροντίδα πρέπει να είναι προσβάσιμες για κάθε οικογένεια.

Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι  όλοι μαζί ενεργώντας σήμερα μπορούμε να αλλάξουμε το αύριο για ένα καλύτερο μέλλον για τους συνανθρώπους μας.

*Πρόεδρος Εταιρείας Διαβητολογίας Κύπρου

Μέλος Εθνικής Επιτροπής Διαβήτη

Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας