Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΜΙΧΑΛΗ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ*

Η μιτροειδής βαλβίδα είναι μία από τις τέσσερις βαλβίδες της καρδιάς μας και συνδέει τον αριστερό κόλπο με την αριστερή κοιλία. Πήρε το όνομά της από τη μίτρα των καθολικών επισκόπων, αφού στην κλειστή της θέση έχει παρόμοιο σχήμα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτή είναι μια βαλβίδα μονής κατεύθυνσης, που επιτρέπει στο αίμα να πηγαίνει προς τα εμπρός από τον αριστερό κόλπο στην αριστερή κοιλία όταν είναι ανοιχτή. Στη συνέχεια, όταν η αριστερή κοιλία συστέλλεται, η βαλβίδα κλείνει, και το αίμα πάει προς τα εμπρός στην αορτή και από εκεί στα όργανά μας.

Η βαλβίδα αυτή, σε γενικές γραμμές, αποτελείται από δύο γλωγχίνες (δύο φύλλα) που συγκρατούνται στη θέση τους από έναν δακτύλιο και χορδές. Οι χορδές λειτουργούν σαν τα σχοινιά, που υπάρχουν στα αλεξίπτωτα, και όταν η αριστερή κοιλία συστέλλεται και ασκεί πίεση στα φύλλα της, αυτές οι χορδές τεντώνουν και τα συγκρατούν στη θέση τους.  

Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας μπορεί να οφείλεται σε έναν από τους πιο κάτω λόγους:

• Διάταση του δακτύλιου, που της δίνει το σχήμα της
• Τρύπημα σε κάποιο από τα δύο φύλλα ή
• Σπάσιμο μιας από τις χορδές.

Σε κάθε μια από αυτές τις περιπτώσεις, η βαλβίδα χάνει τη στεγανότητά της και κάθε φορά που η αριστερή κοιλία συσπάται, ο μισός όγκος αίματος πηγαίνει προς τα πίσω και ο άλλος μισός προς τα εμπρός. Για αυτό και οι ασθενείς με ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας συχνά έχουν ζαλάδες, δυσκολία στην αναπνοή και κουράζονται εύκολα.

Δεν χρειάζονται όμως όλοι οι ασθενείς με ανεπάρκεια μιτροειδούς χειρουργική αντιμετώπιση.

Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία και το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας έχουν εκδώσει οδηγίες οι οποίες είναι κατευθυντήριες για τους θεράποντες ιατρούς. Με βάση αυτές, για να υπάρχει χειρουργική ένδειξη για κάποιο ασθενή με ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας, αυτή η ανεπάρκεια πρέπει να είναι σοβαρή (όπως καθορίζεται με συγκεκριμένες μετρήσεις από το υπερηχογράφημα καρδιάς) και να πληρούνται κάποια επιπρόσθετα κριτήρια, όπως για παράδειγμα η έκπτωση του λειτουργικού σταδίου του ασθενούς ή της λειτουργίας της καρδιάς.

Οι επιλογές για χειρουργική επέμβαση είναι η επιδιόρθωση της βαλβίδας (κυρίως με χρήση τεχνητών χορδών και δακτυλίων) ή αντικατάστασή της με βιοπροσθετική ή με μηχανική βαλβίδα.  

Οι χειρουργικές προσεγγίσεις είναι είτε μέσω μέσης στερνοτομής (πρέπει να κόψουμε το στέρνο, με μία τομή 15 εκατοστών) είτε ενδοσκοπικά (με χρήση κάμερας και ειδικών εργαλείων μέσω μικρών δερματικών οπών). Χάρη στο ΓεΣΥ, και οι δυο προσεγγίσεις είναι διαθέσιμες στους ασθενείς. Στο Mediterranean Hospital of Cyprus  προτιμούμε την ενδοσκοπική μέθοδο λόγω των αρκετών πλεονεκτημάτων της έναντι της ανοιχτής μεθόδου. Η επέμβαση διαρκεί περίπου τρεις ώρες και γίνεται με γενική αναισθησία. Ακολούθως οι ασθενείς μεταφέρονται στη μονάδα εντατικής παρακολούθησης όπου μένουν συνήθως για ένα βράδυ και μετά μεταφέρονται στο θάλαμο νοσηλείας για άλλες τέσσερις ή πέντε ημέρες, μέχρι την αποδέσμευσή τους από το νοσοκομείο.

* Καρδιοχειρούργος (MD, Ph.D) στο Τμήμα Καρδιάς του νοσοκομείου Mediterranean, με εξειδικευση στην καρδιοχειρουργικη ενηλικων, από το Πανεπιστημιο Τοροντο του Καναδα.