ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*
Σκεφτείτε ένα σενάριο τρόμου, σκεφτείτε λόγου χάρη τον Τιτανικό:
Ένας μεγάλος αριθμός επιβατών εγκλωβίστηκε στο καταδικασμένο υπερωκεάνιο διότι οι αξιωματούχοι ακολούθησαν ένα άτεγκτο «πρωτόκολλο», δεν υπήρχαν αρκετές ναυαγοσωστικές λέμβοι, ο συντονισμός ήταν ανεπαρκής, και οι περισσότεροι παγιδεύτηκαν στα καταστρώματα για να καταλήξουν μαζί με το κουφάρι του πλοίου στον σκοτεινό βυθό του Ατλαντικού. Σας θυμίζει κάτι;
Είναι καιρός τώρα που με προβληματίζει το εξής: ποιοι σκέφτηκαν και οργάνωσαν αυτή τη φαεινή μεθοδολογία εμβολιασμού μέσω μιας ηλεκτρονικής πύλης, όπου χιλιάδες άνθρωποι στριμώχνονται εναγωνίως λίγες ώρες πριν αυτή δεήσει ν’ ανοίξει; Ακολούθως, μέσα σε λίγα λεπτά, διεξάγεται μια ασύλληπτη στη φαντασία εικονική μάχη (αν δεν ήταν εικονική, σκεφτείτε, όπως και στον Τιτανικό, χιλιάδες άτομα συγκεντρωμένα σε μιαν αυλή, ν’ ασφυκτιούν, ποδοπατημένοι, περιμένοντας με μάτια πρησμένα από την αγρυπνία, κατακόκκινα, νεύρα τσακισμένα, ν’ ανοίξει μια πορτούλα για να εισέλθουν σε κάποιο γήπεδο χωρητικότητας πεντακοσίων ανθρώπων) – όποιος προλάβει, πρόλαβε! Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι πολίτες λαμβάνουν ένα μήνυμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες, στο κινητό τους ή στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο, και προσέρχονται στα εμβολιαστικά κέντρα. Στην Κύπρο όπου κατέχουμε πολλά πρωτεία, μήπως θα πρέπει να πατεντάρουμε και τον εμβολιαστικό μας προγραμματισμό μέσω της Ψηφιακής Πύλης;
Το πρόβλημα οξύνεται όταν αναλογιστούμε το ζήτημα των δικαιωμάτων του πολίτη για ίση μεταχείριση. Ερωτώ: Έχει δικαίωμα ο πολίτης στην επιλογή του εμβολίου του; Ασφαλώς έχει. Διότι αφορά το δικό του σώμα, την ψυχοπνευματική του κατάσταση, τον τρόπο που προσλαμβάνει τα οφέλη από τα εμβόλια, τους πιθανούς, έστω σπάνιους, κινδύνους. Αυτή τη στιγμή, οι επιλογές που έχουμε, μετά τα πρώτα δύο λεπτά της πανηγυρικής διάνοιξης της μαγικής πύλης, συνοψίζονται σε AstraZeneca, AstraZeneca και AstraZeneca. Πολίτες που δεν θα προλάβουν να επιλέξουν το εμβόλιο της προτίμησης τους, ας μείνουν ανεμβολίαστοι και καλή τους τύχη. Η ξαφνική κατάρρευση της πύλης και η νέα διαχείρισή της, όπου ηλικιακές ομάδες προτεραιότητας «χάνουν τη σειρά τους», είναι βαθύτατα και ανεξήγητα προβληματική – ελπίζω δε να μην είναι «τιμωρητική» διότι κάπως έτσι μοιάζει .
Τα πράγματα εξελίχθηκαν σουρεαλιστικά, μετά την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων για το εμβόλιο της AstraZeneca. Μια παντελώς άστοχη διατύπωση (οι λέξεις διαμορφώνουν εικόνες στο μυαλό μας), σκόρπισε δικαιολογημένα τη δυσπιστία απέναντι στο συγκεκριμένο εμβόλιο. Τι ακολούθησε; Οι πλείστες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Ελβετία, Βρετανία… και άλλες, όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, οι Φιλιππίνες (δεν θα εξαντλήσω τον κατάλογο) αναθεώρησαν την εμβολιαστική τους πολιτική θέτοντας ηλικιακά όρια ή σταματώντας τη χορήγηση του εμβολίου.
Είναι, άραγε, παράλογο να ζητάμε από την Υπηρεσία Φαρμάκων να τοποθετηθεί, να εξηγήσει, ν’ αποφανθεί τελοσπάντων, έστω να απευθύνει στους πολίτες ένα καθησυχαστικό μήνυμα; Οι τοποθετήσεις, μεμονωμένα, τόσο του Προέδρου της Δημοκρατίας όσο και μελών της επιστημονικής ομάδας για την πανδημία, με κάνουν να αισθάνομαι πως ζω σε τριτοκοσμική χώρα. Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι να κατανοήσουμε τους λόγους για τους οποίους αυτές οι χώρες αναθεώρησαν την πολιτική τους. Τι γνωρίζουν, λοιπόν, οι αρμόδιες υπηρεσίες αυτών των χωρών που εμείς αγνοούμε, με βάση την επιστημονική τους κατάρτιση, την τεχνογνωσία τους, τις σχετικές τους μελέτες κι έρευνες; Ή απλώς αποφάσισαν, αυτοί οι παγεροί κατά τα άλλα Ευρωπαίοι, έτσι λόγω ενός ανεξέλεγκτου πανικού, να τροποποιήσουν τα εμβολιαστικά τους πλάνα; Ή μήπως έχουμε να διαχειριστούμε την επαναφορά της παλαιάς επωδού, «οι κουτόφραγκοι» ας κάνουν ό,τι θέλουν, εμείς ξέρουμε καλύτερα. Τι συμβαίνει λοιπόν; Οι πολίτες έχουν δικαίωμα στην πληροφόρηση. Γιατί η Κύπρος παραμένει ανάμεσα στις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν προβεί σε καμία αναθεώρηση ή επαναπρογραμματισμό της εμβολιαστικής πολιτικής μετά την ανακοίνωση του ΕΟΦ.
Κλείνοντας, θα ήθελα να καταγράψω τη διαφωνία μου με τις μηδενιστικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση της πανδημίας στη χώρα μας. Η κριτική μου περιορίζεται στα σοβαρά ζητήματα που πραγματεύεται αυτή η παρέμβαση.
*Καθηγητής
Πανεπιστήμιο Κύπρου
