ΤΟΥ ΦΟΙΒΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ*
Όπως ανάγεται μέσα από τη σύγχρονη βιβλιογραφία, το λειτούργημα της Νοσηλευτικής προσφοράς δημιουργήθηκε και διαδόθηκε ως απάντηση στις ανάγκες όλων των κοινωνιών και ιδιαίτερα των ανθρώπων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, για ανακούφιση, ασφάλεια, παρηγοριά, άνεση, φροντίδα, υποστήριξη και καθοδήγηση στις διάφορες απρόοπτες και μεταβαλλόμενες συνθήκες και καταστάσεις που επηρεάζουν την υγεία.
Καθοριστικός σταθμός για την έκβαση της Νοσηλευτικής αποτέλεσε κατά τον 19ον αιώνα η παρουσία προσωπικοτήτων, όπως της Φλώρενς Ναιτιγκέιλ, παίρνοντας σάρκα και οστά ως επάγγελμα, αποτελώντας ταυτόχρονα τη μετάβαση από την απλή πρακτική προσφορά του νοσοκόμου σε μια πηγή συνεχούς αναζήτησης προγραμμάτων, εκπαίδευσης και γνώσεων νοσηλευτικής προσφοράς, κατοχυρώνοντας σε σώμα επίσημα το νοσηλευτικό επάγγελμα. Για περίπου 130 χρόνια, η νοσηλευτική κοινότητα, έχει υιοθετήσει πρότυπα ζωής και επαγγέλματος, μετάβασης από τα υποτυπώδη πεδία άσκησης σε αγωγούς βέλτιστων και μεταβαλλόμενων υπηρεσιών υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) υποστηρίζει πως τίποτα δεν περιττεύει όταν πρόκειται για την υγεία. Αναγγέλλει την ανάγκη για διασφάλιση της ποιότητας μέσω της εξειδικευμένης νοσηλευτικής φροντίδας αναπτύσσοντας προγράμματα για επιτάχυνση των γνώσεων, προώθηση προγραμμάτων δεξιοτήτων, δυνατοτήτων που απαιτούνται ώστε να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι μηχανισμοί για διασφάλιση της ποιοτικής φροντίδας στο σύστημα υγείας.
Μέσα από τη ραγδαία μεταβαλλόμενη τεχνολογία, την επιστημονική γνώση και την κορύφωση των ιατρικών εξελίξεων του περασμένου αιώνα υιοθετήθηκε η ανάδειξη νέων επιστημονικών μεθόδων νοσηλευτικής κλινικής πρακτικής. Όλα τα πεδία εξάσκησης της Νοσηλευτικής θα έπρεπε να προσαρμόζονταν στις συνεχώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές αντιλήψεις και προσδοκίες. Η ύπαρξη ειδικευμένων/εξειδικευμένων νοσηλευτών σε όλους τους παραδοσιακούς τομείς και τα επίπεδα φροντίδας υγείας είχε καταστεί πλέον αδήριτη ανάγκη: Από την πρωτοβάθμια φροντίδα μέχρι την τριτοβάθμια περίθαλψη, από την παθολογική, ψυχική και κοινοτική νοσηλευτική μέχρι την εντατική και επείγουσα φροντίδα, από την πρόληψη και την αγωγή υγείας μέχρι την κατ’ οίκον νοσηλεία, την αποκατάσταση, τη γενετική συμβουλευτική και παρέμβαση, την κοινωνική επανένταξη του ασθενή.
Η εξειδικευμένη νοσηλευτική αποτελεί το βασικό μέρος του υποσχόμενου επιστημονικού λειτουργήματος αφού μέσα από τις έρευνες και τις γνώσεις που παρέχει, συμβάλλει επίσης στην ομαλότερη έκβαση της συνεργασίας με την υπόλοιπη διεπιστημονική ομάδα. Συμμετέχει στη διαμόρφωση πρωτοκόλλων θεραπείας, εκπαίδευσης, διδασκαλίας, που συνάδουν με τις ανάγκες του ασθενή και της οικογένειας παρέχοντας και το ανάλογο περιβάλλον υψηλής ποιότητας φροντίδας υγείας. Εφαρμόζει την επιστημονική γνώση μέσα από εξειδικευμένες διαδικασίες και πρωτόκολλα, υπερασπιζόμενη πρότυπα, εξελίξεις και τεχνολογία που αναπτύσσονται γύρω από το επάγγελμα. Διατυπώνει παράλληλα θεωρίες, πράξεις μέσα από έρευνα νοσηλευτικής διεργασίας για να προσφέρει εξατομικευμένη ολιστική φροντίδα υγείας. Εντοπίζει και αντιμετωπίζει τις υγειονομικές ανάγκες όλων των ανθρώπων, είτε εντός ή εκτός νοσοκομείου, συμβάλλοντας στην προαγωγή της υγείας.
Το νοσηλευτικό επάγγελμα, μέσα από την εξειδίκευση, έχει πλούσιο «βιογραφικό» αφοσίωσης, διάχυσης και αποστολής στην προαγωγή της δημόσιας υγείας, της ευημερίας των ατόμων, οικογενειών και κοινωνιών. Βασίζεται στην χρήση, άσκηση ερευνητικών και εκπαιδευτικών νοσηλευτικών μοντέλων, διασφαλίζοντας την νοσηλευτική, σαν ένα ανεξάρτητο και κατοχυρωμένο επιστημονικό κλάδο, προσφέροντας τις υπηρεσίες του χωρίς διάκριση, με αγάπη και ενδιαφέρον. Ο σύγχρονος ρόλος του εξειδικευμένου νοσηλευτή, η ύπαρξη του οποίου εντάσσεται σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό εξυπηρέτησης των αναγκών των πολιτών της κοινωνίας, είναι πολυσύνθετος και πολυεπίπεδος ενεργώντας πάνω από όλα από ανθρώπινες αξίες τις οποίες καλείται να τις εντάξει μέσα στο καθημερινό κλινικό έργο, ψυχικά και πνευματικά.
Η εξειδικευμένη νοσηλευτική φροντίδα και κάθε είδους νοσηλευτική πράξη, που παρέχεται στον ασθενή από εξειδικευμένο προσωπικό στο νοσοκομείο, στην κοινότητα, στο γηριατρικό περιβάλλον, σε κέντρα προηγμένης υποστηριζόμενης φροντίδας, μέσω της επιστημονικής γνώσης και της ραγδαίας μεταβαλλόμενης τεχνολογίας, είναι ιδιαίτερα σημαντική για την καλύτερη έκβαση της υγείας του εξυπηρετουμένου ασθενή, ο οποίος χρήζει ιδιαίτερης ατομικής φροντίδας.
Εφόσον η νοσηλευτική φροντίδα θα παρέχεται από εξειδικευμένο προσοντούχο νοσηλευτικό προσωπικό μέσα σε αυτό το εύθραυστο μεταβαλλόμενο περιβάλλον της «υγειονομικής συγκυρίας», ταυτόχρονα θα συμβάλλει στην ενδυνάμωση του κύρους του νοσηλευτή, της ανιδιοτελής παράδοσης, της μοναδικότητας του ρόλου του, θέτοντας στο προσκήνιο την πραγματικότητα που βιώνουν οι νοσηλευτές μέσα από τις δράσεις που αναλαμβάνουν.
Η συνεχιζόμενη εμβάθυνση των γνώσεων που περιβάλλουν το πεδίο της υγείας, αφενός προσφέρουν νέες δυνατότητες στη θεωρητική και κλινική εκπαίδευση των «ειδικών» νοσηλευτών, και αφετέρου προάγουν την κλινική, διοικητική, διδακτική και ερευνητική πρακτική για τη βελτίωση και διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Κρίνεται αναγκαία έτσι η αδιάκοπη λήψη όλων εκείνων των μέτρων που θα συμβάλουν στην αναγνώριση του εξειδικευμένου νοσηλευτή μέσα από προγράμματα νοσηλευτικών ειδικοτήτων, παρέχοντας και τα ανάλογα κίνητρα.
*RGN, BSc, MSc, PhD(c)Health Management
Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών Νοσ.«Αρχ.Μακάριος Γ΄»
Μέλος Δ.Σ - ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ (Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών & Μαιών)
