ΤΗΣ ΑΝΤΡΙΑΣ ΣΥΚΑ*
Κατά την περίοδο της πανδημίας covid – 19 στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας στην Κύπρο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το ECMO (extracorporeal membrane oxygenation-ECMO) σε μια κοπέλα 29 χρόνων. Το πιο πάνω κλινικό περιστατικό δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες στο International Journal of Caring Sciences, January-April 2022 Volume 15 | Issue 1| Page 711 με το τίτλο: Severe SARS-CoV-2 Pneumonia in a 29-Year-Old Patient with Extracorporeal Membrane Oxygenation (ECMO): A Clinical Case Report from the Republic of Cyprus. Με συγγραφείς τους πιο κάτω: Andria Syka, RN, BSc, MSc, Intensive Care Unit, Nicosia General Hospital, Cyprus. Despo Karatzia, RN, BSc, MSc, Intensive Care Unit, Nicosia General Hospital, Cyprus. Martha Kyriakou, RN, BSc, MSc, PhD, Intensive Care Unit, Nicosia General Hospital, Nicosia, Cyprus. Lakis Palazis, MD, EDIC, M.P. Consultant Intensivist, Head ICU, Nicosia General Hospital, Nicosia, Cyprus.
Λίγα λόγια για το ECMO (extracorporeal membrane oxygenation- εξωσωματική οξυγόνωση με μεμβράνη): Η εξωσωματική οξυγόνωση με μεμβράνη (ECMO), επίσης γνωστή ως εξωσωματική υποστήριξη ζωής (ECLS), είναι μια εξωσωματική τεχνική παροχής παρατεταμένης καρδιακής και αναπνευστικής υποστήριξης σε άτομα των οποίων η καρδιά και οι πνεύμονες δεν είναι σε θέση να παρέχουν επαρκή ποσότητα ανταλλαγής αερίων ή αιμάτωσης για τη διατήρηση της ζωής. Η συσκευή που χρησιμοποιείται είναι ένας οξυγονωτής μεμβράνης, γνωστός και ως τεχνητός πνεύμονας. Η ECMO λειτουργεί με την προσωρινή άντληση αίματος από το σώμα για να επιτρέψει την τεχνητή οξυγόνωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα. Γενικά, χρησιμοποιείται είτε μετά από καρδιοπνευμονική παράκαμψη είτε σε προχωρημένο στάδιο θεραπείας ενός ατόμου με βαριά καρδιακή ή/και πνευμονική ανεπάρκεια, αν και τώρα αρχίζει να χρησιμοποιείται ως θεραπεία για την καρδιακή ανακοπή σε ορισμένα κέντρα, επιτρέποντας τη θεραπεία της υποκείμενης αιτίας της ανακοπής ενώ υποστηρίζεται η κυκλοφορία και η οξυγόνωση. Η ECMO χρησιμοποιείται επίσης για την υποστήριξη ασθενών με την οξεία ιογενή πνευμονία που σχετίζεται με το COVID-19 σε περιπτώσεις όπου ο τεχνητός αερισμός δεν επαρκεί για τη διατήρηση των επιπέδων οξυγόνωσης του αίματος.
Για τους βαρέως πάσχοντες ασθενείς, το ποσοστό θνησιμότητας μειώνεται από περίπου 59-71% με τη συμβατική θεραπεία σε περίπου 46% με την εξωσωματική οξυγόνωση με μεμβράνες. Ένα πρωτοσέλιδο των Los Angeles Times του Μαρτίου 2021 απεικόνιζε την αποτελεσματικότητα της ECMO σε έναν εξαιρετικά δύσκολο ασθενή με COVID. Οι πρώτες μελέτες είχαν δείξει όφελος επιβίωσης με τη χρήση ECMO για άτομα με οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, ιδίως στο πλαίσιο του συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Ένα μητρώο που διατηρεί η ELSO με σχεδόν 51.000 άτομα που έχουν λάβει ECMO έχει αναφέρει αποτελέσματα με 75% επιβίωση για νεογνική αναπνευστική ανεπάρκεια, 56% επιβίωση για παιδιατρική αναπνευστική ανεπάρκεια και 55% επιβίωση για αναπνευστική ανεπάρκεια ενηλίκων.
Alshahrani, MS., Sindi, A., Alshamsi, F., Al-Omari, A., El Tahan, M., Alahmadi, B., Zein, A., Khatani, N., Al-Hameed, F., Alamri, S., Abdelzaher, M., Alghamdi, A., Alfousan, F., Tash, A., Tashkandi, W., Alraddadi, R., Lewis, K., Badawee, M., M.Arabi, Y., Fan, E., Alhazzani, W., et al.(2018) Extracorporeal membrane oxygenation for severe Middle East respiratory syndrome coronavirus. Ann Intensive Care. 8:3. 10.1186/s13613-017-0350-x.
Brodie, D., Slutsky, AS., Combes, A. (2019) Extracorporeal life support for adults with respiratory failure and related indications: a review. JAMA 322: 557-568.
CDC, COVID-19 (2020) Response Team. Severe outcomes among patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19) — United States. MMWR
Morb. Mortal. Wkly Rep. 69, 343–346. Kowalewski, M., Fina, D., Słomka, A., Raffa, GM., Martucci, G., Lo Coco, V., De Piero, ME., Ranucci, M., Suwalski, P., Lorusso, R. (2020) COVID-19 and ECMO: the interplay between coagulation and inflammation-a narrative review. Crit Care. 8;24(1):205. doi: 10.1186/s13054-020- 02925-3. PMID: 32384917; PMCID: PMC7209766.
Lehmann, S., Uhlemann, M., Leontyev, S., Meyer, A., Garbade, J., Seeburger, J., Laflamme, M., Bittner, HB., Mohr, FW. (2015) Fate of patients with extracorporeal lung assist as a bridge to lung transplantation versus patients without--a singlecenter experience. Perfusion; 30: 154-160.
MacLaren, G., Fisher, D., Brodie, D.(2020) Preparing for the most critically ill patients with COVID-19: the potential role of extracorporeal membrane oxygenation. JAMA 7;323(13):1245-1246. doi:10.1001/jama.2020.2342.
Ouweneel, DM; Schotborgh, JV; Limpens, J; Sjauw, KD; Engström, AE; Lagrand, WK; Cherpanath, TG; Driessen, AH και άλλοι. (19 September 2016). «Extracorporeal life support during cardiac arrest and cardiogenic shock: a systematic review and meta-analysis.». Intensive Care Medicine 42 (12): 1922–34. doi:10.1007/s00134-016-4536-8. PMID 27647331.
