Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου και ΚΕΝΘΕΑ: COVID-19 και τοξικοεξαρτήσεις

Με κοινή ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου και ΚΕΝΘΕ αναφέρουν: 

Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η οποία έχει προκληθεί από την πανδημία της νόσου COVID-19, αποτελεί μια στρεσογόνα κατάσταση, επηρεάζοντας την ψυχική υγεία της καθεμιάς και του καθενός μας. Αρκετές και αρκετοί ενδεχομένως να βιώνουμε πιο έντονα άγχος, ανησυχία, φόβο, και αβεβαιότητα. Παράλληλα, κοινοτικά μέτρα δημόσιας υγείας και στρατηγικές ελέγχου της μετάδοσης του νέου κορωνοϊού (SARS-CoV-2) , που λαμβάνονται όπως η κοινωνική απομάκρυνση (social distancing), ή καραντίνα (quarantine), μπορούν να εντείνουν τη συναισθηματική μας κατάσταση βιώνοντας βαρεμάρα, λύπη/ θλίψη και μοναξιά.

Άτομα που κάνουν χρήση ουσιών θεωρούνται ευάλωτα αυτή την περίοδο. Η ανάγκη για χρήση μπορεί να ευδοκιμήσει στην παρουσία των παραπάνω συναισθημάτων αλλά και της έλλειψης κοινωνικών επαφών/ απομόνωσης καθώς τα πιο πάνω συναισθήματα συνδέονται και οδηγούν στη χρήση πολλές φορές. Η απομόνωση από την άλλη παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα της ενασχόλησης με τη χρήση ουσιών στην προσπάθεια του ατόμου να αποκρύψει την συμπεριφορά αυτή. Η κοινωνική απομάκρυνση είναι όντως απαραίτητη για τη μείωση της εξάπλωσης του ιού, αλλά αυτό δεν σημαίνει την απομόνωσή μας.

Ως πρόληψη της μοναξιάς, της απομόνωσης, αλλά και άλλων συναισθημάτων όπως άγχους, θλίψης, βαρεμάρας και θυμού, προτείνεται όπως άτομα που κάνουν χρήση ουσιών, συνεχίσουν να

• Διατηρούν υγιείς συμπεριφορές (π.χ. υγιεινή ύπνου, υγιής διατροφή, σωματική άσκηση).
• Διατηρούν επαφές με άτομα που εμπιστεύονται (οικογένεια, φιλικά πρόσωπα) μέσω τηλεφωνικών κλήσεων, βιντεοκλήσης, και κοινωνικών δικτύων.
• Ενασχολούνται με υγιείς συνήθειες που τους αρέσουν, όπως το να βλέπουν ταινίες, να ακούν μουσική, να διαβάζουν, να μαγειρεύουν, να γυμνάζονται σε εσωτερικό χώρο κ.α.
• Λαμβάνουν στήριξης από επαγγελματίες, ή τη διερεύνηση της πιθανότητας λήψης συμβουλευτικής με ηλεκτρονικά μέσα από επαγγελματία ψυχικής υγείας ή με την δομή με την οποία συνεργάζονταν και προηγουμένως. Οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί του ΚΕΝΘΕΑ συνεχίζουν κανονικά τις εργασίες τους με υφιστάμενους εξυπηρετούμενους και προσφέρουν ψυχολογική στήριξη μέσω τηλεδιασκέψεων και τηλεφωνημάτων. Επιπλέον, αρκετές είναι οι τηλεφωνικές γραμμές, οι οποίες μπορούν να παρέχουν στήριξη αυτή την περίοδο, π.χ. Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) στο τηλέφωνο 1410.
• Παρατηρούν τα συναισθήματά τους και να καταγράφουν τις σκέψεις τους προσπαθώντας να κρατήσουν μια αίσθηση αισιοδοξίας (π.χ. για ποια πράγματα είμαι ευγνώμων, ή τι πάει καλά στη ζωή μου) αλλά και αποδοχής (π.χ. δεν μπορώ να αλλάξω τα όσα συμβαίνουν γύρω μου αλλά μπορώ να διαχειριστώ το πώς αισθάνομαι και σκέφτομαι).

Όσον αφορά οικεία πρόσωπα των ατόμων που κάνουν χρήση (π.χ. οικογένεια, σύντροφοι, φιλικά πρόσωπα), συστήνεται όπως επιδιώκετε να έρχεστε σε τακτική επαφή με τις οικείες/ οικείους που κάνουν χρήση μέσω των κατάλληλων μέσων όπως Viber, Facebook, Skype, κ.α..

Παράλληλα, η περίοδος αυτή είναι κατάλληλη για να αυξήσουμε την αλληλεγγύη και την κατανόηση μας προς τα άτομα που κάνουν χρήση, αφού έχουμε την ευκαιρία να καταλάβουμε πόσο δύσκολο είναι να αλλάξουμε βαθιά εδραιωμένες συνήθειες (π.χ. αποφυγή αγγίγματος στο πρόσωπο), πόσο μάλλον τη συμπεριφορά της χρήσης ουσιών.