ΤΗΣ ΑΝΤΡΙΑΣ ΣΥΚΑ*
Από τους 100.000 ταξιδιώτες που θα παραμείνουν σε κάποια αναπτυσσόμενη χώρα για ένα μήνα:
• 50.000 θα παρουσιάσουν κάποιο πρόβλημα υγείας, 8.000 θα χρειαστεί να δουν γιατρό, 5.000 θα χρειαστεί να παραμείνουν κλινήρεις, 1.100 δεν θα μπορέσουν να εργαστούν, 300 θα χρειαστούν νοσηλεία στο νοσοκομείο, 50 θα χρειαστούν διακομιδή, ένας θα πεθάνει (Kester, 2009).
Θα χρειαστεί να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο λόγο των πιο κάτω αιτιών:
Τραύμα, Συνήθη νοσήματα (καρδιαγγειακά), Εξωτικά (τροπικά) νοσήματα
* Οι τραυματισμοί ως αποτέλεσμα συνήθως τροχαίων ατυχημάτων είναι η πιο σημαντική αιτία σημαντικής νοσηρότητας και θνησιμότητας (και λόγω επακόλουθης πτωχής ιατρικής φροντίδας σε αναπτυσσόμενες χώρες). Οι ταξιδιώτες 4-5 φορές πιο επιρρεπείς σε τροχαία από τους εντοπίους. Tα λοιμώδη νοσήματα προκαλούν μόνο το 1-4% των σχετιζομένων με διεθνή ταξίδια θανάτων προκαλούν όμως πολύ μεγάλη νοσηρότητα (Alan,2003).
H Ταξιδιωτική Ιατρική αναφέρεται στην υγεία των ταξιδιωτών κατά τα διεθνή ταξίδια. Κύριος στόχος είναι όχι μόνο η πρόληψη των λοιμώξεων κατά το ταξίδι αλλά και η διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας κατά το ταξίδι και η αποφυγή περιβαλλοντικών κινδύνων. Εμπλέκει πολλές ειδικότητες αν και λόγω των τροπικών νοσημάτων κυρίαρχο λόγο έχουν οι λοιμωξιολόγοι. Ασκείται όμως συχνά και από ειδικά εκπαιδευμένους παθολόγους ή γενικούς ιατρούς. Έχει εξελιχθεί σε ξεχωριστή εξειδίκευση. Το 38% των ιατρών ταξιδιωτικής Ιατρικής στις ΗΠΑ και 54% στον Καναδά είναι εκπαιδευμένοι οικογενειακοί ιατροί ή παθολόγοι (The Practice of Travel Medicine, 2006).
Η Ιατρική επίσκεψη πριν το ταξίδι τι περιλαμβάνει και σε ποιους μπορούμε να απευθυνθούμε;
• Εκτίμηση καταστάσεως υγείας (Λεπτομερές Ιστορικό-Κλινική εξέταση-Αλλεργίες-Ενδείξεις /Αντενδείξεις Εμβολιασμών)
• Ανασκόπηση δρομολογίου (Λεπτομερής-Είδος Ταξιδίου: (επαγγελματικό, σαφάρι,extreme sports) Διαμονή: Πολυτελής-κατασκήνωση
• Εμβολιασμοί-Πρόληψη Ελονοσίας-Διάρροιας Ταξιδιωτών
• Οδηγίες υγειονομικού ενδιαφέροντος (και γραπτές)
• Συμπληρωματικές οδηγίες, Ταξιδιωτική Ασφάλεια, Νοσηλεία-Διακομιδή
• Απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα (Αγγλικά) : Τεκμηρίωση Εμβολίων, Σύντομο Ιατρικό Ιστορικό
Θα απευθυνθούμε στο γιατρός με εμπειρία σε ταξιδιωτική ιατρική, παθολόγο, λοιμωξιολόγο, και σε επισκέπτριες υγείας για τα εμβόλια.
Η επίσκεψη στο ιατρό γίνεται ιδανικά 2 μήνες ή τουλάχιστον 6 βδομάδες πριν από ταξίδι σε αναπτυσσόμενη ή εξωτική χώρα (δυνατότητα εμβολιασμών). Ενδεχομένως περισσότερες από μία επισκέψεις. Πάντα να γίνεται λεπτομερής καταγραφή των χορηγούμενων εμβολιασμών.
Σε ασθενείς-ταξιδιώτες πάντα συννενόηση και συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό ειδικά για περιπτώσεις σοβαρής ανοσοκαταστολής ή νέους ανοσοτροποιητικούς ή ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες. Ενδεχομένως να πρέπει να αποθαρρύνομε τον ασθενή από ορισμένους προορισμούς για τους οποίους ο ίδιος έχει αντένδειξη λήψης εμβολίων σχετικών.
Η πολιομυελίτιδα υπάρχει σε περιοχές, Πακιστάν, Αφγανιστάν, Συρία, Καμερούν, Νιγηρία και πρόσφατη επανεισαγωγή:, Ιράκ, Ισραήλ, και περιοχές Αφρικής ,Νιγηρία, Νίγηρα, Ισημ Γουινέα, Αιθιοποιία, Σομαλία. 12% Αμερικανών απροστάτευτοι προσφυγικές ροές. Εμβόλια Διφθερίτιδος-Τετάνου-Κοκύττου-Πολιομυελίτιδας μετά τον αρχικό εμβολιασμό επαναληπτική δόση Td (κάθε 10 χρόνια) και μία τουλάχιστον επαναληπτική δόση: ακυτταρικό του κοκκύτου: Tdap adult.
Ενδείξεις για εμβολιασμό έναντι γρίπης σε άτομα >65 ετών (όλες οι ηλικίες στις ΗΠΑ), οικότροφοι ιδρυμάτων, γηροκομείων, έγκυοις, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, Άτομα που φροντίζουν βρέφη 40, Άτομα 2-64 ετών με χρόνια νοσήματα, όπως: Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες, νοσήματα κυκλοφορικού με αιμοδυναμική αστάθεια, ανοσοκαταστολή, HIV λοίμωξη, αιμοσφαιρινοπάθειες, χρόνια θεραπεία με σαλικυλικά, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, χρόνιο μεταβολικό νόσημα, ύπαρξη ανοσοκατεσταλμένου στο περιβάλλον. Eμφανίζεται επιδημική έξαρση: καλοκαίρι στο Νότιο ημισφαίριο, χειμώνα στο Βόρειο, όλο το έτος στους τροπικούς, Κρουαζιερόπλοια.
Υποχρεωτικοί ή απαραίτητοι (required) εμβολιασμοί => Απαιτείται έγγραφο πιστοποιητικό εμβολιασμού για τον κίτρινο πυρετό (χώρες Κεντρικής Αμερικής και Υποσαχάριος Αφρική, τουλάχιστον 10 ημέρες προ της εισόδου).
Σαουδική Αραβία και Ετήσιο Προσκύνημα στη Μέκκα (Hadj) εμβολιασμοί=> Μηνιγγοκοκκικής Μηνιγγίτιδας: Το πολυσακχαριδικό πολυδύναμο (Α, C, W135, Y) απαιτείται από την Σαουδική Αραβία για το ετήσιο προσκύνημα στην Μέκκα (Hajj) τουλάχιστον 10 ημέρες προ της εισόδου. Εναλλακτικά και αποτελεσματικότερα το συζευγμένο τετραδύναμο έναντι A,C, W,Y. Και το Εμβόλιο έναντι της πολυομυελίτιδας (Διεθνής Κανονισμός Υγείας 2014).
Για τον κίτρινο πυρετό στην Αφρική υπάρχει κίνδυνος: 1/2000 ταξιδιώτες για 2 βδομάδες σε ενδημία και ενδημεί: Ισημερινή Αφρική και Νότιος Αμερική (περιοχή Αμαζονίου). Υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο. Δίδεται με 1 δόση ΥΔ για 10 έτη και είναι τακτικός εμβολιασμός στις χώρες που ενδημεί. Εμβολιάζεται όλος ο πληθυσμός. Διεθνές Πιστοποιητικό Εμβολιασμού για να επιτραπεί η είσοδος (WHO-IHR, 2014).
Συνιστώμενοι (recommended) εμβολιασμοί σε διεθνή ταξίδια είναι: Ηπατίτιδας Α, Ηπατίτιδας Β, Συνδυασμένο έναντι ηπατίτιδας Α/Β (TwinRix), Γρίπης (κρουαζιέρα), Πολιομυελίτιδας, Ανεμευλογιάς, Τυφοειδούς (Ν. Ασία, Δ. Και Β. Αφρική και Ν. Αμερική). Μηνιγγοκοκκικής Μηνιγγίτιδας (Ζώνη Μηνιγγίτιδας στην Αφρική: Νότια της Σαχάρας (Σουδάν), σε επιδημικές εξάρσεις σε άλλες περιοχές). (Ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας: Αγροτικές περιοχές της Ασίας > 3-4 βδομάδες διαμονής).Αντιλυσσικός εμβολιασμός: Κίνδυνος δήγματος από λυσσασμένο ζώο σε ενδημική περιοχή: 2% (προληπτικός εμβολιασμός: παιδιά, έχοντες επαφή με ζώα, ταξιδιώτες πού επιδιώκουν την περιπέτεια, ιεραπόστολοι). Εμβόλιο έναντι της εγκεφαλίτιδας διά κροτώνων (Tick-borne)Β., Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, Ρωσική Άπω Ανατολή, Βαλκάνια (Β. Ελλάδα). Τυφοειδής πυρετός: Ν. Ασία (περιοχή Ινδιών), Αφρική (ακόμη και Βόρειος) και Λατινική Αμερική. Πολυανθεκτικά στελέχη Salmonella.
Εντεροστοματική οδός μεταδόσεως. Συχνότητα: 6 -118 περιπτώσεις /106 ταξιδιώτες ακόμα και μικρή διάρκεια ταξιδιού σε χώρα υψηλού κινδύνου και αφορά ταξιδιώτες σε αναπτυσσόμενη χώρα με παρατεταμένη έκθεση σε μολυσμένα τρόφιμα και νερό. Ακόμα και business travelers (Περιοχή Ινδιών > 2 βδομάδες).
Βιβλιογραφία
ΠΟΥ: International travel and health www.who.int/ith
Centers for Disease Control and prevention (CDC) www.cdc.gov/travel/destination/list
KEELPNO http://www.keelpno.gr
Ελλ. Εταιρεία Ταξιδιωτικής Ιατρικής www.geomed.gr
London School of Hygiene and Tropical medicine www.lshtm.ac.u
*RN,BSc Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λεμεσός, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, Πανεπιστήμιο Frederick, Λευκωσία, Νοσηλευτική Λειτουργός στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας
