Δρ Ν. Νικολάου: Φέτος ήταν ίσως η χειρότερη χρονιά των εποχικών αλλεργιών της τελευταίας δεκαετίας


*Ένας στους τρεις ανθρώπους υποφέρει από κάποια αλλεργία, ενώ μέχρι το 2025, ένας στους δύο Ευρωπαίους θα παρουσιάζει κάποιο αλλεργικό νόσημα.

* Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πότε και αν θα παρουσιάσει αλλεργικό νόσημα

* Τα τεστ αλλεργίας δεν είναι κάτι απλό, όπως μια ανάλυση αίματος. Πρέπει να γίνονται με προσοχή και ανάλογα με το ιστορικό του κάθε ασθενή.

Λόγω της παρατεταμένης ανθοφορίας, υπήρχε φέτος πρωτοφανής έξαρση των αλλεργιών, αναφέρει σε συνέντευξη του στο «Ygeia-News» ο Δρ Νικόλας Νικολάου MD MPhil PhD, αλλεργιολόγος (παίδων και ενηλίκων) και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Manchester.

ΕΡ: Αυξάνονται δραματικά τα κρούσματα;

ΑΠ: Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια παγκόσμια ανησυχητική αύξηση της συχνότητας των αλλεργικών παθήσεων. Υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους τρεις συνανθρώπους μας (ενήλικες και παιδιά) υποφέρει από κάποια αλλεργία. Με βάση τα νεότερα δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας, υπολογίζεται ότι μέχρι το 2025, ένας στους δύο Ευρωπαίους θα έχει κάποιο αλλεργικό νόσημα. Και πρέπει να τονίσουμε ότι δυστυχώς οι περισσότερες αλλεργικές παθήσεις είναι χρόνιες και ορισμένες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του ασθενή, αν δεν διαγνωστούν έγκαιρα και κυρίως εάν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

ΕΡ: Ποιες είναι οι συχνότερες αλλεργίες;

ΑΠ: Οι συχνότερες αλλεργικές παθήσεις είναι η αλλεργική ρινίτιδα και επιπεφυκίτιδα, το αλλεργικό άσθμα, η ατοπική δερματίτιδα ή έκζεμα, η τροφική αλλεργία, η φαρμακευτική αλλεργία, η αλλεργία στα υμενόπτερα (δηλαδή μέλισσα, μυρμιδόνα, σφήκα), η κνίδωση και το αγγειοοίδημα, και η πιο σοβαρή μορφή αλλεργίας, η αναφυλαξία το γνωστό σε όλους αλλεργικό σοκ, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά.

Η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού

ΕΡ: Πως μπορεί κάποιος να προφυλάξει τον εαυτό του;

ΑΠ: Δυστυχώς πολλές φορές δεν ξέρουμε εκ των προτέρων ποιος θα αναπτύξει αλλεργία. Μπορεί σε κάποιους να υπάρχει κληρονομική προδιάθεση όμως πολλές φορές αλλεργίες αναπτύσσουν και άτομα που στο οικογενειακό ιστορικό δεν αναφέρεται καμία αλλεργία. Κατ’ αρχήν πρέπει να πούμε ότι αλλεργία είναι η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού ή αλλιώς αμυντικού μας συστήματος σε κάποιες ουσίες π.χ. στη γύρη των δέντρων, σε κάποιες τροφές, ουσίες που κανονικά θεωρούνται αβλαβής για τον οργανισμό. Οι αλλεργίες παρατηρούνται όταν υπάρχει υπερβολική αντίδραση από το ανοσοποιητικό μας σύστημα, κάτι που γίνεται για λόγους που δεν γνωρίζουμε επακριβώς. Το αμυντικό μας σύστημα παύει ουσιαστικά να αναγνωρίζει ως φιλικές προς τον οργανισμό αυτές τις ουσίες, υπεραντιδρά και δημιουργεί τα κλασικά συμπτώματα της αλλεργίας. Αυτό που λέει ο κόσμος «μα γιατρέ δεν είχα ποτέ αλλεργία πριν στο τάδε φαγητό ή φάρμακο» ισχύει. Αλλεργία μπορείς να αναπτύξεις οποιαδήποτε στιγμή της ζωής σου, από τη βρεφική ηλικία ως 100 χρόνων!

ΕΡ: Μπορεί μια αλλεργία να υποχωρήσει από μόνη της;

ΑΠ: Ευτυχώς ναι και εξαρτάται από το είδος της αλλεργίας, κάποιες από τις αλλεργίες υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου, κάποιες άλλες όχι. Κλασικό παράδειγμα η τροφική αλλεργία στο γάλα και το αυγό, η οποία είναι πάρα πολύ συχνή στα πρώτα χρόνια ζωής, μεγαλώνοντας όμως οι περισσότεροι ασθενείς τις ξεπερνούν. Το ίδιο δεν ισχύει για άλλες τροφικές αλλεργίες όπως αυτή στους ξηρούς καρπούς και τα θαλασσινά, οι οποίες συνήθως είναι εφ’ όρου ζωής.

Οι πιο συχνές εποχικές αλλεργίες

ΕΡ: Τι μπορείτε να μας πείτε για τις εποχικές αλλεργίες;

ΑΠ: Οι πιο συχνές εποχικές αλλεργίες είναι η αλλεργική ρινίτιδα, η επιπεφυκίτιδά και το άσθμα. Η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται με τα κλασικά συμπτώματα του «μπουκώματος» της μύτης, την καταρροή (διαυγής σαν νερό), τα συχνά φταρνίσματα, και τη φαγούρα στη μύτη που δυνατό να επεκτείνεται στον ουρανίσκο, το φάρυγγα και τα αυτιά. Μια αλλεργία, η οποία επηρεάζει σημαντικά κάποιους ενήλικες και παιδιά σε σημείο που δεν μπορούν να εργαστούν ή να παρακολουθήσουν τα μαθήματα στο σχολείο. Διαρκεί όσο χρόνο υπάρχει στο περιβάλλον το αλλεργιογόνο που είναι υπεύθυνο για την πρόκληση των συμπτωμάτων στο συγκεκριμένο ασθενή. Μια συχνή πηγή αλλεργίας την εποχή της άνοιξης είναι η ελιά, η ανθοφορία της οποίας επηρεάζει, συνήθως κατά τους μήνες Απρίλιο – Μάιο.

Άλλες εποχικές αλλεργίες προκαλούνται από αγριόχορτα ή γρασίδια και μπορεί να κρατήσουν και το καλοκαίρι. Τώρα, αν αυτά τα αλλεργιογόνα επηρεάζουν και τα μάτια με κοκκίνισμα, φαγούρα, δακρύρροια, πρήξιμο βλέφαρων, τότε μιλάμε για αλλεργική ρινο-επιπεφυκίτιδα που προσβάλλει και τη μύτη και τα μάτια. Σε κάποιους ασθενείς μπορεί η εποχική αλλεργία να επηρεάσει και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και να δημιουργηθούν έτσι τα κλασικά συμπτώματα του άσθματος, που είναι ο βήχας, το σφύριγμα, το αίσθημα βάρους στο στήθος και η δύσπνοια. Μπορούμε όμως να πούμε ότι αυτή την εποχή, λόγω της αυξημένης ανθοφορίας και της ζέστης κυκλοφορούν και πολλά υμενόπτερα οπότε έχουμε και αυξημένα κρούσματα αλλεργικών αντιδράσεων από τσιμπήματα από τα υμενόπτερα, στα οποία περιλαμβάνονται οι μέλισσες και οι σφήκες.

Αλλεργικό άσθμα και άσθμα της προσχολικής ηλικίας

ΕΡ: Τι είναι το αλλεργικό άσθμα;

ΑΠ: Το αλλεργικό άσθμα είναι η κλινική μορφή (ο φαινότυπος) του άσθματος που οφείλεται στον ερεθισμό των βρόγχων από την έκθεση σε εισπνεόμενα αεροαλλεργιογόνα. Ο ερεθισμός των βρόγχων οδηγεί σε στένωση του αυλού τους και δυσκολία στην ροή του διερχόμενου αέρα μέσα και έξω από το βρογχικό δέντρο με αποτέλεσμα την εμφάνιση των ασθματικών συμπτωμάτων. Ανάλογα και πάλι με τα εμπλεκόμενα αεροαλλεργιογόνα, τα συμπτώματα μπορεί να έχουν εποχική ή ολόχρονη εμφάνιση (π.χ. γύρη ελιάς την άνοιξη, γρασίδια το καλοκαίρι, επιθήλια γάτας και άκαρι της οικιακής σκόνης ολόχρονα). Τα άτομα που έχουν αλλεργικό άσθμα, έχουν συνήθως μια γενικότερη αλλεργική υπερευαισθησία και εμφανίζουν συχνά και άλλες αλλεργίες όπως η αλλεργική ρινίτιδα ή το έκζεμα.

Μια άλλη μορφή άσθματος στην οποία αξίζει να αναφερθούμε είναι το άσθμα της προσχολικής ηλικίας που προσβάλλει παιδιά ηλικίας 2-5 χρόνων που πάνε συνήθως στον παιδικό σταθμό. Οι μικροί αυτοί ασθενείς παρουσιάζουν συχνά συμπτώματα άσθματος (βήχα, σφύριγμα, δύσπνοια) με την ευκαιρία κυρίως των ιογενών λοιμώξεων που εύκολα κολλούν στο σχολικό περιβάλλον. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά θα ξεπεράσουν την βρογχική τους υπερευαισθησία στην πορεία του χρόνου και δεν θα αναπτύξουν αλλεργικό άσθμα.

Το α και το ω είναι το ιστορικό

ΕΡ: Τι θεωρείται ως πιο σημαντικό, ώστε οι ασθενείς να μην υποφέρουν;

ΑΠ: Την ακριβή διάγνωση, για να έχουμε σωστή αντιμετώπιση. Το πιο σημαντικό στη διαδικασία για να διαγνώσουμε μια αλλεργική πάθηση είναι το ιστορικό, και για αυτό πρέπει να αφιερώνουμε χρόνο. Το ιστορικό είναι το α και το ω. Στην πορεία υπάρχουν και τα τεστ αλλεργίας (δερματικά, αιματολογικά, δοκιμασίες πρόκλησης κ.λ.π.) τα οποία μπορούν να μας επιβεβαιώσουν τον υπεύθυνο αλλεργιογόνο παράγοντα που πυροδοτεί τα συμπτώματα σε κάθε ασθενή. Και θέλω να τονίσω ότι αυτά τα τεστ δεν είναι για παράδειγμα όπως μια γενική ανάλυση αίματος και δεν πρέπει να γίνονται αυθαίρετα και σε όλους, αλλά να κατευθύνονται και να ερμηνεύονται με βάση το ιστορικό του κάθε ασθενή. Δεν κάνουμε ένα τεστ για πρόληψη «για να δούμε αν έχουμε κάποια αλλεργία». Με βάση το ιστορικό και τα συμπτώματα του κάθε ασθενή θα πάμε στοχευμένα να εξετάσουμε ποια αλλεργιογόνα δυνατόν να είναι υπεύθυνα στην κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Έτσι σε κάποιον ο οποίος έχει μια αντίδραση σε ένα τρόφιμο δεν θα πάμε να ψάξουμε για όλες τις τροφές, αλλά για εκείνες που με βάση το ιστορικό πιθανόν να ευθύνονται. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν και οι πολύ αυστηρές περιοριστικές δίαιτες που συχνά συστήνονται χωρίς να υπάρχει λόγος.

Μετά την επιβεβαίωση της διάγνωσης κάποιας αλλεργίας και του υπεύθυνου αλλεργιογόνου παράγοντα απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ του γιατρού και του ασθενή (και της οικογενείας όταν πρόκειται για παιδί) για την εφαρμογή κατάλληλου σχεδίου αντιμετώπισης και παρακολούθησης της αλλεργικής νόσου που θα προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή. Στόχος της θεραπευτικής αυτής προσέγγισης είναι ό έλεγχος των αλλεργικών συμπτωμάτων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Περιλαμβάνει την κατάλληλη ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενή, την εφαρμογή ουσιαστικών μέτρων αποφυγής των εμπλεκόμενων αλλεργιογόνων, την χορήγηση αποτελεσματικής φαρμακευτικής αγωγής και ειδικής ανοσοθεραπείας όπου ενδείκνυται.

Ανοσοθεραπεία, η κύρια μέθοδος αντιμετώπισης

ΕΡ: Τι είναι αυτό;

ΑΠ: Η ανοσοθεραπεία αποτελεί την κύρια μέθοδο για την αντιμετώπιση της σοβαρής αλλεργικής ρινίτιδας και της αλλεργίας στα υμενόπτερα. Στόχος της θεραπείας αυτής είναι η προοδευτικά αυξανόμενη χορήγηση του αλλεργιογόνου, είτε με μορφή ενέσεων (εμβολίων), είτε από του στόματος (υπογλώσσια ανοσοθεραπεία) έτσι ώστε ο οργανισμός να αποκτήσει ανοχή και να μην υπεραντιδρά στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Συνήθως χορηγείται για 3 με 5 χρόνια και μπορεί να συμβάλει στην πλήρη υποχώρηση της αλλεργίας.

Θεραπείες για ανακούφιση εποχικών αλλεργιών

ΕΡ: Πως αντιμετωπίζονται οι κλασικές εποχικές αλλεργίες;

ΑΠ: Ανάλογα με την αλλεργική πάθηση δίνεται και η κατάλληλη αγωγή. Πλύσεις με φυσιολογικό ορό στην μύτη, αντιισταμινικά από του στόματος και ενδορινικά κορτιζονούχα σπρέι αποτελούν τον βασικό άξονα αντιμετώπισης της αλλεργικής ρινίτιδας. Για σοβαρές μορφές και πιο ριζική αντιμετώπιση δυνατόν να καταφύγουμε στην ειδική ανοσοθεραπεία. Στην αλλεργική επιπεφυκίτιδα μπορεί να χορηγηθούν ειδικά οφθαλμικά κολλύρια. Για τον έλεγχο του άσθματος χορηγούνται εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα (εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή και αντιλευκοτριένια) ενώ στις εξάρσεις μπορεί να δοθούν και κορτικοστεροειδή από το στόμα. Σε ασθενείς με γνώστη από προηγούμενες χρονιές εποχική αλλεργία είναι καλό η θεραπεία να δίνεται 1-2 εβδομάδες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων. Αξίζει να αναφέρουμε ότι φέτος ήταν ίσως η χειρότερη χρονιά της εποχικής αλλεργίας την τελευταία δεκαετία και έχουμε δει ασθενείς με δραματικά συμπτώματα όπου χρειάστηκε να δώσουμε μέχρι και κορτιζόνη από το στόμα για να ελέγξουμε τα συμπτώματα τους. Ο κύριος λόγος για το φετινό φαινόμενο ήταν οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για την αυξημένη και παρατεταμένη ανθοφορία που παρατηρήθηκε. Καθοριστικό ρόλο φαίνεται να έπαιξε και η συνύπαρξη αυξημένων ποσοστών σκόνης στην ατμόσφαιρα που συμβάλει στην άμβλυνση του φαινομένου.

ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











2046