* Συνέντευξη στο Ygeia-News
*Η οστεοπόρωση μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες
*Οι γυναίκες σε εμμηνόπαυση και οι εγκυμονούσες είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση της νόσου
Η οστεοπόρωση σπάνια εμφανίζει συμπτώματα, με αποτέλεσμα η διάγνωσή της να γίνεται σε προχωρημένο στάδιο. Αυτό αναφέρει σε συνέντευξη της στο Ygeia – Νews η Ρευματολόγος Δρ. Μαρία Μεταξά. «Ο έλεγχος μπορεί να γίνει πολύ εύκολα και ανώδυνα με το τεστ οστεοπόρωσης (DEXA)».
Στην Κύπρο
ΕΡ: Ποια τα ποσοστά οστεοπόρωσης στην Κύπρο και που πιστεύετε ότι αποδίδεται αυτό;
ΑΠ: Υπολογίζεται ότι το ποσοστό οστεοπόρωσης στην Κύπρο όσον αφορά τις γυναίκες, είναι κοντά στα ευρωπαϊκά δεδομένα, είναι στο 30%. Για τους άνδρες δεν υπάρχουν ακριβείς καταγεγραμμένες μετρήσεις αλλά γενικά υπολογίζεται ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι κοντά στο 10 - 15%. Η έλλειψη άσκησης και η κακή διατροφή πιστεύω είναι από τους πιο σημαντικούς παράγοντές.
ΕΡ: Αρχικά τι είναι η οστεοπόρωση;
ΑΠ: Οστεοπόρωση είναι μια χρόνια πάθηση μεταβολισμού των οστών κατά την οποία παρατηρείται μείωση της πυκνότητας και ποιότητας των οστών με αποτέλεσμα να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το οστό να είναι πιο ευάλωτο σε τραυματισμό και να παρουσιάζει μεγαλύτερο κίνδυνο κατάγματος.
Αιτίες
ΕΡ: Ποιοι είναι οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της;
ΑΠ: Η οστεοπόρωση μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Η πρωτοπαθής μορφή, που είναι και η συχνότερη, αφορά κυρίως τις γυναίκες. Κύριος παράγοντας εμφάνισής της είναι η εμμηνόπαυση.
Άλλοι παράγοντες είναι η έλλειψη άσκησης, η ηλικία, η κληρονομικότητα, η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η καφεΐνη, η κατάχρηση αλκοόλ και η καθιστική ζωή. Η δευτεροπαθής μορφή σχετίζεται με αυτοάνοσα νοσήματα όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, κοιλιοκάκη, φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου, καρκίνος, νόσος μαστού ή προστάτη, πολλαπλό μυέλωμα, λέμφωμα, θυρεοειδοπάθειες, αμηνόρροια, χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, νοσήματα που σχετίζονται με την κακή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D και πολλά άλλα. Σημαντικό είναι να επιδίδεται κάποιος σε μέτρια άσκηση που να επιδιώκει να περιλαμβάνει γρήγορο περπάτημα, περίπου 30 λεπτά.
ΕΡ: Η γυναίκα κινδυνεύει από οστεοπόρωση κατά τη διάρκεια μίας εγκυμοσύνης;
ΑΠ: Ναι, λόγω αυξημένων αναγκών σε βιταμίνη D και ασβεστίου. Ως εκ τούτου συστήνεται από τους γυναικολόγους η προληπτική συμπληρωματική λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D.
ΕΡ: Στον άντρα, πότε εμφανίζεται;
ΑΠ: Στους άνδρες δεν είναι τόσο συχνή η εμφάνιση, λόγω της απουσίας των ορμονικών αλλαγών που επιφέρει η εμμηνόπαυση. Γενικά όμως επιβαρυντικοί παράγοντες, είναι ίδιοι με την γυναίκα, όπως έλλειψη άσκησης, διατροφικές συνήθειες, συνοδά νοσήματα ή λήψη φαρμάκων, κληρονομικότητα, η μεγαλύτερη ηλικία εμφάνισης, καθώς επίσης και υπογοναδισμός, παθήσεις προστάτη και χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης.
ΕΡ: Υπάρχει και νεανική οστεοπόρωση;
ΑΠ: Λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής που αφορούν τη διατροφή, την κατάχρηση αλκοόλης, καπνίσματος, έλλειψης άσκησης θεωρείται ότι η μεταβολική δραστηριότητα αποδόμησης των οστών είναι μια διαδικασία που ξεκινά σε νεαρή ηλικία, σε αντίθεση με το τι πιστευόταν παλαιότερα, ότι δηλαδή είναι νόσημα της τρίτης ηλικίας. Βέβαια υπάρχει και η ιδιοπαθής νεανική οστεοπόρωση που είναι αγνώστου αιτιολογίας που προσβάλλει ηλικίες 1 - 13 ετών και χαρακτηρίζεται από κατάγματα οστών στα κάτω άκρα και σπονδυλική στήλη. Ευτυχώς υποχωρεί συνήθως στη εφηβική ηλικία.
Θεραπεία
ΕΡ: Επιτυγχάνεται πλήρης αποθεραπεία ή μερική;
ΑΠ: Η θεραπεία δεν μπορεί να πετύχει πλήρη αναπλήρωση της οστικής μάζας που έχει ήδη χαθεί, ούτε αποκατάσταση της διαταραγμένης μικροαρχιτεκτονικής δομής των οστών και φυσικά δεν μπορεί να αναιρέσει τις σοβαρές συνέπειες των οστεοπορωτικών καταγμάτων που μπορεί να έχουν ήδη συμβεί. Η θεραπεία στοχεύει στην αύξηση της οστικής μάζας ή σε αναστολή της περαιτέρω οστικής απώλειας.
Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι σήμερα υπάρχουν θεραπευτικές δυνατότητες για την οστεοπόρωση και ότι με την κατάλληλη εφαρμογή τους μπορεί να επιτευχθεί αναστολή περαιτέρω οστικής απώλειας, σημαντική αύξηση οστικής μάζας και μείωση καταγμάτων.
ΕΡ: Υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για θεραπεία ή αντιμετωπίζεται και μέσω της διατροφής;
ΑΠ: Διατροφή σε συνδυασμό με κάποια υποβοηθητικά σκευάσματα. Παραδείγματος χάριν βιταμίνης D και ασβεστίου, σε γυναίκες με έλλειψη τους, ή που εμφανίζουν οστεοπενία (δηλαδή ήπια ελάττωση στην πυκνότητα του οστού) μέχρι και διφωσφονικα για την σταθεροποίηση και αποτροπή απορρόφησης τους ή ανασυνδυασμένης παραθορμόνης και δενοσουμάμπη για την παραγωγή νέου οστού.
ΕΡ: Υπάρχουν κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα που επηρεάζουν την οστική μάζα και προκαλούν την εμφάνιση της;
ΑΠ: Βεβαίως, η χρόνια λήψη κορτικοστεροειδών, η χημειοθεραπεία, η αντιμετώπιση θυρεοειδοπάθειας όπως η θυροξίνη, αντιόξινα σε χρόνια χρήση, αντιεπιληπτικά, αναστολείς πρωτονίων, κυκλοσπορίνη και πολλά άλλα. Αρά σημαντική είναι η καθοδήγηση του ασθενούς από τον θεράποντα ιατρό, όταν χορηγείται ένα σκεύασμα που δυνητικά μπορεί να επιταχύνει την εμφάνιση οστεοπόρωσης
ΕΡ: Έχει σημασία το σωματικό μας βάρος ως παράγοντας κινδύνου για την εμφάνισή της;
ΑΠ: Πιο επιρρεπή είναι άτομα με λεπτή σωματική διάπλαση.
Πρόληψη
ΕΡ: Πως επιτυγχάνεται η πρόληψη;
ΑΠ: Η οστεοπόρωση είναι ένα σιωπηλό νόσημα που δεν εκδηλώνει συμπτώματα οπότε η πρόληψη είναι το πιο σημαντικό κομμάτι. Ο έλεγχος μπορεί να γίνει πολύ εύκολα και ανώδυνα με το τεστ οστεοπόρωσης (DEXA), με χρήση χαμηλής δόσης ακτινοβολίας σε ακτινολογικό εργαστήριο και μπορεί να συμπληρωθεί με κάποιες αναλύσεις αίματος. Η πρόληψη γίνεται με αλλαγή τρόπου ζωής, σωστή διατροφή με ασβέστιο και βιταμίνη Δ ή συμπληρώματα μετά από εμμηνόπαυση. Σημαντική είναι η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή κατάχρησης αλκοόλης και η φαρμακευτική αγωγή σε ασθενείς με επιβαρυντικά νοσήματα
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
