Στις υπάρχουσες αδυναμίες στο υφιστάμενο σύστημα που απορρέουν από την ελλιπή στελέχωση, την οργανωτική δομή του Υπουργείου Υγείας, την άνιση κατανομή των δαπανών, την ανισότητα στην πρόσβαση και κατανομή των υπηρεσιών καθώς και στη μη ισορροπημένη κατανομή των πόρων, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών Ιωάννης Λεοντίου, μιλώντας στο παγκυπριο Συνέδριο Νοσηλευτικής και Μαιευτικής στυο ξενοδοχείο Χίλτον Παρκ.
Το θέμα του Συνεδρίου εστίαζε στο ρεύμα μεταρρυθμίσεων, που κυριαρχεί διεθνώς, στα συστήματα υγείας το οποίο επικεντρώνεται στον έλεγχο της οικονομικής απόδοσης, στη διασφάλιση της ποιότητας και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας.
Ο κ. Λεοντίου επισήμανε πως οι νοσηλευτές και οι μαίες, συνιστούν ένα μεγάλο ποσοστό του συνόλου των δαπανών στο σύστημα υγείας. Ως εκ τούτου, είναι οι πρώτοι που δέχονται τις επιπτώσεις σε καιρούς οικονομικής λιτότητας. Γνωρίζουν το πλαίσιο της παροχής φροντίδας υγείας, της οικονομικής αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας, της διαχείρισης των πόρων και του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης. Οι αποφάσεις που κάθε νοσηλευτής ή μαία λαμβάνει στο πλαίσιο της καθημερινής άσκησης του επαγγέλματος, επηρεάζουν την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα ολόκληρου του συστήματος υγείας.
Σύμφωνα με τον κ. Λεοντίου , για να προωθηθεί η ανάπτυξη υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος ο ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ υποστήριξε, μεταξύ άλλων, σε έγγραφο που κατέθεσε στο Υπουργείο Υγείας στις 14 Σεπτεμβρίου 2015 τα πιο κάτω:
-Τη συνεχή προώθηση του νοσηλευτικού και μαιευτικού έργου και την υποστήριξη της ερευνητικής δραστηριότητας.
-Την κατοχύρωση της ασφαλείας στο περιβάλλον εργασίας.
-Τη βελτίωση της επικοινωνίας (με περαιτέρω εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας σε θέματα συμπεριφοράς και διαχείρισης δύσκολων ασθενών ή συμβάντων).
-Τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας και τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την προστασία των εργαζομένων (π.χ καταπόνηση μυοσκελετικού συστήματος, επαγγελματική εξουθένωση, πρόληψη τραυματισμών, επεισόδια βίας κ.α).
Για βελτίωση των υπηρεσιών στα δημόσια νοσηλευτήρια ο ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ, υποστήριξε επίσης, μεταξύ άλλων, τα πιο κάτω μέτρα:
-Άμεση αντικατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού που αφυπηρετεί ή απουσιάζει με άδεια μακράς διάρκειας.
-Αναδιαμόρφωση της σύνθεσης της ομάδας του ανθρώπινου δυναμικού (SkillMix&TaskShifting).
-Αξιοποίηση των Προηγμένων Κλινικών Νοσηλευτών.
-Αξιοποίηση των μαιών στην παρακολούθηση κυήσεων χαμηλού κινδύνου και διαμόρφωση συνθηκών για την προώθηση, υποστήριξη και διενέργεια φυσιολογικών τοκετών καθώς και την προώθηση του θηλασμού.
«Η ανεργία των επαγγελματιών υγείας», υπογράμμισε ο κ. Λεοντίου, «είναι αποτέλεσμα της αντίληψης που επικρατεί ότι το υγειονομικό ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί μεγάλη εκροή στον προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (Στατιστική Υπηρεσία, 2015) στην Κύπρο αντιστοιχούν 209 κάτοικοι για κάθε νοσηλευτή. Στον Καναδά αντιστοιχούν 107 κάτοικοι για κάθε νοσηλευτή. Συνειρμικά, θα μπορούσε να διερωτηθεί κανείς αν η χώρα μας διαθέτει τελικά μεγάλο αριθμό νοσηλευτών ή μικρότερο αριθμό υπηρεσιών υγείας όχι μόνο σε σχέση με τον Καναδά αλλά και σε σχέση με τις Σκανδιναβικές και άλλες ανεπτυγμένες χώρες.
Τίθενται επίσης ερωτήματα ως προς την ύπαρξη: α) στρατηγικού σχεδιασμού για το ανθρώπινο δυναμικό και β) σχετικής μελέτης για διερεύνηση των δυνητικών αναγκών υγείας του Κυπριακού πληθυσμού με παράλληλη ανάπτυξη υπηρεσιών».
Ακολούθως ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΝΜ επισήμανε τα εξής:
«Πολύ συχνά οι νοσηλευτές και οι μαίες εργάζονται κάτω από συνθήκες στρες. Η μακροχρόνια έκθεση σε στρεσογόνες συνθήκες, όπως ο θάνατος, σε συνδυασμό με το μεγάλο φόρτο εργασίας, οδηγούν σε συναισθηματική εξάντληση και αισθήματα απρόσωπης φροντίδας.
Ως συνήγοροι των ασθενών, οι νοσηλευτές και οι μαίες, διαθέτουν εμπειρία στη φροντίδα και βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση για να συμβάλουν σημαντικά στη διαμόρφωση πολιτικής που να υποστηρίζεται από τη σχέση κόστους-αποτελέσματος.
Η στενή τους συνεργασία με τους καταναλωτές υπηρεσιών υγείας επιτρέπει την κατανόηση των αναγκών υγείας, τον τρόπο που οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν την υγεία καθώς επίσης και τον τρόπο που οι άνθρωποι ανταποκρίνονται σε διαφορετικές υπηρεσίες και παρεμβάσεις.
Συνεχίζοντας κ. Λεοντίου είπε πως: «Η νοσηλευτική και η μαιευτική δεν αντιπροσωπεύονται επαρκώς στο πλαίσιο της αποζημίωσης, παρά το γεγονός ότι αποτελούν τον μεγαλύτερο κλάδο επαγγελματιών υγείας και παρά το ότι είναι ένα σημαντικό συστατικό στοιχείο του κόστους σε ένα νοσοκομείο». Και πρόσθεσε:
«Οι νοσηλευτές και οι μαίες, ως δυνάμεις αλλαγής, έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και τη μείωση της σπατάλης. Σε συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας και φορείς λήψης αποφάσεων μπορούν να συνδράμουν, μεταξύ άλλων:
-Στη συνταγογράφηση, στην ενημέρωση και στην αγωγή υγείας.
-Στην εκπαίδευση των ατόμων και των κοινοτήτων για ανίχνευση των πλαστών φαρμάκων.
-Στην ανάπτυξη και εφαρμογή τεκμηριωμένων πρακτικών για καλύτερη φροντίδα.
-Στην εφαρμογή και τήρηση διαδικασιών ελέγχου λοιμώξεων και στη βελτίωση των προτύπων υγιεινής στα νοσοκομεία.
-Στην αξιολόγηση και συλλογή δεδομένων αναφορικά με το κόστος και το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων, της τεχνολογίας και των φάρμακων.
Ακολούθως κ. Λεοντίου ανέφερε ότι: «Η έρευνα θεωρείται συχνά ως μια «πολυτελής» δραστηριότητα που απέχει από την καθημερινή εργασία των νοσηλευτών και μαιών. Οι νοσηλευτές και οι μαίες αλλά και ο Εθνικός Νοσηλευτικός και Μαιευτικός Σύνδεσμος έχουν ευθύνη να συμμετάσχουν στην έρευνα και στην ανάπτυξη καινοτόμων μοντέλων που θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότητα και οικονομική αποδοτικότητα της φροντίδας. Εξάλλου, η διαμόρφωση πολιτικής υγείας θα ήταν ελλιπής χωρίς την παραγωγή νέας γνώσης και αξιοποίησης της υπάρχουσας μέσα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση. Είναι γι΄αυτό που το Δ.Σ του ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ έχει καταρτίσει σχετικούς κανονισμούς για χρηματοδότηση νοσηλευτικών και μαιευτικών ερευνών που θα διεξάγονται από τα μέλη του. Κρίνεται απαραίτητο, οι φορείς χάραξης πολιτικής να επικεντρωθούν σε ρόλους της νοσηλευτικής και της μαιευτικής που να εστιάζουν στην αποτελεσματικότητα και στην οικονομική αποδοτικότητα του συστήματος υγείας. Η Κύπρος μας, παρ' όλες τις πολιτικές και κοινωνικό-οικονομικές προκλήσεις έχει να αντιμετωπίσει πολλά ζητήματα όσον αφορά στην ανάπτυξη της νοσηλευτικής και της μαιευτικής, ιδιαίτερα μέσα από τις επιχειρούμενες κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις όπως η αναδιοργάνωση των κρατικών νοσηλευτηρίων και το ΓΕΣΥ».
Ο ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ καταθέτοντας απόψεις για το ΓΕΣΥ και την αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων εισηγήθηκε ότι θα πρέπει να εξετάζονται οι κοινωνικό-οικονομικές εξελίξεις, όπως για παράδειγμα, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και η αναγκαιότητα για μακροχρόνια φροντίδα, η υπογεννητικότητα και η ανεργία και γενικά η μείωση του ενεργού εργατικού δυναμικού στη βάση δημογραφικών μελετών και συλλογής στατιστικών πληροφοριών.
«Καταθέσαμε, είπε ο κ. Λεοντίου, «επίσης την άποψη ότι οι μελέτες και οι σχεδιασμοί θα πρέπει να εστιάζουν στη δυνατότητα του ατόμου να εργαστεί περισσότερα χρόνια, στον τρόπο συμμετοχής των ηλικιωμένων στην κοινωνία, στο πως επιδρά η γήρανση του πληθυσμού στην οικογένεια και στα επίπεδα υγείας των γυναικών, ως ουσιώδη συστατικά της αναπαραγωγικής διαδικασίας.Αναγνωρίζουμε ότι το ευρύ φάσμα αναγκών στην παροχή φροντίδας υγείας και η οικονομική κρίση περιορίζουν τη δυνατότητα των κυβερνητικών υπηρεσιών να ενισχύσουν τις δομές και το ανθρώπινο δυναμικό. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι η εργοδότηση περισσότερων νοσηλευτών και μαιών από μόνη της, δεν αποτελεί πανάκεια. Επιβάλλεται βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και εξασφάλιση όλου του αναγκαίου υλικοτεχνικού και τεχνολογικού εξοπλισμού και αναλωσίμων με σκοπό τη βελτίωση της ασφάλειας των ασθενών και της ποιότητας της φροντίδας υγείας. Δεν πρέπει να επιτραπεί στην τρέχουσα οικονομική κρίση, να επιβραδύνει ή να ανατρέψει την πορεία υλοποίησης σχεδιασμών για ανάπτυξη του τομέα της υγείας ιδιαίτερα σε ότι αφορά στο ΓΕΣΥ».
Καταλήγοντας ο κ. Λεοντίου δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε στην αντιμετώπιση των ζητημάτων που αφορούν στο επάγγελμα και στην υγεία σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς.
Δηλώνουμε εμφαντικά ότι ο ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ δεν θα επιτρέψει μέσα από τις επιχειρούμενες μεταρρυθμίσεις την απαξίωση και καθαίρεση του κύρους της νοσηλευτικής και της μαιευτικής, γιατί μια τέτοια εξέλιξη, σε τελική ανάλυση αποβαίνει εις βάρος των πολιτών.
Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε στην αντιμετώπιση των ζητημάτων που αφορούν στο επάγγελμα και στην υγεία σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς».
