ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΣΟΥΚΚΑ*
Ο γενικός σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της ποιότητας ζωής ασθενών που πάσχουν από ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου και παραγόντων που πιθανών να την επηρεάζουν. Για την εκτίμηση της ποιότητας ζωής των ασθενών με Νόσο Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα χρησιμοποιήθηκε η Ελληνική μετάφραση του Short Inflammatory Bowel Disease Questioner (SIBDQ) κατόπιν σχετικών αδειών, με εστιασμένη την διερεύνηση στις τρείς διαστάσεις ποιότητας (SIBDQ) σωματική, ψυχολογική και κοινωνική. Επιδόθηκε σε 100 ασθενείς με ΙΦΝΕ εκ των οποίων 39% πάσχουν από Νόσο Crohn και 61% από Ελκώδη Κολίτιδα που επισκέπτονταν το ενδοσκοπικό τμήμα ενός δευτεροβάθμιου νοσοκομείου της Κύπρου.
Έγινε διερεύνηση όλων των διαστάσεων της Ποιότητας Ζωής εν αντιστοιχία με το φύλο, την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, το επάγγελμα, την οικογενειακή κατάσταση, το κάπνισμα και τη χειρουργική επέμβαση σε κάθε νόσο ξεχωριστά. Στην σωματική διάσταση (συμπτώματα) η έρευνα κατέγραψε σε σχέση με το φύλο και την ηλικία στατιστικώς σημαντική διαφορά στους ασθενείς με Ελκώδη Κολίτιδα, να έχουν δυσμενέστερη ποιότητα ζωής και ειδικότερα οι γυναίκες στις ηλικίες 35-50 έναντι των υπόλοιπων ομάδων της κάθε κατηγορίας. Κατά τη στατιστική ανάλυση της ψυχολογικής διάστασης της Ποιότητας Ζωής διαφάνηκε ότι οι ασθενείς με Ελκώδη Κολίτιδα και ανεξάρτητη μεταβλητή το φύλο παρουσιάζουν δυσμενέστερη Ποιότητα Ζωής και ειδικότερα το τμήμα του γυναικείου πληθυσμού τους. Στη διερεύνηση της ψυχολογικής διάστασης και ανεξάρτητη μεταβλητή την οικογενειακή κατάσταση ανεδείχθη στατιστικά σημαντική διαφορά στους ασθενείς με Νόσο Crohn να έχουν δυσμενέστερη Ποιότητα Ζωής και ειδικότερα να επηρεάζεται η ομάδα των ανύπαντρων ασθενών. Στη στατιστική ανάλυση της κοινωνικής διάστασης δεν διαφάνηκε καμιά στατιστικά σημαντική διαφορά εν αντιστοιχία με όλα τα γενικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά, εξετάζοντας όμως όλες τις διαστάσεις σαν εξαρτημένες μεταβλητές εν αντιστοιχία με την ανεξάρτητη μεταβλητή φαρμακευτική αγωγή, διαφάνηκε ότι οι ασθενείς με Νόσο Crohn που παίρνουν βιολογικούς παράγοντες έχουν βελτιωμένη κοινωνική διάσταση Ποιότητας Ζωής έναντι αυτών που παίρνουν κλασσική θεραπεία.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι κατατάσσοντας τις ερωτήσεις του SIBDQ στις διαστάσεις Ποιότητας σωματική, ψυχολογική και κοινωνική και εξετάζοντας κάθε νόσο ξεχωριστά τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας ενισχύουν σαφώς τη σημαντική επίπτωση των Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου (ΙΦΝΕ) στις ψυχοκοινωνικές και σωματικές πτυχές της ζωής των ασθενών.
Η διείσδυση της Συσχετιζόμενης με την Υγεία Ποιότητας Ζωής στη καθημερινή πρακτική σε συνδυασμό με την κλινική πρακτική και συνάμα με τα εργαστηριακά δεδομένα και ενδοσκοπικά ευρήματα μπορεί να θεωρηθεί αρχέγονος στόχος για τη θεραπευτική παρέμβαση των ασθενών με ΙΦΝΕ. Η καθιέρωση στενής και αποτελεσματικής σχέσης των λειτουργών υγείας με τους ασθενείς τους, η ευαισθητοποίηση και η ανταπόκριση στις ανησυχίες των ασθενών σε σχέση με τις ΙΦΝΕ, η παροχή πληροφοριών σύμφωνα με τις ανάγκες τους, η σωστή εκπαίδευση που αφορά την κατάσταση τους και την προγραμματισμένη θεραπεία, μειώνει τις ανησυχίες, τις αβεβαιότητες και την εξάρτηση τους για το σύστημα της υγειονομικής περίθαλψης. Συνάμα βελτιώνει και τις διαστάσεις της Ποιότητας Ζωής τους.
Η ποιοτική προσέγγιση των ασθενών με ΙΦΝΕ καθώς και όλων των χρόνιων ασθενών πιθανόν να αποτελεί τη λυδία λίθο στη παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, με επίκεντρο τον ασθενή, τις ανάγκες και προσδοκίες του και αποτέλεσμα τη σωστή χρήση των υπηρεσιών υγείας την αύξηση της αποδοτικότητας, της παραγωγικότητας και συγκράτησης των δαπανών.
Τέλος με αυτή την έρευνα ανεδείχθη ότι ο εν λόγω τομέας χρίζει ιδιαίτερης διερεύνησης, καθώς διαφάνηκε στον ψυχολογικό τομέα να υπάρχει σε αρκετά σημεία στατιστικά σημαντική διαφορά. Βάσει αυτών των δεδομένων διεξάγεται νέα έρευνα κατ΄ όπιν όλων των σχετικών αδειών.
* R/N, PhD(c), Msc Health Management, IBD/N, Frederick University
**Ολόκληρη η έρευνα σε αγγλική έκδοση στο πιο κάτω έγγραφο:
