Ο Οργανισμός της Ε.Ε. για τα ναρκωτικά (EMCDDA) παρουσίασε στις 4 Ιουνίου, την ετήσια επισκόπηση της κατάστασης των ναρκωτικών στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του EMCDDA, Joao Goulao: «Το πρόβλημα έχει γίνει πλέον πολύ πιο σύνθετο...Το όριο μεταξύ παλιών και νέων ναρκωτικών γίνεται πιο δυσδιάκριτο, καθώς τα νέα ναρκωτικά μιμούνται ολοένα και περισσότερο τις ελεγχόμενες ουσίες…»
Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, τονίζει ότι: «…καθώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παγκοσμιοποιημένη αγορά ναρκωτικών, η οποία αλλάζει με γοργούς ρυθμούς, απάντησή μας στην απειλή των ναρκωτικών πρέπει να είναι ενιαία, άμεση και αποφασιστική…. Το 2014 αναφέρθηκαν 101 νέες μη ελεγχόμενες ψυχοδραστικές ουσίες, οι οποίες δοκίμασαν τις αντοχές των υφιστάμενων μηχανισμών ελέγχου».
Η αλλαγή της δυναμικής στην αγορά ηρωίνης, τα νέα δεδομένα σχετικά με τις συνέπειες της χρήσης κάνναβης και η νέα εικόνα, που παρουσιάζει η αγορά των διεγερτικών σε συνδυασμό με την εμφάνιση των νέων ουσιών στο προσκήνιο, είναι μερικά από τα θέματα που καλύπτει η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2015: Τάσεις και Εξελίξεις.
Στην Κύπρο…
Κατά το 2014, η ηρωίνη με ποσοστό 22% παραμένει η δεύτερη ουσία κατάχρησης μετά την κάνναβη (57%), λόγω της οποίας τα άτομα αιτούνται θεραπείας. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, συνεχίζεται μείωση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη, ενώ αντίθετα, παρουσιάζεται σχετική αύξηση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης τα άλλα οπιοειδή, όπως είναι η ουσία «Oxycodone».
Πιο συγκεκριμένα, τo 2012, 33 άτομα (3%) βρέθηκαν στη θεραπεία με κύρια ουσία κατάχρησης τα οπιοειδή πέραν της ηρωίνης, ενώ το 2013 ο αριθμός των χρηστών ανήλθε στους 48. Αντίστοιχα, το 2014, 60 άτομα (4.6%) βρέθηκαν στη θεραπεία με κύρια ουσία κατάχρησης το «Oxycodone» και 15 άτομα (1.2%) με κύρια ουσία κατάχρησης άλλα οπιοειδή.
Κατά το 2014 καταγράφηκαν συνολικά 10 θάνατοι, εκ των οποίων 6 άμεσοι και 4 έμμεσοι. Συνολικά, σε 2 περιπτώσεις (1 άμεσο και 1 έμμεσο θάνατο) ανευρέθηκαν οπιοειδή πέραν της ηρωίνης και πιο συγκεκριμένα, η ουσία «oxycodone». Συνολικά, από το 2004 (χρονιά έναρξης της παρακολούθησης από το ΕΚΤΕΠΝ), καταγράφηκαν 160 έμμεσοι και άμεσοι θάνατοι με κύρια αιτία τα ναρκωτικά.
Στην Κύπρο, παρά το γεγονός ότι 1 στους 4 χρήστες που βρίσκεται στη θεραπεία έκανε έστω και μια φορά ενδοφλέβια χρήση, λίγοι είναι αυτοί που παραπέμπονται για εξέταση και επομένως η διάγνωση μολυσματικών ασθενειών εκτιμάται ότι βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Κατά το 2014, από τους 109 ΧΕΝ που εξετάστηκαν, οι 49 βρέθηκαν θετικοί στην Ηπατίτιδα Γ.
Κατά τα τελευταία έτη, οι χρήστες ηρωίνης μειώνονται, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι χρήστες κάνναβης. Κατά το 2014, από τα άτομα που αιτήθηκαν θεραπείας το 57% των ατόμων ανέφερε την κάνναβη ως κύρια ουσία κατάχρησης.
Η αύξηση στα αιτήματα θεραπείας για κάνναβη οφείλεται κυρίως στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου συνεργασίας για την παραπομπή νέων παραβατών, καθώς και στις παρεμβάσεις της αστυνομίας που στοχεύουν στην παραπομπή όλων των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών σε θεραπεία, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Τέλος, όσον αφορά στη χρήση κάνναβης, στοιχεία της έρευνας γενικού πληθυσμού (2012) υποδεικνύουν πως η κάνναβη, εξακολουθεί να παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία με την υψηλότερη επικράτηση, σε σύγκριση με τις άλλες παράνομες ουσίες. Η επικρατέστερη ηλικία πρώτης χρήσης κάνναβης είναι τα 20 έτη, που βρίσκει τα αγόρια στο στρατό και τα κορίτσια στις σπουδές ή στην εργασία.
Στην Κύπρο η μεθαμφεταμίνη αποτελεί περιορισμένο μεν, αλλά αναδυόμενο πρόβλημα με πιθανότητα εξάπλωσης. Αν και παραμένει ακόμα σε χαμηλά επίπεδα όταν συγκριθεί με άλλες ουσίες, ένας αυξανόμενος αριθμός χρηστών αιτείται θεραπείας λόγω της χρήσης της συγκεκριμένης ουσίας [50 (4%) το 2014 , σε σύγκριση με 27 το 2013, 40 το 2012, 14 το 2011 και 7 το 2010]. Όσον αφορά στη κοκαΐνη, αποτελεί την κύρια ουσία κατάχρησης για το 10% του πληθυσμού των προβληματικών χρηστών που αιτήθηκαν θεραπείας το 2014.
Στην Κύπρο, πρόσφατες αλλαγές στο Εθνικό Δίκτυο Έγκαιρης Προειδοποίησης άρχισαν να αποδίδουν καρπούς, επιτρέποντας την ανίχνευση καινούργιων ουσιών στην Κύπρο και την αποστολή εβδομαδιαίων αναφορών στο κεντρικό ΣΕΠ στη Λισαβόνα. Έτσι, για πρώτη φορά τα στοιχεία της Κύπρου περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων για τα Νέα Συνθετικά ναρκωτικά (EDND-European Information System and Database on New Drugs).