ΙΝΓΚ: Απεικονιστικά δεδομένα τα οποία συνδυαζόμενα με βιολογικά δεδομένα θα οδηγήσουν σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε προσωποποιημένη ιατρική
Νέες προοπτικές ενίσχυσης της πρώιμης διάγνωσης ενός μεγάλου εύρους ασθενειών και στοχευμένης ανακάλυψης φαρμάκων διανοίγονται με τη δημιουργία της 1ης Έδρας Βιοπληροφορικής στην Κύπρο, στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), μέσα από την αξιοποίηση του τεράστιου όγκου βιοϊατρικών δεδομένων που προκύπτουν τόσο από τη βιολογική έρευνα, όσο και από την ιατρική έρευνα.
Η 1η Έδρα Βιοπληροφορικής στην Κύπρο, που προσδίδει μια νέα διάσταση στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας, παρουσιάστηκε την Τρίτη στο ΙΝΓΚ, παρουσία, μεταξύ άλλων, των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας και Πολιτισμού, Χάρη Γεωργιάδη και Κώστα Καδή.
Η επιστήμη της Βιοπληροφορικής χτίζει γέφυρες μεταξύ των βιολογικών ευρημάτων και της αξιοποίησής τους στην ιατρική πράξη, χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθοδολογίες από την επιστήμη των υπολογιστών όπως η υπολογιστική ευφυΐα, η μοντελοποίηση και η προσομοίωση, η αναπαράσταση και ανάλυση εξαιρετικά μεγάλου όγκου δεδομένων καθώς και η ανάλυση ετερογενών συστημάτων, όπως εξήγησε ο Δρ Γεώργιος Σπύρου, κάτοχος της Έδρας Βιοπληροφορικής.
Σημείωσε ότι μέσα από την πρόοδο της Βιοπληροφορικής μπορούν να προσδιοριστούν με ταχύτητα και ακρίβεια γενετικοί παράγοντες που ευθύνονται για κάποια πάθηση, βιολογικοί δείκτες οι οποίοι μπορούν να αξιοποιηθούν στην πρώιμη διάγνωση ασθενειών και να υποδειχθούν φάρμακα που αρχικά φτιάχτηκαν για κάποια ασθένεια, ως υποψήφια κατάλληλα για κάποια άλλη ασθένεια.
Η ανάγκη δημιουργίας της 1ης Έδρας Βιοπληροφορικής στην Κύπρο προέκυψε μετά από τη ραγδαία αύξηση στον όγκο των δεδομένων που παράγονται από ερευνητικά και άλλα προγράμματα και αναπτύσσονται στον τομέα των βιοϊατρικών επιστημών τόσο στο Ινστιτούτο, όσο και σε άλλα ιδρύματα στην Κύπρο, σύμφωνα με τη συντονίστρια του προγράμματος Biorise και Διευθύντρια του Τμήματος Νευρογενετικής Κυπρούλα Χριστοδούλου.
Όπως ανέφερε, το πρόγραμμα με τίτλο ‘Establishment οf the Bioinformatics ERA Chair at the Cyprus Institute of Neurology and Genetics’ και ακρωνύμιο BIORISE, είναι συνολικού προϋπολογισμού πέραν των €2,5 εκατομμυρίων, από τα οποία τα €2,3 θα χρηματοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και πιο συγκεκριμένα από το μέσα από το νέο πρόγραμμα Ορίζοντας 2020.
Από πλευράς του, ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης προανήγγειλε πως πολύ σύντομα η Κυβέρνηση και το Ινστιτούτο θα είναι σε θέση να ανακοινώσουν αποφάσεις προς την κατεύθυνση της περαιτέρω επέκτασης και αναβάθμισης του Ινστιτούτου, έχοντας υπόψιν πως δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο στοχευμένη, ποιοτική και ανταποδοτική επένδυση εκ μέρους του δημόσιου τομέα.
Σημείωσε επίσης πως το μοντέλο λειτουργίας του Ινστιτούτου θα έπρεπε να αποτελεί πρότυπο και για τη λειτουργία των υπολοίπων δημόσιων νοσηλευτηρίων της Κύπρου.
Ο Γενικός Εκτελεστικός Ιατρικός Διευθυντής του ΙΝΓΚ Λεωνίδας Φυλακτού σημείωσε ότι «με τη δημιουργία της Έδρας Βιοπληροφορικής ο τομέας της έρευνας και καινοτομίας θα εξελιχθεί με μεγάλη ταχύτητα. Η παραγωγικότητα και η δημιουργία νέων δεδομένων θα αυξηθούν σημαντικά ενισχύοντας ταυτόχρονα το τρίπτυχό μας Έρευνα-Εκπαίδευση-Υπηρεσίες».
Έκανε λόγο ταυτόχρονα για σημαντικό βήμα που ενδυναμώνει και αναβαθμίζει την ήδη τεχνολογικά ανεπτυγμένη υποδομή του Ινστιτούτου και για άνοιγμα νέων δρόμων για τη διεξαγωγή πρωτοποριακών ερευνητικών δραστηριοτήτων.
Ο Πρόεδρος του ΔΣ του Ινστιτούτου Παύλος Φωτιάδης μίλησε για σημαντικό βήμα που καθιστά «το Ινστιτούτο διεθνές κέντρο αριστείας στον τομέα μας και καθιερώνει την Κύπρο δυνητικά σαν περιφερειακό κέντρο έρευνας και καινοτομίας».
Τα μέλη της Ομάδας Βιοπληροφορικής του ΙΝΓΚ, που στελεχώνουν την Έδρα Βιοπληροφορικής, πέραν του Δρος Σπύρου, είναι οι Δρ. Αναστάσης Ουλά, με εξειδίκευση στην Βιοπληροφορική και την Ανάλυση Γονιδιακών Δεδομένων μεγάλης κλίμακας, Δρ. Γιώργος Μηναδάκη, με εξειδίκευση στην Ιατρική Πληροφορική και την μοντελοποίηση πολύπλοκων συστημάτων, Δρ. Μαργαρίτα Ζαχαρίου, με εξειδίκευση στις υπολογιστικές νευροεπιστήμες και την προσομοίωση βιολογικών συστημάτων και Δρ. Κλείτος Σωκράτους, με εξειδίκευση στην Πρωτεωμική ανάλυση και τη μελέτη βιομοριακών δομών.
Το τρίπτυχο έρευνα-εκπαίδευση- υπηρεσίες
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΙΝΓΚ, επεκτείνοντας την έννοια της Βιοπληροφορικής προς την Ιατρική Πληροφορική, μπορούμε να αξιοποιήσουμε απεικονιστικά δεδομένα τα οποία συνδυαζόμενα με βιολογικά δεδομένα να οδηγήσουν σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε προσωποποιημένη ιατρική. Ο ενοποιημένος κλάδος της Βιοϊατρικής πληροφορικής μπορεί να δώσει πραγματική ώθηση σε μεγάλες προσπάθειες οργάνωσης της ψηφιακής υγείας μέσω των σχημάτων e-health και m-health (ηλεκτρονικής υγείας και υγείας υποστηριζόμενης από τεχνολογίες ασύρματης δικτύωσης) καθώς και σε προσπάθειες με μεθόδους και τεχνολογίες πληροφορικής υποστήριξης ανθρώπων με σοβαρές κινητικές δυσκολίες είτε λόγω ασθένειας είτε λόγω γήρατος.
Η Έδρα Βιοπληροφορικής θα αυξήσει την ικανότητα και το επίπεδο αριστείας του ΙΝΓΚ στο τρίπτυχο έρευνα-εκπαίδευση- υπηρεσίες και θα έχει άμεση θετική επίδραση στη συμμετοχή του ΙΝΓΚ σε ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
