ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΥ*
Η ελεύθερη διακίνηση προσώπων και η πρόσβαση τους σε διάφορους χώρους, κυρίως κλειστούς, είναι πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σε περιόδους που μαστίζεται από αναπνευστικές επιδημίες όπως η πανδημία της COVID-19. Αρχικά εφαρμόζονταν μέτρα για διακίνηση με αεροπλάνο ή ακόμη και μεταξύ Επαρχιών (π.χ. στην Κύπρο υπήρξαν για μία περίοδο περιορισμοί στη διακίνηση από και προς Πάφο και Λεμεσό) και αυτά αφορούσαν την ύπαρξη πρόσφατου αρνητικού αποτελέσματος σε τεστ (μοριακού ή ράπιτ) σε όσους διακινούνταν.
Μετά τη διάθεση των εμβολίων ξεκίνησε σταδιακά η χορήγηση «Safe Pass» σε 3 κατηγορίες πολιτών: (1) Σε εμβολιασμένους (2) Σε αναρρώσαντες (άτομα που ανάρρωσαν από COVID-19). (3) Σε άτομα με πρόσφατο αρνητικό αποτέλεσμα σε τεστ.
Όμως μέχρι σήμερα οι αρμόδιες αρχές του κράτους δεν έχουν δώσει στη δημοσιότητα οποιαδήπOτε στοιχεία που να δείχνουν τον βαθμό στον οποίο οι διάφορες πληθυσμιακές υποομάδες είναι ασφαλείς (safe). Μια γκάφα την οποία διέπραξε η Κυπριακή πολιτεία ήταν η έκδοση safe pass σε πρόσωπα που είχαν λάβει μόνο 1 δόση εμβολίου (μετά από πάροδο 3 εβδομάδων από τον εμβολιασμό τους). Μερικούς μήνες αργότερα, όταν φάνηκε αυτό που οποιοσδήποτε εγκεκριμένος επιστήμονας θα μπορούσε να τους το έλεγε εξαρχής, δηλαδή ότι ο πληθυσμός αυτός με μόνο μία δόση εμβολίου δεν είναι ασφαλής, η Κυπριακή πολιτεία κατάργησε το safe pass για τα άτομα αυτά.
Ένα άλλο λάθος που γίνεται είναι η μη έκδοση ενός μακροπρόθεσμου safe pass σε άτομα που έχουν αναρρώσει από COVID-19. Η ομάδα αυτή φαίνεται ότι έχει καλύτερη ανοσοποίηση από όλες τις άλλες ομάδες του πληθυσμού. Η δημοσιοποίηση στατιστικής ανάλυσης των αριθμών εισαγωγών σε νοσοκομείο, σε ΜΑΘ, σε ΜΕΘ, και θανάτων των δύο ομάδων πληθυσμού (αναρρώσαντες πάνω από 6 μήνες Vs πλήρως εμβολιασμένοι μέχρι 7 μήνες) μπορεί να καταδείξει ποια από τις δύο αυτές ομάδες πληθυσμού είναι πιο ασφαλής και αναλόγως να τους εκδίδεται το ανάλογο safe pass.
Επιπρόσθετα θα πρέπει να δοθούν λύσεις και σχετική πληροφόρηση σε όσους δεν έχουν νοσήσει και δεν έχουν εμβολιαστεί. Να πληροφορηθούν ότι τελικά σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός θα νοσήσει από τον ιό SARS-Cov-2. Με τον εμβολιασμό μειώνεται ο κίνδυνος για σοβαρή νόσηση. Αν όμως κάποιος επιμένει να μην εμβολιάζεται θα πρέπει να παρουσιάσουν οι αρχές τη στατιστική ανάλυση για τα κρούσματα και τις εισαγωγές σε νοσοκομείο σε πρόσωπα που δεν εχουν νοσήσει και δεν έχουν εμβολιαστεί μετά από πάροδο 1, 2, 3, 4 ή και περισσότερες μέρες μετά από τη διενέργεια τεστ (μοριακού ή ράπιτ) και οι αποφάσεις για έκδοση safe pass να βασίζονται σε αυτή την ανάλυση.
Π.χ. αν βρεθεί ότι όποιος έχει αρνητικό μοριακό τεστ 3 ημερών ή ράπιτ τεστ 1 ημέρας (ανεξάρτητα από το καθεστώς εμβολιασμού ή ανάρρωσης) έχει ανάλογη ασφάλεια με όποιον έχει αναρρώσει από COVID-19 (εντός 12 μηνών) και με όποιον έχει κάνει 3 δόσεις εμβολιασμού (χωρίς να έχει νοσήσει) τότε αυτές οι 3 ομάδες πληθυσμού θα πρέπει να λαμβάνουν ένα «γαλάζιο safe pass» για όλες τις χρήσεις (π.χ. ταξίδια στο εξωτερικό κτλ.), ακόμη και να τους επιτρέπεται να κυκλοφορούν χωρίς μάσκα!
Αν βρεθεί ότι κάποιες άλλες ομάδες πληθυσμού έχουν ενδιάμεσο επίπεδο ασφάλειας [π.χ. όποιος έχει αρνητικό μοριακό τεστ 1 εβδομάδας ή ράπιτ τεστ 3 ημερών (ανεξάρτητα από το καθεστώς εμβολιασμού ή ανάρρωσης) έχει ανάλογη ασφάλεια με όποιον έχει αναρρώσει από COVID-19 (εντός 24 μηνών) και με όποιον έχει κάνει 2 δόσεις εμβολιασμού (χωρίς να έχει νοσήσει) τότε αυτές οι 3 ομάδες πληθυσμού θα πρέπει να λαμβάνουν ένα «πράσινο safe pass» για αρκετές χρήσεις (π.χ. είσοδος σε σούπερμαρκετ, εστιατόρεια, θέατρα) θα πρέπει όμως να φορούν μάσκα.
Η τελική λύση στην πανδημία θα επέλθει με την ανοσοποίηση του πληθυσμού. Τα εμβόλια βοηθούν, όμως μέχρι σήμερα παρατηρείται μια σταδιακή μείωση της αποτελεσματικότητας του εμβολιασμού σε καινούργιες παραλλαγές του ιού. Γι’ αυτό θα πρέπει αυτοί που και επιχορήγησαν τις φαρμακευτικές εταιρείες και αγόρασαν τεράστειες ποσότητες εμβολίων (Ευρωπαική Επιτροπή και κυβέρνηση Η.Π.Α.) να πιέσουν τις φαρμακευτικές εταιρείες να παράξουν μια νέα γενιά εμβολίων που να εμπεριέχει τις καινούργιες επικρατούσες παραλλαγές (π.χ. δέλτα) του κορονοϊού.
Επιπρόσθετα θα πρέπει να γίνει περισσότερη χρήση μεθόδων μέτρησης της ανοσοποίησης του πληθυσμού (π.χ. τεστ αντισωμάτων κατά των πρωτεινών S και N του ιού) και να καθοριστούν όρια ασφαλείας, δηλαδή ο τίτλος αντισωμάτων που καθιστά ένα άτομο ανθεκτικό στον ιό, και επομένως το άτομο αυτό δικαιούται σε safe pass ακόμη και μόνο στη βάση των αποτελεσμάτων του στα τεστ αντισωμάτων.
Το Κέντρο Μέντελ για Βιοιατρικές Επιστήμες αποτελεί το συντονιστικό κέντρο του Διεθνούς Προγράμματος Εξωτερικού Ελέγχου Ποιότητας για την COVID-19 (ICOVEQAS). Στα πλαίσια αυτά έχει διεξάγει πάνω από 3 γύρους ελέγχου της ποιότητας εργαστηρίων από 6 Ευρωπαικές χώρες που διενεργούν τεστ κορονοιού (μοριακό τεστ και τεστ αντισωμάτων).
*M.A., Ph.D., MRSC, CSci, FIBMS, EuSpLM
Chartered Scientist
Εκτελεστικός Διευθυντής Mendel Center for Biomedical Sciences
