ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ Α. ΜΟΥΤΗΡΗ*
Τα γενικά νοσοκομεία της Κύπρου αποτελούν αναμφίβολα τον κεντρικό πυλώνα του συστήματος υγείας και της διαφύλαξης της δημόσιας υγείας.
Ο ρόλος αυτός δεν μειώνεται από τη δημιουργία νέων σύγχρονων και εξειδικευμένων ιδιωτικών κέντρων υγείας, παρά το υψηλό επίπεδο ιατρικής φροντίδας που τα κέντρα αυτά προσφέρουν.
Ο κεντρικός ρόλος του γενικού νοσοκομείου είναι διαχρονικός, αποτελεί δε το σημείο αναφοράς για όλα τα νοσοκομεία και κλινικές της χώρας.
Η εισαγωγή του ΓεΣΥ, όχι μόνο δεν εξασθένησε το σημαντικό ρόλο των γενικών νοσοκομείων, αλλά αντίθετα τον ενδυνάμωσε αφού καλούνται να εξυπηρετήσουν το σύνολο των πολιτών, σε σύγκριση με το 60% στην προ-ΓεΣΥ περίοδο, προσφέροντας παράλληλα νέες υπηρεσίες.
Η παροχή εκπαίδευσης βρίσκεται σίγουρα στο επίκεντρο της δράσης των γενικών νοσοκομείων και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του κύκλου εργασιών τους.
Παραδοσιακά, στα γενικά νοσοκομεία προσφερόταν η πρακτική εκπαίδευση των νοσηλευτών, αρχικά της νοσηλευτικής σχολής Κύπρου, στη συνέχεια του ΤΕΠΑΚ για να προστεθούν στη συνέχεια και οι φοιτητές νοσηλευτικής από τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου.
Ήδη από το 1945, γνωρίζουμε πως λειτουργούσε διετής νοσηλευτική σχολή στη Λευκωσία σε συνεργασία με το γενικό νοσοκομείο Λευκωσίας.
Περί το 1988 ξεκίνησε η μερική εκπαίδευση ειδικευομένων γιατρών σε κλάδους όπως η παθολογία, η χειρουργική, η καρδιολογία, η ορθοπεδική, η παιδιατρική κλπ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας της Ελλάδας, ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν, η μερική ειδικότητα αντικαταστάθηκε με πλήρη ειδικότητα και επεκτάθηκε και στα υπόλοιπα γενικά νοσοκομεία πέραν αυτού της Λευκωσίας.
Ορόσημο στο σημαντικό ρόλο των γενικών νοσοκομείων στην εκπαίδευση, αποτέλεσε η συμφωνία που έγινε το 2012 μεταξύ του Υπουργείου Υγείας και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, για την κλινική εκπαίδευση των φοιτητών ιατρικής στο γενικό νοσοκομείο Λευκωσίας, μετατρέποντας το στην ουσία σε πανεπιστημιακό. Ρόλο κλινικών εκπαιδευτών ανέλαβαν οι γιατροί του ΓΝ Λευκωσίας, οι οποίοι σταδιακά εισήλθαν στη σφαίρα της προπτυχιακής κλινικής εκπαίδευσης.
Το 2015 η συμφωνία επεκτάθηκε και στο γενικό νοσοκομείο Λεμεσού ενώ το 2020 στο γενικό νοσοκομείο Πάφου.
Παρόμοιες συμφωνίες έχουν υπογραφεί με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και με το Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Οι συμφωνίες αυτές μετατρέπουν τα γενικά νοσοκομεία της Κύπρου σε πανεπιστημιακά, με θετικές προοπτικές βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Οι συνεργαζόμενες κλινικές και οι γιατροί αποκτούν μέσα από της συμφωνία το πλεονέκτημα της συμμετοχής στην προπτυχιακή εκπαίδευση καθώς και στην ανάπτυξη των κλινικών δεξιοτήτων των φοιτητών, όπως δεν συνέβηκε ποτέ προηγουμένως στα νοσοκομεία μας.
Αυτό δημιουργεί παράλληλα μια δέσμευση αλλά και κάποιες υποχρεώσεις, ενώ κλινικοί γιατροί ενσωματώνονται στην ακαδημαική κοινότητα, ως μέρος ενός καλά σχεδιασμένου και απαιτητικού προγράμματος προετοιμασίας των νέων γιατρών.
Το γεγονός ότι οι φοιτητές ιατρικής προέρχονται από διάφορες χώρες, τόσο της περιοχής της Μεσογείου όσο και από πιο μακρινές, δίνει μια άλλη διάσταση και δημιουργεί τις προυποθέσεις εξαγωγής της ντόπιας γνώσης στο εξωτερικό, συμβάλλοντας στην πραγμάτωση [1] παλαιότερου στόχου της χώρας μας για μετατροπή της σε κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και παροχής υπηρεσιών.
*MD, MSc, PhD, FESC
Κλινικός Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Β. Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής ΓΝ Πάφου
