ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΛΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ*
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ένα στα 100.000 άτομα που έχουν εμβολιαστεί με το Vaxzevria (εμβόλιο COVID-19 της κοινοπραξίας Oxford/AstraZeneca) ενδέχεται να παρουσιάσει θρομβοεμβολικό επεισόδιο. Η εν λόγω συχνότητα φαίνεται ότι επαληθεύεται, δεδομένου ότι στην Κύπρο έχουμε παραλάβει γύρω στις 350.000 δόσεις του συγκεκριμένου εμβολίου για 170.000 περίπου άτομα και ότι έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας δύο πιθανά περιστατικά.
Από τον Μάρτιο και τον σάλο που δημιουργήθηκε περί του θέματος, πολλές χώρες της Ευρώπης είτε απαγόρευσαν εντελώς τη χορήγηση του Vaxzevria (Δανία) είτε εφαρμόζουν συγκεκριμένες πολιτικές για τη χορήγησή του, ανάλογα με τα στοιχεία που έχουν συλλέξει για την επίδρασή του σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ελλάδα, Γερμανία). Ως εκ τούτου, είναι άξιον απορίας το γιατί η Κύπρος δεν έχει αντιδράσει ή εφαρμόσει αντίστοιχη εμβολιαστική πολιτική, συνεχίζοντας απρόσκοπτα τη χορήγηση του εμβολίου σε άτομα όλων των ηλικιών.
Με προβληματίζει το κατά πόσο υπάρχει ευθυνοφοβία, κωλυσιεργία ή αδράνεια από πλευράς αρμοδίων σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση ξεκάθαρης πολιτικής για το συγκεκριμένο σκεύασμα, μέχρις ότου διασαφηνιστεί το γιατί αναπτύσσει τη συγκεκριμένη ανοσοαντίδραση. Αντιλαμβάνομαι ότι η χώρα μας δεν διαθέτει υποδομή Δημόσιας Υγείας και ότι στηρίζεται στις γνώσεις ορισμένων συμβούλων και μιας επιδημιολογικής ομάδας που είτε δεν διαθέτουν γνώσεις της μάχιμης αιματολογίας, ανοσολογίας και φαρμακολογίας, είτε αδυνατούν να συλλέξουν στοιχεία και να συνεργαστούν με άλλες χώρες, ώστε να συμβάλουν ερευνητικά στην εξακρίβωση των παρενεργειών του Vaxzevria. Χωρίς υποδομή Δημόσιας Υγείας και χωρίς κατάλληλη ερευνητική υποδομή, πού βαδίζουμε;
Στην απουσία ελέγχου του ιατρικού ιστορικού κάθε συμπολίτη μας πριν από τη χορήγηση των εμβολίων COVID-19 και κατόπιν εορτής, το Υπουργείο Υγείας σπεύδει να αναδημοσιεύσει τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων. Την ίδια στιγμή αγνοεί την ύπαρξη των κατευθυντήριων γραμμών του Ηνωμένου Βασιλείου που χρησιμοποίησε κατά κόρον το συγκεκριμένο σκεύασμα και που αποφάσισε ότι δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα κάτω των 40 ετών, βάσει των στοιχείων που συνέλεξαν τα αρμόδια ερευνητικά σώματα. Γιατί δεν λαμβάνονται υπόψη τα συμπεράσματα μίας εκ των κατασκευαστριών χωρών; Πώς μπορεί η μικρή πληθυσμιακά Κύπρος να συλλέξει επαρκή στοιχεία και να αποφανθεί υπέρ ή κατά της χρήσης οποιουδήποτε εμβολίου; Δεν θα έπρεπε, στο συγκεκριμένο θέμα, να ακολουθήσουμε τα παραδείγματα άλλων χωρών που διαθέτουν πληθυσμό εκατομμυρίων, ερευνητική υποδομή, κλινικά πρωτόκολλα και εγνωσμένη δυνατότητα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων;
Ως μικρή χώρα, πολύ δυστυχώς, δεν εκμεταλλευτήκαμε δύο παράγοντες που θα μας επέτρεπαν να είχαμε έως τώρα απαλλαγεί από τον κίνδυνο του SARS-CoV-2. Πρώτον, το γεγονός ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν τη δυνατότητα επιλογής των εμβολίων που θα παραγγείλουν και δεύτερον ότι οι ίδιοι οι πολίτες επιλέγουν με ποιο σκεύασμα θα εμβολιαστούν. Από τη στιγμή που εύλογα κυριαρχεί φόβος στον γενικό πληθυσμό για τα εμβόλια ιικού φορέα, με αυξημένο το ενδιαφέρον για τα εμβόλια νέας τεχνολογίας mRNA (Pfizer/BioNTech και Moderna), γιατί δεν χορηγούνται αποκλειστικά τα εμβόλια αυτά; Μόνο έτσι θα προχωρήσει με ακόμη πιο γοργούς ρυθμούς το εθνικό εμβολιαστικό πρόγραμμα.
Κατανοώ ότι έχουμε ήδη δεσμευτεί να αγοράσουμε ορισμένες ποσότητες από άλλους κατασκευαστές στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής της ΕΕ, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δικλείδες για την ακύρωση των συμβάσεων. Εκτός αυτού, ακόμη και αν δεν υπάρχουν τέτοιες δικλείδες, η Κύπρος έχει την επιλογή και την ευελιξία να διαθέσει τα εμβόλια ιικού φορέα σε τρίτες αναπτυσσόμενες χώρες, στη μορφή δωρεάς, και να προχωρήσει στην εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων εμβολίων mRNA για όλο τον πληθυσμό. Μια τέτοια πολιτική απόφαση θα καταστεί επωφελής για τη χώρα μας και οικονομικά και υγειονομικά.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, η αναπαραγωγή του μηνύματος ότι όλα ανεξαιρέτως τα εμβόλια έχουν παρενέργειες και ότι είναι όλα τα ίδια πρέπει να σταματήσει. Δεν δικαιολογείται η υιοθέτηση μιας στάσης που μόνο απώλειες έχει φέρει στους τομείς της οικονομίας και της υγείας. Δεν πρέπει να θρηνήσουμε (άλλα;) θύματα λόγω εμβολιασμού. Γιατί κάθε ζωή μετρά.
* Ιολόγος, Εκτελεστική Διευθύντρια της Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ)
