Προγραμματισμός και διαχείριση εμβολιαστικού σχεδιασμού
ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΝΙΚΟΥ ΚΟΝΝΑΡΗ*
Είναι παράξενο να παίρνεις «προτεραιότητα» για κάτι που ο καθένας χρειάζεται και αξίζει. Την Πέμπτη 31/12/2020 έλαβα την πρώτη δόση του εμβολίου μαζί με άλλους συναδέλφους μου στο Νοσηλευτήριο όπου εργάζομαι επειδή ακριβώς λήφθηκε μέριμνα απο τη διοικητική ομάδα και την επιτροπή λοιμώξεων να εξασφαλιστεί αριθμός εμβολίων για τους γιατρούς τουλάχιστον.Ταυτόχρονα, συνειδητοποίησα ότι ένας μεγάλος αριθμός γιατρών, κυρίως της Πρωτοβάθμιας Υγείας όπως πχ οι Παιδίατροι ΔΕΝ θα ανήκουν στους «προνομιούχους» σύμφωνα με την ιεράρχηση του Υπ. Υγείας, αλλά στην ουσία τοποθετούνται στους ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ που θα τύχουν εμβολιασμού.
Φαίνεται ότι η ιεράρχηση που έγινε αγνοεί βασικές παραμέτρους του τρόπου λειτουργίας της Πρωτοβάθμιας Υγείας στην Κύπρο, το εύρος των υπηρεσιών που προσφέρονται και τους χώρους όπου αυτές οι προσφέρονται. Επίσης φαίνεται να υπάρχει άγνοια ή ηθελημένη παρανόηση για το ποιος είναι «εργαζόμενος στον τομέα της υγείας». Σύμφωνα με το CDC, ACIP και άλλους οργανισμούς, ό όρος καλύπτει σχεδόν οποιονδήποτε που η εργασία του τον θέτει σε υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον κοροναϊό. Ετσι το «προσωπικό που απασχολείται στην υγειονομική περίθαλψη» είναι όλοι αυτοί που εκτίθενται άμεσα ή έμμεσα στον κίνδυνο μόλυνσης απο τον κορωναϊό λόγω επαφής με ασθενείς ή μολυσματικά υλικά, μολυσμένες ιατρικές προμήθειες, συσκευές και εξοπλισμό , μολυσμένο περιβάλλον (επιφάνειες ή μολυσμένο αέρα), αλλά ακόμα και «προσωπικό υποστήριξης» σε τομείς όπως η ασφάλεια και διοικητικές υπηρεσίες. Οι «πάροχοι ιατρικών υπηρεσιών» δεν βρίσκονται μόνο στα δημόσια ή άλλα νοσηλευτήρια άλλά όπουδήποτε προσφέρεται ιατρική περίθαλψη «οποιουδήποτε επιπέδου όπως είναι τα ιατρεία μας, υγειονομική περίθαλψη στο σπίτι κλπ.
Η Επιστημονική Ομάδα του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΕΟ ΠΙΣ) έγκαιρα ετοίμασε και υπέβαλε υπόμνημα σε ότι αφορούσε τον προγραμματισμό και τη διαχείριση του εμβολιαστικού σχεδιασμού για αντιμετώπιση της COVID-19.
Το υπόμνημα αυτό ετοιμάστηκε σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία και ιδιαίτερα οι γιατροί που σε καθημερινή βάση βρίσκονται αντιμέτωποι με την πανδημία.
Το σχετικό υπόμνημα ετοίμασε ο Καθηγητής Γεώργιος Πάνος με την επιστημονική του ομάδα βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας και επιμελήθηκαν ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΠΙΣ Δρ Γιώργος Μιλτιάδους και ο Πρόεδρος του ΠΙΣ Δρ Πέτρος Αγαθαγγέλου.
Οι εκπρόσωποι του ΠΙΣ στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού θα το κατέθεταν ως την επίσημη θέση της ΕΟ ΠΙΣ αλλά δυστυχώς αγνοήθηκαν και ΔΕΝ προσκλήθηκαν για να συμβάλουν εποικοδομητικά στη διαμόρφωση του τελικού σχεδιασμού.
Με την απουσία λοιπόν όσων ήταν και είναι «αναγκαίοι» για να εξασφαλιστεί οτι το σύστημα υγείας θα παραμείνει λειτουργικό και αξιόμαχο ετοιμάστηκε η ιεράρχηση που εξαπέστειλε την πλειοψηφία των γιατρών ένα μόλις βήμα πριν το τέλος!
Η ιεράρχηση που ετοιμάστηκε απο πλευράς Υπ. Υγείας και της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής (ΣΕΕ) για τον κορωνοϊό είναι η ακόλουθη:
1. Διαμένοντες και προσωπικό οίκων ευγηρίας και ιδρυμάτων χρόνιων παθήσεων ενηλίκων, και
επαγγελματίες υγείας: Εργαζόμενοι στα νοσηλευτήρια με ασθενείς COVID-19, και σε όλες τις ΜΕΘ, ΤΑΕΠ, Τμήματα Ασθενοφόρων (ανεξάρτητα από νοσηλεία COVID).
2. Άτομα > 80 ετών (προτεραιότητα σε ευπαθείς ομάδες).
3. Άτομα > 75 ετών (προτεραιότητα σε ευπαθείς ομάδες).
4. Άτομα >= 16 ετών υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση.
5. Άτομα που εργάζονται σε κέντρα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ακολουθούμενα από υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας/προσωπικό, και
Διαμένοντες σε λοιπές κλειστές δομές, όπως φυλακές και κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών.
6. Ηλικιακά ο υπόλοιπος πληθυσμός
Στο υπόμνημα ΕΟ ΠΙΣ που έλαβε υπόψιν του τόσο την παγκόσμια βιβλιογραφία όσο και τα επιδημιολογικά δεδομένα (συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου) διαπιστώθηκε οτι πέραν των κοινώς αποδεκτών ευάλωτων ομάδων λόγω ηλικίας και συννοσηρότητας αυξημένος κίνδυνος για μόλυνση με τον SARS CoV-2 παρατηρείται στο υγειονομικό προσωπικό (ιατροί, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό), με επακόλουθο την δυσλειτουργία του συστήματος υγείας και πιθανή έκπτωση των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών τόσο σε ασθενείς COVID-19 όσο και σε μη COVID-19 ασθενείς.
Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις η ΕΟ ΠΙΣ πρότεινε μία πιό αναλυτική και πλέον λειτουργική ιεράρχηση ανάλογα και με τη διαχρονική διάθεση δόσεων εμβολίων όπου ακριβώς τοποθετούνται οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας στίς προτεραιότητες για άμεσο εμβολιασμό.
1(α). Στην πρώτη θέση ιεράρχησης κατατάσσονται επιτακτικά οι φιλοξενούμενοι και εργαζόμενοι σε οίκους ευγηρίας, γηροκομεία, κέντρα αποκατάστασης όπου φιλοξενούνται εξ ορισμού και άτομα μεγάλης ηλικίας (>80 ετών, >70 ετών) με ή χωρίς συν-νοσηρότητες όπου παρουσιάζεται επί μόλυνσης με τον SARS CoV-2 μεγάλη και ταχεία διασπορά του ιού με πολύ μεγάλο “case fatality rate CFR”.
1(β). Ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό, παραϊατρικό προσωπικό, φροντιστές, βοηθητικό προσωπικό και διοικητικό προσωπικό, πληρώματα ασθενοφόρων. Αφορά χωρίς διάκριση το σύνολο του ως άνω αναφερόμενου προσωπικού τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. (* Ολη η ιεράρχηση παρατίθεται στο τέλος του κειμένου)
Ως γιατρός και ιδαίτερα ως Παιδίατρος αντιλήφθηκα ότι για ακόμα μια φορά, η επίσημη Πολιτεία μας αντιμετωπίζει ως τους παρίες του συνολικού συστήματος υγείας και «υποτιμητικά» μας τοποθετεί στο τέλος μαζί με όσους διαβιούν πχ στις φυλακές( ! ). Η σύγκριση αυτή δεν παραβλέπει την αναγκαιότητα και αυτών των συνανθρώπων μας για εμβολιασμό, αλλά καταδεικνύει τη λογική των προτεραιοτήτων και την αντίληψη του ποιος και τι θεωρείται σημαντικό για την αντιμετώπιση της Πανδημίας.
Ως Παιδίατρος ,διερμηνεύοντας και τα αισθήματα άλλων συναδέλφων μου απευθύνθηκα στην Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου (ΠΕΚ) η οποία άμεσα απέστειλε προ ημερών επιστολή προς τους αρμοδίους θέτοντας το θέμα .
Ανάμεσα στα άλλα αναφέρει η ΠΕΚ:
«Η εξωνοσοκομειακή Παιδιατρική στην Κύπρο, τόσο εντός όσο και εκτός ΓεΣΥ, δεν περιορίζεται μόνο στην πρωτοβάθμια, αλλά επεκτείνεται πολλαπλώς και σε υπηρεσίες δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας.
Όπως γνωρίζετε, η δραστηριότητα μας δεν εξαντλείται στο ιατρείο, αλλά επεκτείνεται και σε πολλούς και διαφορετικούς νοσηλευτικούς χώρους (φυσιολογικοί τοκετοί, παρουσία σε καισαρικές τομές, βραχείες νοσηλείες κλπ). Πέραν τούτου, οι επαφές μας δεν περιορίζονται στα παιδιά αλλά και στα συνοδά άτομα, γεγονός που μας καθιστά υποκείμενους σε αυξημένη πιθανότητα επαφής με νοσούντες.
Οι Παιδίατροι, ως καλοί γνώστες τής αξίας και αναγκαιότητας των εμβολιασμών και κυρίως όντες εξοικειωμένοι με την εμβολιαστική διαδικασία, είναι έτοιμοι στην μεγάλη πλειοψηφία τους να εμβολιαστούν. Εάν και εφόσον αυτό παραστεί αναγκαίο δηλώνουμε έτοιμοι να συμβάλουμε και στη διαδικασία του εμβολιασμού.
Η μετάβαση μας σε υψηλότερη βαθμίδα προτεραιότητας, σύμφωνα και με τις εισηγήσεις του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, θεωρούμε επομένως πως είναι απαραίτητη».
Η Πολιτεία και οι Ιατρικές Υπηρεσίες του Κράτους πρέπει να κατανοήσουν οτι υπάρχει ένας πρακτικός λόγος για να ανοσοποιηθούν κατα προτεραιότητα οι αποκαλούμενοι και «πάροχοι ιατρικών υπηρεσιών», διότι ακόμα κι αν δεν είναι τόσο πιθανό να νοσήσουμε ή να καταλήξουμε από την COVID όσο οι ηλικιωμένοι και καθώς τα νοσοκομεία κατακλύζονται από ασθενείς με COVID-19, η απουσία λόγω ασθένειας ή έκθεσης ακόμη και ενός μικρού αριθμού ιατρών κλπ δημιουργεί τεράστιες δυσκολίες, τόσο στην παροχή υπηρεσιών όσο και στον έλεγχο της Πανδημίας. Δεν είναι μόνο η ατομική ασφάλεια των γιατρών που είναι σημαντική, αλλά η συλλογική τους ασφάλεια και υγεία, χωρίς την οποία το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Μπορούμε και πρέπει να διατηρήσουμε ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας αλλά δεν είμαστε ούτε άτρωτοι ούτε «αλάνθαστοι». Ακόμη και βασικές δραστηριότητες (όπως ψώνια κλπ) δημιουργούν κινδύνους επαφής και νόσησης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις ενδείξεις για συνεχιζόμενη διασπορά του ιού στην κοινότητα, αλλα και μεταξύ του προσωπικού υγειονομικής περίθαλψης και τον κρίσιμο ρόλο που αυτοί διαδραματίζουν στην φροντίδα των άλλων, η συνεχής προστασία τους στην εργασία, στο σπίτι και στην κοινότητα παραμένει προτεραιότητα. Η έγκαιρη πρόσβαση στο εμβόλιο είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας αυτού του βασικού δυναμικού, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη και αποτελεσματική λειτουργία του συνολικου συστήματος υγείας.
Ένα καλό παράδειγμα είναι το Ισραήλ που έγκαιρα προμηθεύτηκε εμβόλια και στις πληθυσμιακές ομάδες προτεραιότητας που εμβολιάστηκαν περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι στον τομέα υγείας, φοιτητές ιατρικών σχολών, εργαζόμενοι σε κέντρα προστασίας ηλικιωμένων, αλλά και κυβερνητικοί αξιωματούχοι.
Η Πολιτεία πρέπει να επανεξετάσει τον σχεδιασμό και τις προτεραιότητες για τον εμβολιασμό κατά της COVID-19.
ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΠΡΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ
*Παιδίατρος
Λ.Μαβίλη 4 –Πάφος
Τηλ. /Φάξ : 26950627 Κινητό : 99414242
Email : nikmed59@hotmail.com
