1η Μαΐου 2020: Σύγχρονη εργατική τάξη και γιατροί


ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΝΙΚΟΥ ΚΟΝΝΑΡΗ*

 Τι εννοούμε όταν μιλάμε για τάξη. Στη μαρξική παράδοση η τάξη είναι ένας ιδιαίτερος τύπος κοινωνικής σχέσης. Δεν αναφέρεται στον τύπο της απασχόλησης, αλλά αναφέρεται στον τύπο κοινωνικής σχέσης στον οποίο βρίσκεται κάποιος μέσα στην κοινωνική δομή. 

 Σε όλες τις κοινωνικές δομές το κρίσιμο στοιχείο που ορίζει τις κοινωνικές σχέσεις είναι οι σχέσεις εξουσίας. Σε μια οικονομική δομή οι σχέσεις εξουσίας βασίζονται στον τύπο των πόρων που κατέχουν ή ελέγχουν κάποιοι. Αν ζούμε σε μια καπιταλιστική οικονομία, αυτό σημαίνει ότι οι βασικές κοινωνικές σχέσεις θεμελιώνονται πάνω στον πλούτο, πάνω στην ιδιοκτησία. Καπιταλιστική είναι η οικονομία που βασίζεται στην ιδιωτική επιχείρηση. Εχει στο επίκεντρό της την ατομική ιδιοκτησία του κεφαλαίου. Δεν νομίζω ότι όσοι δεν διαθέτουν την ισχύ του κεφαλαίου έχουν χαθεί. Δεν νομίζω ότι όλοι ( στην Κύπρο ή αλλού) σήμερα είναι καπιταλιστές. Αν δεν είναι όλοι καπιταλιστές, τότε υπάρχουν πρόσωπα που κυριαρχούνται από το κεφάλαιο. Αυτή είναι η εργατική τάξη στο πεδίο της ανάλυσης του καπιταλισμού. (Ερικ Ολιν Ράιτ)

Η Πανδημία  και η επακόλουθη  υγειονομική κρίση (η οποία φαίνεται να μετατρέπεται και  σε οικονομική) επανέφερε στο προσκήνιο όρους όπως "τάξη", "ταξικός πόλεμος" και "ταξική συνείδηση" , όρους που για πολλούς ήταν κάτι σαν μουσειακό είδος, ξεχασμένοι στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας και ανασυρόμενοι κάθε Πρωτομαγιά για ευνόητους λόγους .

Μέχρι πρότινος ΄΄αόρατοι εργαζόμενοι΄΄ στους οποίους ουδείς έδινε πραγματική σημασία (ουτε ακόμα και οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές) έγιναν ορατοί, κρίθηκαν απαραίτητοι, αποκλήθηκαν ήρωες,  χειροκροτήθηκαν απο μπαλκόνια και έγιναν μέρος της καθημερινότητας μας. Ποιοί είναι αυτοί οι σύγχρονοι ήρωες; Ποιοί είναι αυτοί που αποτελούσαν και θα συνεχίσουν να αποτελούν την σύγχρονη αλλά μη κατονομαζόμενη εργατική τάξη; Οι διανομείς (ντελιβεράδες), οι υπάλληλοι των σούπερ μάρκετ, οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί και οι νοσηλευτές που συνεχίζουν να παιζουν τη ζωή τους κορώνα –γράμματα πολλες φορές σε ακατάλληλους χώρους εργασίας και με ελλιπή μέσα και προστασία όπως και άλλοι εργαζόμενοι βέβαια σε όλο τον κόσμο και οχι μόνο στη χώρα μας .

Ο σκοπός μου δεν είναι να αναλύσω ή να επαναορίσω την έννοια της εργατικής τάξης αλλά να εξετάσω τηνν θέση του σημερινού γιατρού μέσα στο κοινωνικό, αλλα κυρίως οικονομικό γίγνεσθαι . Βεβαίως πολλοι θα αναρωτιέστε αν οι γιατροί ανήκουν στην εργατική τάξη.

Αν θελήσουμε βέβαια να δούμε τον γιατρό σύμφωνα με την Μαρξική αντίληψη του 19ου αιώνα σίγουρα δεν θα είναι εκεί η θέση του γιατρού. Ο κόσμος όμως είναι πια πολύ διαφορετικός απο αυτόν που περιέγραψε ο Μαρξ και άλλοι φιλόσοφοι .

Σήμερα έχει διαμορφωθεί και ειναι υπαρκτό έστω και αόρατο απο πολλούς ένα νέο τμήμα  σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί σύγχρονη εργατική τάξη που δεν είναι απλά ΄΄μορφωμένο΄΄ και σκεπτόμενο αλλά κυρίως επιστημονικά μορφωμένο.Είναι πολιτικοί μηχανικοί ,μηχανολόγοι, γεωλόγοι, προγραμματιστές και βεβαίως γιατροί που μπορεί να εργάζονται σε μεγάλες εταιρείες ή πολυεθνικές και να απασχολούνται σε όλο τον κόσμο .

Οι γιατροί όπως και οι άλλοι είναι ένα επιστημονικό δυναμικό που στην πλειοψηφία του δεν διαθέτει δικα του μέσα παραγωγής και παραχωρεί –πουλά στον εργοδότη ( που κάλλιστα μπορεί να ειναι και ενα Σύστημα Υγείας) το μόνο που διαθέτει δηλαδή την επιστημονική ικανότητα του για εργασία και μάλιστα πολλές φορές σε ΄΄τιμές΄΄ καθόλου αντιπροσωπευτικές της επιστημονικής του αξίας. Ακόμα και όσοι γιατροί ΄΄ιδιωτεύουν΄΄ στην πραγματικότητα και αυτοί βρίσκονται σε μια σχέση εξαρτημένης μισθωτής εργασίας.Πολλοί νοσοκομειακοί γιατροί (και οχι μόνο στην Κύπρο) με  πολλά προσόντα, και λαμπρές σπουδές και βιογραφικά αμοίβονται με μισθούς που είναι κάθε άλλο παρά αντιπροσωπευτικοί της αξίας ή της προσφοράς τους. Είναι λοιπόν γεγονός οτι και οι γιατροί, υπό μία έννοια ανήκουν ή ακόμα καλύτερα ΄΄συνθέτουν ΄΄ την νεα   εργατική τάξη του 21ου αιώνα και ας μην δουλεύουν σε ενα εργοτάξιο ή στηνγραμμή παραγωγής κάποιου εργοστασίου. Στην πραγματικότητα οι γιατροί με πολύχρονες σπουδές , τεράστιες ΄΄επενδυσεις΄΄ σε χρόνο, κόπο αλλά και οικονομικά δεν φαίνεται στην πλειοψηφία τους να ειναι απο τους ΄΄προνομιούχους΄΄ ουτε φαίνεται να συμπορεύονται τα συμφέροντα τους (παρά τα όσα αντίθετα λέγονται) με αυτά των ισχυρών και βεβαίως, δεν ανήκουν στην κατηγορία των υψηλά αμοιβόμενων και απολαμβανόντων μπόνους κλπ, τόσο στον ιδιωτικό ή ακόμα και στον δημόσιο τομέα ΄΄υπαλλήλων΄΄.

Ένα τελευταίο και ίσως σημαντικό ειναι οτι στην Κύπρο οι περισότεροι  γιατροί προέρχονται απο τη μεσαία και απο την εργατική τάξη με ότι και αν αυτό σημαίνει .

Η Εργατική Τάξη συνεχίζει λοιπόν να υπάρχει και σήμερα αλλά με το μωσαϊκό της να αλλάζει ακολουθώντας την κοινωνική και οικονομική, αλλά και ιστορική πορεία του κόσμου.

Η σύγχρονη εργατική τάξη που περιλαμβάνει και τους γιατρούς έχει ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και απέναντι  στον εαυτό της. Θα πρέπει να οργανωθεί προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις και προωθώντας προγράμματα που ανταποκρίνονται στις σημερινές πραγματικότητες και οχι περιμένοντας τους αυτόκλητους γραφειοκράτες και κομματικούς συνδικαλιστές να δώσουν λύσεις ή να κινήσουν διαδικασίες .

Ελπίζω όταν η Πανδημία ξεπεραστεί και επανέλθουμε σε αυτό που ορίζεται ως κανονικότητα ΟΛΟΙ όσοι χειροκρότησαν και ΄΄εξύμνησαν ΄΄ γιατρούς και νοσηλευτές να μην τους ξεχάσουν . Να συνεχίσουν να τους αναγνωρίζουν και όταν βγάλουν τις μάσκες και τις προστατευτικές στολές !

* Παιδίατρος




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











1630