ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΟΛΥΝΕΙΚΗ*
Οι δαπάνες υγείας σε ένα κράτος συνήθως αποκαλούνται Εθνικές Δαπάνες Υγείας (ΕΔΥ). Περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων όλες τις κρατικές και ιδιωτικές δαπάνες υγείας, είτε αυτές γίνονται στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό από κύπριους πολίτες μόνιμους κάτοικους Κύπρου.
Στην Κύπρο είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τις ΕΔΥ με ακρίβεια, γιατί ποτέ δεν έχουμε πληροφόρηση τι ξοδεύεται στον ιδιωτικό τομέα από τους πολίτες απ’ ευθείας από την τσέπη τους που είναι και το μεγαλύτερο από τα ποσά που ξοδεύονται στην υγεία.
Για σκοπούς υπολογισμού του κόστους του ΓεΣΥ, όταν υπολογίσαμε τις ΕΔΥ, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, κάτω από την καθοδήγηση του καθηγητή Ξιάο (παγκόσμια αυθεντία στα συστήματα της υγείας και τα οικονομικά της υγείας) μαζέψαμε πληροφορίες από όπου ήταν δυνατό, συμπεριλαμβανομένων και τριών μελετών που υλοποιήσαμε και που αφορούσαν τις δαπάνες υγείας των νοικοκυριών, τα εισοδήματα των ιδιωτών ιατρών, με ειδική μεθοδολογία και τις δαπάνες υγείας των ιατροφαρμακευτικών ταμείων.
Η τελευταία μελέτη για την ετοιμασία των Εθνικών Δαπανών στην Υγείας, έγινε από τον καθηγητή Χιάο και τη τότε βοηθό του Μελίτα Τζάκαπ, (Hsiao W.C., Jakab, Μ. (2003) A Study of the Costs of the National Health Insurance Scheme Republic of Cyprus), άφησε και κάποιες παρακαταθήκες τις οποίες κανείς δε θέλει να λάβει υπόψη του. Μεταξύ των συστάσεων που κάνει ο καθηγητής Χιάο, επειδή δε μπορούμε να γνωρίζουμε τις Εθνικές Δαπάνες Υγείας, είναι λογικό μέχρι την εισαγωγή του ΓεΣΥ που υπολογίζαμε να υλοποιηθεί σε τρία χρόνια να γίνονται μελέτες για τον καθορισμό των ΕΔΥ ούτως ώστε να γνωρίζουμε και το πραγματικό ποσό που θα ξοδεύουμε και στο ΓεΣΥ.
Αντ’ αυτού ο ΟΑΥ, προχώρησε σε αναλογιστικές μελέτες για τον υπολογισμό των δαπανών στην υγείας, οι οποίες βασίστηκαν κατά κύριο λόγο στις μελέτες του καθηγητή Ξιάο, σημειώνεται, ο οποίος έκανε την εισήγηση να επαναλαμβάνονται οι μελέτες για καλύτερο προσδιορισμό των δαπανών. Οι αναλογιστικές μελέτες έχουν την αξία τους, ειδικά για τον υπολογισμό μελλοντικών δαπανών στην υγεία. Θα ήταν όμως καλυτέρα, να βασίζονται πάνω σε πιο προσαρμοσμένες βάσεις έτσι που οι υπολογισμοί να είναι πιο ακριβείς.
Η ΟΕΒ προ ημερών εξέφρασε την απογοήτευση της για την μη προώθηση της μελέτης του Υπουργείου Οικονομικών για τις επιπτώσεις που θα έχει στους εργοδότες και στην οικονομία η συνεισφορά των εργοδοτών.
Το Υπουργείο Οικονομικών από την αρχή των διαβουλεύσεων για το ΓεΣΥ ήταν μέλος της Διυπουργικής Επιτροπής που είχε οριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, για να έχει την ευθύνη της εισαγωγής του ΓεΣΥ. Έτσι τα τέσσερα εμπλεκόμενα Υπουργεία, Υγείας (προεδρία), Οικονομικών, ΥΕΚΑ και Εμπορίου και Βιομηχανίας ήταν μέλη της Διυπουργικής Επιτροπής. Οποιαδήποτε απόφαση παιρνόταν, ήταν εν γνώσει και με τη σύμφωνη γνώμη του εκάστοτε Υπουργού Οικονομικών. Από κάποια δεδομένη χρονιά η Υπουργική Επιτροπή αδρανοποιήθηκε και έμεινε μόνος ο Υπουργός Υγείας να αναλάβει το μεγάλο αυτό έργο και ασήκωτο φορτίο.
Αν λειτουργούσε η Διυπουργική Επιτροπή, ιδίως ο Υπουργός Οικονομικών θα ήταν κοινωνός του κάθε τι που συνέβαινε στο ΓεΣΥ, γιατί οι αποφάσεις της Διυπουργικής Επιτροπής θα ήταν με τη σύμφωνο γνώμη του ή δεν θα παίρνονταν αποφάσεις κυρίως οικονομικής υφής.
Είμαι σίγουρος ότι οι λειτουργοί του Υπουργείου Οικονομικών που ασχολούνταν με το ΓεΣΥ, γνωρίζουν πολύ καλά την αξία της γνώσης για τις πραγματικές ΕΔΥ και την αξία να βασιστούμε πάνω σ’ αυτές για να υπολογίσουμε το κόστος του ΓεΣΥ.
Αν είμαστε πολύ μακριά από τις πραγματικές δαπάνες, τότε θα δημιουργηθεί χάος το οποίο κανείς δε θα μπορεί να χειριστεί. Γι αυτό κάνω έκκληση στους έχοντας το πρόσταγμα του ΓεΣΥ να προχωρήσουν στη μελέτη και τον υπολογισμό των Εθνικών Δαπανών στην Υγεία για το έτος 2017 και 18 για να καταστεί η πυξίδα στην προώθηση του ΓεΣΥ. Η δαπάνη για μια τέτοια μελέτη είναι κάτω από το μισό που ζήτησε το Υπουργείο Οικονομικών για τη δική του μελέτη για τις οικονομικές επιπτώσεις από την εισαγωγή του ΓεΣΥ.
Εξάλλου ο σφαιρικός προϋπολογισμός, ένας θεσμός που εισάγεται στο ΓεΣΥ και αφορά την αποζημίωση των παρόχων υπηρεσιών υγείας και άρχισε να συζητείται μεταξύ ΟΑΥ και ΠΙΣ, ποια βάση θα έχει αν δεν γνωρίζουμε τις πραγματικές ολικές δαπάνες στην υγεία και ειδικά αυτές που θα περιλαμβάνει το ΓεΣΥ.
Μια μελέτη για τις επιπτώσεις που δυνατό να έχει το ΓεΣΥ στην οικονομία του τόπου θα μπορούσε να την κάνει καλύτερα η ΟΕΒ που είναι και πιο εξειδικευμένη στα θέματα αυτά παρά το Υπουργείο Οικονομικών.
Η εισαγωγή του ΓεΣΥ πρέπει να προχωρήσει με σοβαρότητα και όχι από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης όπως καθημερινά παρελαύνουν ειδήμονες, που η σχέση τους με την πολιτική υγείας και τα συστήματα υγείας δε συνάδει με τα λεγόμενά τους.
*Πρώην: Εκτελ. Γενικός Δ/ντής ΝΓΝΛ
Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής ΓΕΣΥ
Πρώτος Ιατρικός Λειτουργός Υ.Υ.
