Η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων


TOY ΠΕΤΡΟΥ Θ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ*

Η εφαρμογή του Γε.Σ.Υ. υπήρξε για την κυπριακή κοινωνία η μεγαλύτερη καινοτομία στον τομέα της υγείας. Ακόμα και μείς, οι υπάλληλοι και συνταξιούχοι του δημοσίου που είχαμε δωρεάν ιατρική περίθαλψη από το κράτος, χαιρετίσαμε με ενθουσιασμό αυτή την αλλαγή, που το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η κοινωνική αλληλεγγύη. Αγόγγυστα αρχίσαμε να καταβάλλουμε τις εισφορές μας, με την ικανοποίηση, ότι όλες οι τάξεις της κοινωνίας θα είχαμε δωρεάν ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.

Προϋπόθεση της πλήρους λειτουργίας ήταν η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Θα υπήρχε έτσι υγιής ανταγωνισμός του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. ΄Ετσι όλοι θα απολαμβάναμε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Δυστυχώς η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων από προϋπόθεση για εφαρμογή του Γε.Σ.Υ. έγινε επακόλουθο και παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες. Η αυτονόμηση παρατάθηκε για μια πενταετία, κατά την οποία το κράτος ανέλαβε να καταβάλλει τα ελλείματα του Ο.Κ.Υπ.Υ. Αυτή η διευθέτηση ήταν σημαντικό στοιχείο για την καθυστέρηση της αυτονόμησης. Αφού το κράτος θα αναλάμβανε τα ελλείματα, ποιος ο λόγος της βιασύνης για πλήρη αυτονόμηση. ΄Ηρθε και ο κορωνοϊός να φέρει τα πάνω κάτω στους σχεδιασμούς του Υπουργείου Υγείας. Τα δημόσια νοσηλευτήρια ανέλαβαν το μεγάλο βάρος, πήραν τους πολλούς επαίνους και την κοινή αναγνώριση για τη συμβολή τους. Όμως παράλληλα ζήτησαν και πήραν ακόμα κι άλλη παράταση της κάλυψης των ζημιών τους. Κι έτσι και πάλι η αυτονόμηση αναβάλλεται.

Αυτονομία σημαίνει την αποκοπή των δημόσιων νοσηλευτηρίων από την κεντρική εξουσία, οικονομική αυτονομία και αυτάρκεια, διοικητική ανεξαρτησία, αυτοδιοίκηση και ανεξάρτητη από το κράτος λειτουργία.

Ως αποτέλεσμα αυτής της αυτονόμησης ο Ο.Κ.Υπ.Υ. θα είχε την ευχέρεια γρήγορης λήψης αποφάσεων και εκτέλεσής τους, όπως συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα και αποκοπή από τις χρονοβόρες διαδικασίες του δημοσίου. Η αυτονόμηση όμως δημιουργούσε και την υποχρέωση να δημιουργήσουν συνθήκες συναγωνισμού, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες που επικρατούν στον ιδιωτικό τομέα και να μη χάσουν τους πελάτες τους, τώρα που έχουν την ευκαιρία επιλογής γιατρού και νοσηλευτηρίου.

Η αποκοπή από τη νοοτροπία της δημόσιας υπηρεσίας έπρεπε να ήταν το πρώτο και σημαντικό αποτέλεσμα της αυτονόμησης. Φυσικά το πρώτο βαρίδι ήταν ότι το κράτος κληροδότησε στον Ο.Κ.Υπ.Υ. γιατρούς δύο ταχυτήτων. Μερικοί είναι δημόσιοι υπάλληλοι με δικά τους σχέδια και όρους υπηρεσίας και άλλοι έχουν συμβόλαια με τον Ο.Κ.Υπ.Υ. Στα νοσοκομεία επικρατούσε μια νοοτροπία, όπου η εξυπηρέτηση του ασθενούς ήταν συνυφασμένη με την ταλαιπωρία. Ο ασθενής πάντα συναντούσε μια αδικαιολόγητη ταλαιπωρία στην εξυπηρέτησή του, όπως και σε κάθε δημόσια υπηρεσία, όπου βασιλεύει η γραφειοκρατία. Τα νοσηλευτήρια ανήκουν πια στον Ο.Κ.Υπ.Υ., αλλά δεν απέβαλαν την νοοτροπία που είχαν σε κάθε τομέα της εξυπηρέτησης. Κι αν παρατηρείται κάποια βελτίωση, είναι επειδή πολλοί ασθενείς εγκατέλειψαν τα δημόσια νοσηλευτήρια αναζητώντας την υγεία τους στον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα αυτής της νοοτροπίας, την οποίαν πολλές φορές περιέγραφα σε λειτουργούς για να κάμουν βελτιώσεις, αλλά φαίνεται ότι οι ρίζες της νοοτροπίας είναι βαθιές.

Τώρα με την επιχειρούμενη αυτονόμηση την εξουσία πρέπει να έχει ο Ο.Κ.Υπ.Υ. Την έχει όμως; Κι αν του την δίνει ο νόμος, την διεκδικεί; Κι αν την έχει την εφαρμόζει και την εξασκεί; Τα γεγονότα δείχνουν πως συμβαίνει το αντίθετο. Δέχεται και ανέχεται το πνεύμα της εξουσίας του Υπουργείου Υγείας να μπαίνει στα «τταράφκια» της διοίκησης του οργανισμού; Πως εξηγείται διαφορετικά ο Ο.Κ.Υπ.Υ. να ανέχεται το Υπ. Υγείας να υποβάλλει στην συντεχνία των γιατρών πρόταση με όρους καλύτερους από αυτούς που περιλαμβάνει η δική του πρόταση; Πως αποδέχεται να συζητά με την ηγεσία της ΠΑΣΥΚΙ θέματα που είναι της απόλυτης αρμοδιότητας του; Και πως δέχεται να αποδέχεται όχι μόνο να έχει λόγο η ΠΑΣΥΚΙ, αλλά να επιβάλλει αποφάσεις για θέματα που δεν έχει αρμοδιότητα; Ο Ο.Κ.Υπ.Υ. έχει την εξουσία, διοικεί και αποφασίζει. Με τις συντεχνίες συζητά μόνο θέματα που επηρεάζουν τους όρους και τα σχέδια υπηρεσίας των γιατρών και τις συνθήκες εργασίας τους. Για τα άλλα δεν πρέπει να τους ρωτά. Δεν μπορεί φυσικά να τους επιβάλει αποφάσεις που διαφοροποιούν τους όρους εργασίας τους. Μπορεί όμως να χρησιμοποιεί τις υποδομές και ιατρικά μέσα που διαθέτει με όποιο τρόπο εξυπηρετεί καλύτερα τους ασθενείς και την υποχρέωση του Ο.Κ.Υπ.Υ. να προσφέρει υπηρεσίες υγείας στους δικαιούχους του Γε.Σ.Υ.

Αναμένουμε από τον Ο.Κ.Υπ.Υ. να αναλάβει το ρόλο του και να αξιοποιήσει την εξουσία και την ανεξαρτησία, που του παραχώρησε το κράτος.

*Αρθρογράφος




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











1993