ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ*
Η γυναίκα είναι το κατεξοχήν όργανο της δημιουργίας του ανθρώπινου είδους. Από καταβολής κόσμου, με τη βοήθεια των άλλων γυναικών της φυλής της, της κοινωνίας, του χωριού της, έφερνε στον κόσμο τα παιδιά της. Η μαία αποτελούσε την γυναίκα που λόγω των ειδικών δεξιοτήτων και εκπαίδευσης, αναλάμβανε ηγετικό ρόλο στην γέννα.
Ο Όμηρος αναφέρει τη Μαία ως έφορο του τοκετού, της απελευθέρωσης της εγκύου και προστάτιδα της επιτόκου. Έχαιρε εκτίμησης και θαυμασμού και άκμαζε μέχρι και τον 4ο αιώνα μ.Χ. Το επάγγελμα της Μαίας οδηγείται σε παρακμή τον Μεσαίωνα για να ακμάσει ξανά τον 15-16ο αιώνα μ.Χ., με έκδοση πολλών συγγραμμάτων που είχαν κεντρικό θέμα την εκπαίδευση της Μαίας, αλλά και με την ίδρυση της πρώτης Μαιευτικής Σχολής στο Παρίσι "Hotel Dieu". Στην Αγγλία υπήρξε ξεχωριστή ρύθμιση στο Κολλέγιο Ιατρών και Χειρούργων όπου προβλεπόταν η εκπαίδευση των Μαιών. Οι Μαίες αναλάμβαναν να παρακολουθούν και να γεννούν όλες τις έγκυες γυναίκες από όλα τα κοινωνικά στρώματα μέχρι και τις Βασίλισσες, αναπτύσσοντας πλούσια επιστημονική και συγγραφική δραστηριότητα. Και ενώ οι Μαίες θεωρούνταν ως οι αρμόδιες για την παρακολούθηση της κύησης και του τοκετού μέχρι και τον 19ον αιώνα, οι Γυναικολόγοι /Μαιευτήρες αναλαμβάνουν αργότερα τα ινία, και έτσι αρχίζει η ιατρικοποίηση της πιο φυσικής διαδικασίας από καταβολής κόσμου μετατρέποντας το φυσιολογικό γεγονός της κύησης και του τοκετού σε ασθένεια και ιατρική διαδικασία αντίστοιχα.
Χρόνια μετά, με την αύξηση των ποσοστών των ιατρικών παρεμβάσεων και των καισαρικών τομών ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν την ωφελιμότητα του μαιευτικού μοντέλου φροντίδας, τόσο σε δείκτες υγείας, ποιότητας όσο και σε οικονομικούς δείκτες, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγεία και άλλους διεθνείς οργανισμούς να θεωρούν την Μαία ως τον κατάλληλο επαγγελματία Υγείας να διαγιγνώσκει, να παρακολουθεί κυήσεις χαμηλού κινδύνου και να διεκπεραιώνει φυσιολογικό τοκετό. Η Κυπριακή Νομοθεσία από το 1932, αλλά και η Ευρωπαϊκή η οποία έχει ενσωματωθεί στο Νόμο περί Νοσηλευτικής και Μαιευτικής 1988-2018, υποστηρίζουν τον αυτόνομο ρόλο της Μαίας και κατοχυρώνουν το μαιευτικό επάγγελμα, τα πεδία εκπαίδευσης, δεοντολογίας, αρμοδιοτήτων, δράσης και ευθυνών. Η Μαία και ο Μαιευτής, βρίσκονται δίπλα στην γυναίκα, συμπαραστάτες, συνήγοροι αλλά και συνοδοιπόροι κατά την διάρκεια της κύησης και του τοκετού, ώστε να φέρει με ασφάλεια, ποιότητα στην παρεχόμενη φροντίδα, αλλά και με πλήρη ικανοποίηση των επιθυμιών της, το παιδί της στον κόσμο. Η τέχνη του φυσικού τοκετού ήταν πάντοτε στα χέρια της Μαίας, η οποία την μεταφέρει τόσο στις άλλες Μαίες όσο και στους Γυναικολόγους/Μαιευτήρες.
Στις 9 Ιουλίου 2020, σε συνεδρία της Βουλής των Αντιπροσώπων, στη διαδικασία έγκρισης των περί Γενικού Συστήματος Υγείας (Νοσηλευτές και Μαίες), Κανονισμών 2019, εκπρόσωποι του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), των συνεργατών Γυναικολόγων/Μαιευτήρων, του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, αλλά και ο ίδιος ο Υπουργός Υγείας, δια εκπροσώπου του, στερούν από την γυναίκα το δικαίωμα στην άμεση πρόσβαση στη Μαία.
Το 2020 έχει οριστεί ως Έτος Νοσηλευτή και Μαίας, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Λίγους μήνες πριν, υμνολόγιο για την προσφορά μας στο Σύστημα Υγείας της Πατρίδας μας, ένεκα της πανδημίας. Σήμερα απαξίωση του ρόλου της Μαίας, αγνοώντας τα δεδομένα που υποστηρίζουν την ωφελιμότητα της σε ένα υγειές σύστημα υγείας, με χαμηλούς δείκτες παρεμβατικότητας και κόστους και υψηλούς δείκτες ποιότητας. Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός δεν είναι ασθένεια. Ο αρμόδιος επαγγελματίας υγείας για παρακολούθηση κυήσεων χαμηλού κινδύνου και διεκπεραίωση φυσικού τοκετού, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, ώστε να μειωθούν οι πολλαπλές ιατροκεντρικές παρεμβάσεις και να αυξηθούν τα ποσοστά του φυσικού τοκετού είναι η Μαία και ο Μαιευτής.
Όμως εμείς φτιάξαμε ένα ιατρικοποιημένο σύστημα Υγείας, που αποζημιώνει την κάθε μαιευτική παρέμβαση (υπερηχογράφημα, καρδιοτοκογραφήμα, περινεοτομία, συκιουλκία, καισαρική τομή και άλλα), με αυτό να ισοδυναμεί με αύξηση των παρεμβάσεων για αύξηση του κέρδους. Αυτό όμως συνεπάγεται και αύξηση του κόστους υγείας και κατασπατάληση των χρημάτων των Κύπριων πολιτών. Πολλές οι επισημάνσεις προς τον Ο.Α.Υ, μηδαμινή ανταπόκριση.
Ο λόγος παραμένει στους πολίτες και στην συγκεκριμένη περίπτωση σε όλες τις γυναίκες και τα οργανωμένα σύνολα γυναικών και ασθενών. Η τοποθέτηση και η τελική λήψη απόφασης θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Πέμπτη 16 Ιουλίου στην Βουλή των Αντιπροσώπων, από τους Βουλευτές μας. Διεκδικούμε τον αυτόνομο ρόλο της Μαίας και την άμεση πρόσβαση της γυναίκας στη Μαία, ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα επιλογής της κάθε γυναίκας.
*Νοσηλευτικός Λειτουργός – Μαία
Αντιπρόεδρος Επιτροπής Μαιών/Μαιευτών ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ
