*Τα συμπτώματα στις γυναίκες μπορεί να είναι πιο άτυπα, λιγότερο θορυβώδη, με αποτέλεσμα να υποδιαγιγνώσκονται
*Οι διαβητικοί ασθενείς μπορεί να περάσουν «σιωπηλά εμφράγματα»
*Πολύ σημαντικός ο ρόλος των γονιδίων
Τι είναι το έμφραγμα και ποιοι παράγοντες το προκαλούν; μπορεί να προβλεφθεί; μας δίνει πριν, κάποια συμπτώματα; Πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη μεταφορά στο νοσοκομείο μετά το έμφραγμα; Πως προστατεύω την καρδιά μου; Ερωτήματα που απασχολούν τον καθένα από εμάς.
Το Ygeia Νews στη συνέντευξη που ακολουθεί μίλησε με τον ειδικό Καρδιολόγο δρα Στυλιανό Καρβουνάρη για όλα όσα πρέπει να γνωρίζει ο καθένας από εμάς για το έμφραγμα.
Παράγοντες που το προκαλούν
ΕΡ: Τι είναι το έμφραγμα και ποιοι παράγοντες το προκαλούν;
ΑΠ: Με τον όρο έμφραγμα του μυοκαρδίου (οξύ στεφανιαίο σύνδρομο) εννοούμε την αιφνίδια απόφραξη κάποιας στεφανιαίας αρτηρίας (αρτηρία που αιματώνει το μυοκάρδιο) από την δημιουργία θρόμβου πάνω σε μια ραγείσα αθηρωματική πλάκα. Ως αποτέλεσμα διακόπτεται η ροή του αίματος προς την περιοχή του μυοκαρδίου που αρδεύεται από την αποφραχθείσα αρτηρία και επέρχεται η νέκρωση της.
Το έμφραγμα, κατά κανόνα, οφείλεται στη στεφανιαία νόσο (αθηροσκλήρυνση των στεφανιαίων αρτηριών), ενώ σπανιότερα σε σπασμό ή διαχωρισμό του αγγείου και σε εμβολή μεταναστευτικού θρόμβου.
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η ψηλή χοληστερόλη, το κάπνισμα, το οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου, η έλλειψη άσκησης, η παχυσαρκία, το στρες και τέλος η φλεγμονή.
Προειδοποιεί κατά το ήμισυ
ΕΡ: Λένε γιατρέ ότι το έμφραγμα προειδοποιεί. Είναι αλήθεια;
ΑΠ: Κατά το ήμισυ ναι! Στο 50% περίπου των περιπτώσεων η εισβολή του εμφράγματος είναι αιφνίδια. Παρ όλα αυτά υπάρχουν άτομα που εμφανίζουν πρόδρομα συμπτώματα, μικρότερης έντασης και διάρκειας, έως και μία εβδομάδα προ της εκδήλωσης του εμφράγματος.
Συμπτώματα
ΕΡ: Ποια συμπτώματα αισθάνεται ένας ασθενής πριν το έμφραγμα;
ΑΠ: Το κλασσικό σύμπτωμα είναι πόνος (βάρος, πλάκωμα, πίεση) στο στήθος με αντανάκλαση στο αριστερό άνω άκρο, στην πλάτη ή στην κάτω γνάθο. Η διάρκεια του πόνου συνήθως είναι πέραν της μισής ώρας και εκλύεται στην ηρεμία. Συνοδά συμπτώματα μπορεί να είναι η ναυτία και η έντονη εφίδρωση. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο πόνος εντοπίζεται στο στομάχι. Στους ηλικιωμένους μπορεί να εκδηλώνεται ως δύσπνοια ή εύκολη κόπωση. Υπάρχουν φυσικά και οι διαβητικοί ασθενείς που μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα («σιωπηλό» έμφραγμα). Τέλος, ο αιφνίδιος θάνατος μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση του εμφράγματος.
Πιο άτυπα και λιγότερο θορυβώδη στις γυναίκες
ΕΡ:Τα συμπτώματα στις γυναίκες είναι διαφορετικά από τους άνδρες;
ΑΠ: Τα συμπτώματα στις γυναίκες μπορεί να είναι πιο άτυπα, λιγότερο θορυβώδη, με αποτέλεσμα να υποδιαγιγνώσκονται. Πρόσφατες μελέτες επίσης δείχνουν ότι οι γυναίκες υποθεραπεύονται και έχουν χειρότερη πρόγνωση συγκριτικά με τους άνδρες.
Να μασήσει μια ασπιρίνη
ΕΡ: Τι πρέπει να κάνει κάποιος σε περίπτωση εμφράγματος;
ΑΠ: Θα πρέπει πρώτα απ όλα να διατηρήσει την ψυχραιμία του. Αν είναι γνωστός στεφανιαίος ασθενής να μασήσει μια ασπιρίνη και να πάρει κάποιο υπογλώσσιο χάπι. Το πιο σημαντικό είναι να ζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια και να διακομισθεί τάχιστα στο νοσοκομείο. Όσο περνά ο χρόνος τόσο μεγαλύτερο τμήμα της καρδιάς του θα νεκρωθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 50% των θανάτων από εμφράγματα συμβαίνουν εντός της πρώτης ώρας λόγω σοβαρής αρρυθμίας.
ΕΡ: Μπορεί να συμβεί ένα έμφραγμα χωρίς ο ασθενής να το έχει αντιληφθεί;
ΑΠ: Ναι! Οι διαβητικοί ασθενείς μπορεί να περάσουν «σιωπηλά εμφράγματα» . Εμφράγματα που δεν τους δίνουν κάποια συμπτώματα και τα βρίσκουμε τυχαία στο καρδιογράφημα.
Συχνή ηλικία σε άνδρες και γυναίκες
ΕΡ: Σε ποια ηλικία και μετά μπορεί να παρουσιαστεί το έμφραγμα;
ΑΠ: Αν θέλουμε να πούμε κάτι γενικό, στους άντρες πάνω από τα 45 και στις γυναίκες πάνω από τα 55. Λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής, με την αύξηση του καπνίσματος, την έλλειψη άσκησης και την κακή διατροφή βλέπουμε να εμφανίζονται εμφράγματα όλο και σε μικρότερες ηλικίες.
Μέτρα προστασίας
ΕΡ: Πώς προστατεύει κανείς την καρδιά του; Η άσκηση, η σωστή διατροφή και ο προληπτικός έλεγχος είναι το τρίπτυχο για να έχουμε γερή καρδιά;
ΑΠ: Ακριβώς αυτό!! Άσκηση, αποφυγή του καπνίσματος και μεσογειακή διατροφή δηλαδή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρι, κοτόπουλο και αποφυγή κορεσμένων λιπαρών οξέων. Η διατροφή των παλαιοτέρων!! Τέλος, με την πρώιμη ανίχνευση και θεραπεία των προδιαθεσικών παραγόντων της στεφανιαίας νόσου.
ΕΡ: Και όταν λέμε άσκηση;
ΑΠ: Αυτό που συστήνουμε είναι 30 λεπτά γρήγορο περπάτημα τουλάχιστον πέντε μέρες την εβδομάδα.
Ιατρικές εξετάσεις
ΕΡ: Τι είδους ιατρικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται και κάθε πόσο;
ΑΠ: Δουλειά των γιατρών είναι να εντοπίσουμε και να θεραπεύσουμε τους ασθενείς που έχουν παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, δηλαδή αυτούς που έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση, υψηλό σάκχαρο αίματος και υψηλή χοληστερόλη. Αυτό επιτυγχάνεται με αιματολογικές εξετάσεις και μέτρηση της αρτηριακής πίεσης.
Ακόμη άτομα με «ύποπτα» συμπτώματα, άτομα με αρκετούς παράγοντες κινδύνου καθώς και ασθενείς που είχαν υποστεί έμφραγμα θα πρέπει να τους υποβάλλουμε σε κάποια εξέταση ανάδειξης ισχαιμίας του μυοκαρδίου.
Η πιο απλή και συνηθέστερη εξέταση είναι η δοκιμασία κοπώσεως σε κυλιόμενο τάπητα ή σε ποδήλατο. Υπάρχουν και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις όπως το stress echo (φαρμακευτική δοκιμασία με υπερηχογράφημα) και το σπινθηρογράφημα του μυοκαρδίου με θάλλιο. Αυτές οι εξετάσεις έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία (90%) συγκριτικά με τη δοκιμασία κόπωσης.
Τέλος, η στεφανιογραφία πρέπει να διενεργείται εφόσον διαπιστωθεί από τις ανωτέρω εξετάσεις ισχαιμία του μυοκαρδίου καθώς και στους ασθενείς με οξέα στεφανιαία σύνδρομα .
Ασθενείς υψηλού κινδύνου και ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο πρέπει να υποβάλλονται στις ανωτέρω εξετάσεις σε ετήσια βάση.
Πολύ σημαντικός ο ρόλος των γονιδίων
ΕΡ: Ο οικογενειακός - γονιδιακός παράγοντάς ποιο ρόλο διαδραματίζει;
ΑΠ: Είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των γονιδίων. Αποτελεί έναν πολύ ισχυρό ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου. Άτομα των οποίων πρώτου βαθμού συγγενείς είχαν πάθει κάποιο έμφραγμα για μεν τους άνδρες σε ηλικία κάτω των 55 χρόνων και για δε τις γυναίκες κάτω των 65 χρόνων έχουν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο να υποστούν έμφραγμα. Προς ώρας δεν υπάρχει κάποια διορθωτική παρέμβαση στο γενετικό υλικό. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ρυθμίζουμε όσο καλύτερα γίνεται τους υπόλοιπους γνωστούς τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου.
ΕΡ: Θεραπεία;
ΑΠ:Πρωταρχικός στόχος στην αντιμετώπιση του εμφράγματος είναι η ταχεία, και εάν είναι δυνατόν η πλήρης, αποκατάσταση της βατότητας του υπεύθυνου για το έμφραγμα αγγείου. Οξεία επαναιμάτωση ( στα εμφράγματα με ανάσπαση του ST) μπορεί να επιτευχθεί είτε φαρμακολογικά με ενδοφλέβια χορήγηση θρομβολυτικής αγωγής είτε μηχανικά με τη λεγόμενη πρωτογενή αγγειοπλαστική. Η πραγματοποίηση επείγουσας αγγειοπλαστικής (εφόσον μπορεί να διενεργηθεί εντός διώρου από την διάγνωση του εμφράγματος) υπερτερεί έναντι της θρομβόλυσης.
*Διδάκτωρ Πανεπιστήμιου Κρήτης
Νοσοκομείο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ – ΠΑΦΟΣ
ΤΗΛ. 97 776 300
