Δρ. Μάριος Βαγιανός: Πώς να χρησιμοποιούμε τους φακούς επαφής

*Συνέντευξη στο Ygeia-News

* Οι φακοί επαφής δίνουν πολύ καλύτερη και ευρύτερη όραση σε σχέση με τη χρήση γυαλιών. Δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται σε κάθε περιβάλλον

* Τα άτομα που φορούν φακούς επαφής βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για έλκη του κερατοειδούς.Ο κίνδυνος αυξάνεται δέκα φορές όταν η χρήση είναι υπερβολική δηλ. φορούν για αρκετές μέρες τους φακούς επαφής χωρίς να τους αφαιρούν και τη νύκτα.

*Επιβάλλεται να ελέγχει ο γιατρός σας προληπτικά τα μάτια σας κάθε 9-12 μήνες

Ο δρ. Μάριος Βαγιανός Χειρούργος Οφθαλμίατρος σε συνέντευξη του στο Ygeia-News μιλά για τους φακούς επαφής, τι πρέπει να προσέχουμε και πώς να τους χρησιμοποιούμε για να διαφυλάττουμε την υγεία των ματιών μας.

Γυαλιά μυωπίας ή φακοί επαφής

ΕΡ: Γυαλιά μυωπίας ή φακοί επαφής; Πλεονεκτήματα –μειονεκτήματα.

ΑΠ: Πλεονεκτήματα των φακών επαφής

• Οι φακοί επαφής προσφέρουν καλύτερη όραση, καθώς σας παρέχουν μεγαλύτερο οπτικό πεδίο, γιατι ο φακός επαφής κινείται μαζί με το μάτι σας, επομένως παραμένει πάντοτε στο σωστό κέντρο.
• Οι φακοί επαφής, αισθητικά, αποτελούν την καλύτερη επιλογή, καθώς αναδεικνύουν το λαμπερό σας βλέμμα και όχι δυο θολά μάτια πίσω από τα γυαλιά οράσεως.
• Οι φακοί επαφής αποτελούν την ιδανικότερη επιλογή συμμετοχής σε ενεργά αθλήματα, σπορ ή άλλες ασχολίες, τις οποίες δεν μπορείτε να κάνετε με τη χρήση των γυαλιών οράσεως.

Μειονεκτήματα των φακών επαφής

• Κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης από το διάλυμα φακών
  • Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς τον καθαρισμό τους, ο οποίος θα πρέπει να γίνεται σε καθημερινή βάση.
  • Σε περίπτωση που δεν τηρούνται οι οδηγίες καθαρισμού, μπορεί να προκληθούν σοβαρές οφθαλμολογικές μολύνσεις.
  • Θα πρέπει να περάσει ένα χρονικό διάστημα, ώστε ο χρήστης να τους συνηθίσει.
  • Ορισμένοι φακοί επαφής είναι ικανοί να προκαλέσουν μεγαλύτερη ευαισθησία των οφθαλμών στον ήλιο.
  • Η εφαρμογή των φακών επαφής μπορεί να είναι αρκετά δύσκολη σε περίπτωση ύπαρξης αλλεργιών, εάν εργάζεστε σε περιβάλλον με σκόνη και χημικές ουσίες, εάν πάσχετε από προχωρημένη αρθρίτιδα στα χέρια και ασταθή διαβήτη και τέλος, εάν τα μάτια σας παρουσιάζουν ξηροφθαλμία.
  • Είναι πιο δύσκολη η φροντίδα και η χρήση από τα γυαλιά.

Πλεονεκτήματα γυαλιών

• Αλλαγή εικόνας.
• Δεν υπάρχει άμεση επαφή με τα μάτια.
• Δεν χρειάζεται λεπτομερής τακτική φροντίδα.
• Απλή και αποτελεσματική μέθοδος διόρθωσης της όρασης.

Μειονεκτήματα των γυαλιών

• Η ανάγκη να τα μεταφέρουν συνεχώς μαζί τους ή στον εαυτό τους.
• Παρενέργειες όταν τα γυαλιά είναι εσφαλμένα επιλεγμένα.
• Παραμόρφωση των ματιών όταν τα φοράτε.
• Περιορισμός της πλευρικής όρασης λόγω της αψίδας.
• Κίνδυνος να σπάσουν
• Αλλαγές στην εμφάνιση.
• Αντανάκλαση του φωτός.
• Πρόβλημα ανεκτικότητας όταν η διαφορά στη διάθλαση μεταξύ των δύο ματιών είναι πέραν των 2-3 βαθμών
• Υψηλό κόστος, με την προϋπόθεση μια ποιότητα και όμορφο χείλος.

Η πρώτη χρήση

ΕΡ: Τι πρέπει να προσέξω όταν χρησιμοποιώ για πρώτη φορά φακούς επαφής;

ΑΠ: Πρώτα επιλέγουμε τους φακούς, πάντα κατόπιν συνεννόησης με τον οφθαλμίατρο μας. Αυτός θα συμβουλέψει και θα δείξει τον τρόπο εφαρμογής και απομάκρυνσης του φακού από το μάτι.

• Διατηρούμε τους ΦΕ στην ειδική θήκη τους, ξεπλένοντάς την μετά από τη χρήση ΜΟΝΟ με το ειδικό διάλυμα καθαρισμού των ΦΕ και ποτέ σε νερό ή φυσιολογικό ορό και την αντικαθιστούμε συχνά.
• Ακολουθούμε τις συστάσεις σχετικά με τη χρήση και τον καθαρισμό των φακών: Ξεπλένουμε και τρίβουμε τους φακούς μας πριν και μετά τη χρήση τους μόνο με το ειδικό υγρό καθαρισμού. Δεν χρησιμοποιούμε το διάλυμα καθαρισμού ποτέ μετά την ημερομηνία λήξης του.
• Πλένουμε πολύ καλά τα χέρια μας πριν και μετά τη χρήση των ΦΕ και τα σκουπίζουμε με απορροφητικό χαρτί..
• ΠΟΤΕ δεν κοιμόμαστε με τους ΦΕ
• ΠΟΤΕ δεν ανταλλάσσουμε φακούς με άλλους χρήστες.
• Ο χρόνος χρήσης θα πρέπει να είναι αυξανόμενος σταδιακά, δηλαδή την πρώτη ημέρα η χρήση να είναι για μία ώρα. Τη δεύτερη ημέρα για δύο ώρες κτλ μέχρι τις οκτώ ώρες συνεχόμενης εφαρμογής. Περισσότερη ώρα χρήσης επιτρέπεται μόνο με νέας τεχνολογίας φακών επαφής και πάλι δεν είναι για ατελείωτες ώρες.

Πότε να μην χρησιμοποιώ

ΕΡ: Πότε δεν πρέπει να χρησιμοποιώ φακούς επαφής;

ΑΠ: Οι φακοί επαφής δίνουν πολύ καλύτερη και ευρύτερη όραση σε σχέση με την χρήση γυαλιών. Δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται σε κάθε περιβάλλον. Όταν υπάρχει σκόνη, έντονη ξηρότητα περιβάλλοντος, χημικές αναθυμιάσεις (π.χ λάκ μαλλιών) τότε είναι προτιμότερη η χρήση των γυαλιών για την αποφυγή προβλημάτων.

Κατάλληλη ηλικία

ΕΡ: Από ποια ηλικία μπορώ να χρησιμοποιώ φακούς επαφής ;

ΑΠ: Πλέον θεωρούμε από ηλικία 14 ετών και άνω η χρήση ειδικών φακών επαφής (υψηλής διαπερατότητας οξυγόνου) συνήθως Σιλικόνης Υδρογέλης, μπορούν να λάβουν εφαρμογή χωρίς προβλήματα και επιπλοκές.

Σωστή επιλογή

ΕΡ: Τι πρέπει να γνωρίζω για να κάνω τη σωστή επιλογή αγοράς φακών επαφής;

ΑΠ: Η συνταγογράφηση των φακών επαφής είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι των γυαλιών. Οι φακοί επαφής απαιτούν μετρήσεις για τη διόρθωση, την καμπυλότητα, τη διάμετρο και το πάχος αλλά και την επιλογή του σχεδίου και του υλικού. Μία συνταγή για φακούς επαφής καθορίζεται μετά από μία αρχική εκτίμηση με τον οφθαλμίατρο σας.

Πότε ενδείκνυται

ΕΡ: Για μεγάλη μυωπία, υπερμετρωπία και πρεσβυωπία η χρήση φακών επαφής ενδείκνυται;

ΑΠ: Η μυωπία και η υπερμετρωπία είναι πολύ συνηθισμένα προβλήματα όρασης, τα οποία συνήθως μπορούν να αντιμετωπιστούν με γυαλιά ή φακούς επαφής.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν μυωπία ή υπερμετρωπία μπορούν να διορθώσουν την όρασή τους με φακούς επαφής. Αυτοί οι φακοί επαφής έχουν το κατάλληλο σχήμα για να κατευθύνουν το φως απευθείας στον αμφιβληστροειδή σας, ώστε να μπορείτε να βλέπετε άτομα και αντικείμενα καθαρά σε οποιαδήποτε απόσταση.

Καταρράκτης

ΕΡ: Μπορώ να χρησιμοποιώ φακούς επαφής εάν έχω καταρράκτη;

ΑΠ : Ναι μπορείτε όπως πριν την επέμβαση του καταρράκτη τόσο και μετά.

Αλλεργίες

ΕΡ: Αλλεργίες και φακοί επαφής

ΑΠ: Μια δυσανεξία στους φακούς επαφής μπορεί να οφείλεται σε ποικίλα αίτια.

Για να λειτουργούν οι φακοί επαφής με τον τρόπο που οφείλουν να λειτουργούν, είναι σημαντικό να έχουν την κατάλληλη φροντίδα και να ακολουθείται το πρόγραμμα συντήρησης και αντικατάστασής τους. Αυτές οι οδηγίες συμβάλλουν στην υγεία των ματιών σας και στην άνετη χρήση των φακών επαφής.

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μπορούν να ανακύψουν τα παρακάτω προβλήματα:

• Νυγμοί (τσιμπήματα) στα μάτια, αίσθηση καψίματος, κνησμός (ερεθισμός) ή άλλος πόνος στα μάτια
• Οι φακοί είναι λιγότερο ανεκτοί σε σχέση με τη στιγμή που τοποθετήθηκαν για πρώτη φορά
• Μια μη φυσιολογική αίσθηση ότι υπάρχει «κάτι» στο μάτι (ξένο σώμα, περιοχή με αίσθηση «γδαρσίματος»)
• Υπερβολικά υγρός οφθαλμός (δακρύρροια)
• Ασυνήθιστες οφθαλμικές εκκρίσεις
• Ερυθρότητα (κοκκινίλα) στα μάτια
• Μειωμένη διακριτική ικανότητα του ματιού (μειωμένη οπτική οξύτητα)
• Θολή ή θαμπή όραση, ουράνια τόξα ή άλως γύρω από τα αντικείμενα
• Ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία)
• Ξηροφθαλμία

Επιπλοκές

ΕΡ: Ποιες είναι οι επιπλοκές από την παρατεταμένη χρήση φακών επαφής;

ΑΠ: Η παρατεταμένη χρήση μαλακών φακών επαφής προκαλεί αλλαγές και διάσπαση της δακρυϊκής στιβάδας, που μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονές και έλκη.

Οι φακοί επαφής αποτελούν ιδανικό τόπο συγκέντρωσης βακτηρίων, ιδίως όταν υπάρχουν πολλές εναποθέσεις στην επιφάνεια τους. Το παραμικρό γδάρσιμο στο επιθήλιο κάτω από τον φακό μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση, η οποία μπορεί να αποβεί άκρως επικίνδυνη σε περίπτωση ψευδομονάδας ή ακανθαμοιβάδας.

Η υπερβολική χρήση των φακών αποτελούν επίσης μεγάλο κομμάτι των επιπλοκών και συνήθως οδηγούν σε τοξικές αντιδράσεις σε υλικά και συντηρητικά, καθώς και σε κερατίτιδες, γιγαντιαία θηλακιώδη επιπεφυκίτιδα κ.ά.

Οι χρήστες φακών επαφής πρέπει να ακολουθούν το πρόγραμμα ελέγχων από τον εφαρμοστή φακών και να επισκέπτονται τον οφθαλμίατρό τους σε περίπτωση που υπάρξει έντονη ερυθρότητα, φωτοφοβία, κνησμός, βλεννώδεις εκκρίσεις ή μείωση της οπτικής τους οξύτητας.

Στεγνοί φακοί

ΕΡ: Τι κάνω αν στεγνώσει ο φακός επαφής;

ΑΠ: Οι μαλακοί φακοί επαφής πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε υγρό περιβάλλον.
Αν για κάποιο λόγο στεγνώσουν γίνονται ιδιαίτερα εύθραυστοι και μπορεί να σπάσουν και να καταστραφούν. Αν λοιπόν βρεθείτε μπροστά σε στεγνό φακό με πολύ προσοχή τοποθετήστε τον σε συντηρητικό διάλυμα φακών επαφής και αφήστε το τουλάχιστον για τρεις ώρες.Στη συνέχεια με απαλές κινήσεις στην παλάμη απομακρύνουμε ότι βρίσκεται στην επιφάνεια του φακού και τον τοποθετούμε στην θήκη του με καινούργια ποσότητα συντηρητικούυγρού.
Αν δεν έχει σπάσει στην περιφέρεια τότε ο φακός θα είναι ασφαλής για χρήση σε έξι ώρες.

Κίνδυνοι

ΕΡ: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη χρήση φακών επαφής;

ΑΠ:Τα άτομα που φορούν φακούς επαφής βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για έλκη του κερατοειδούς. Ο κίνδυνος αυξάνεται δέκα φορές, όταν η χρήση είναι υπερβολική και αφορά εκείνους που φορούν τους φακούς για αρκετές ημέρες χωρίς να τους αφαιρούν τη νύχτα.
Οι φακοί επαφής μπορεί να προκαλέσουν βλάβη του κερατοειδούς με πολλούς τρόπους:

• κοψίματα στην άκρη των φακών επαφής μπορεί να τραυματίσουν την επιφάνεια του κερατοειδούς.

• μικροσκοπικά σωματίδια ρύπων που παγιδεύονται κάτω από τους φακούς επαφής μπορεί να χαράξουν τον κερατοειδή.

• Ατελής φροντίδα των φακών

• η παρατεταμένη χρήση φακών εμποδίζει το οξυγόνο να περάσει στον κερατοειδή χιτώνα και τον καθιστά πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις.

Έγχρωμοι φακοί

ΕΡ: Οι έγχρωμοι φακοί επαφής μπορούν να επηρεάσουν το χρώμα της όρασης;

ΑΠ: Οι έγχρωμοι φακοί δεν μπορούν να αλλοιώσουν την όρασή σας. Πολύ σπάνια, σε άτομα που έχουν ανοιχτόχρωμη ίριδα υπάρχει πιθανότητα, όταν βρεθούν στο ημίφως, να βλέπουν ένα φωτοστέφανο γύρω από τα μάτια. Aυτό συμβαίνει γιατί η ίριδα ανοίγει πάρα πολύ, όταν δεν υπάρχει φως στο περιβάλλον. Θα πρέπει ακόμη να είστε προσεκτικοί στην τοποθέτησή τους, καθώς στους έγχρωμους φακούς υπάρχει μία άχρωμη περιοχή στο σημείο της κόρης, η οποία επιτρέπει την όραση. Εαν ο φακός επαφής δεν εφαρμόζει καλά στο μάτι, η έγχρωμη περιοχή μπορεί να καλύψει τμήμα της κόρης και να εμποδίσει την όραση. Aυτό μπορεί να συμβεί πιο εύκολα στο σκοτάδι, που η κόρη του ματιού μεγαλώνει.

Συμβουλές

ΕΡ: Ποιες είναι οι συμβουλές σας προς τους χρήστες φακών επαφής;

ΑΠ:

• Βάζετε πάντα καινούριο υγρό φακών επαφής στη θήκη κάθε φορά που τοποθετείτε μέσα τους φακούς σας. Μην αφήνετε ποτέ το υγρό της προηγούμενης ημέρας. Αν δεν φοράτε τους φακούς σας κάθε μέρα, διατηρήστε τους μέσα στη θήκη με υγρό συντήρησης που να το αλλάζετε τακτικά (κάθε 2-3 ημέρες).
• ΠΟΤΕ μην κοιμάστε το βράδυ φορώντας τους φακούς επαφής σας. Μόνο συγκεκριμένοι φακοί επαφής έχουν εγκριθεί για συνεχόμενη χρήση ακόμα και το βράδυ κατά τον ύπνο
• Μη φοράτε φακούς όταν έχετε οποιαδήποτε φλεγμονή στο μάτι
• Είναι απαραίτητο να ελέγχει προληπτικά ο γιατρός σας τα μάτια σας κάθε 9-12 μήνες.

Χειρούργος Οφθαλμίατρος

Λεωφ. Σπύρου Κυπριανού 86,

Nicolaides Shopping City,

Ιωάννα Κωρτ, 1^ος όροφος, Διαμ. 103, Λάρνακα

www.opthalmiatroscyprus.com

vayianos@ophtalmiatroscyprus.com

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΥΖΙΝΟΥ