* Ανάμεσα στις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι και τα παιδιά κάτω των πέντε χρόνων
* Υπάρχει υπερκατανάλωση, κατάχρηση στη λήψη αντιβιοτικών κάτι που με την πάροδο του χρόνου θα μας κάνει ευάλωτους
Αν και δεν το έχουμε νιώσει ακόμη, έχουμε μπει στο φθινόπωρο και ήδη στα μισά σχεδόν του Σεπτέμβρη. Έχουν υποχωρήσει οι ιδιαίτερα ψηλές θερμοκρασίες και ήδη στα ορεινά έπεσαν και οι πρώτες βροχές. Η αλλαγή του καιρού προϋποθέτει συνήθως και την εμφάνιση των πρώτων ιών γρίπης. Πόσο επιρρεπή είναι τα παιδιά μας, ενόψει και της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς; Τι μπορούμε να κάνουμε για να τα προστατέψουμε και πόσο καλό είναι να τα εμβολιάσουμε με το εμβόλιο της γρίπης. Μιλώντας στο «Ygeia-News» ο παιδίατρος Δρ. Νίκος Τούμπας δίνει ενδιαφέροντες απαντήσεις.
ΕΡ: Από ποιες ασθένειες προσβάλλονται αυτή την εποχή τα παιδιά μιας και είμαστε στην αρχή του φθινοπώρου;
ΑΠ: Η αλήθεια είναι ότι ο χειμώνας αργεί να μπει στην Κύπρο. Στην ουσία έχουμε ακόμη καλοκαίρι και δεν έχει εμφανιστεί ακόμη η εποχιακή γρίπη. Θα έλεγα ότι συνεχίζουν ακόμη οι γαστρεντερίτιδες και κάποιες ιώσεις στο ανώτερο αναπνευστικό. Όμως, αρχίζουν τα σχολεία και ιδιαίτερα στα νηπιαγωγεία, όπου θα σμίξουν πολλά παιδιά και ουσιαστικά θα ανταλλάξουν ιούς, οπότε είναι θέμα χρόνου να εμφανιστεί η εποχιακή γρίπη.
ΕΡ: Πως μπορεί αυτή να προληφθεί;
ΑΠ: Ίσως χρειάζεται λίγο περισσότερο προσοχή στους κανόνες υγιεινής, καλό πλύσιμο στα χέρια, όταν υπάρχουν άρρωστα παιδιά είναι καλό να αποφεύγουν οι γονείς να τα παίρνουν στα νηπιαγωγεία διότι με αυτό τον τρόπο, τον περιορισμό δηλαδή στο σπίτι του άρρωστου παιδιού, εμποδίζεται η διασπορά του ιού στα παιδιά. Επίσης λόγω της ασθένειας ένα άρρωστο παιδί είναι πιο ευαίσθητο, άρα αν πάει νηπιαγωγείο ή σχολείο είναι πολύ εύκολο να αρπάξει και κάποιον άλλο ιό. Ευτυχώς σήμερα οι νηπιαγωγοί είναι σπουδασμένες κοπέλες, είναι καταρτισμένες σε τούτα τα θέματα και πιστεύω ότι λαμβάνονται παντού τα απαραίτητα μέτρα ώστε να τηρούνται οι βασικοί κανόνες υγιεινής.
ΕΡ: Ενόψει του χειμώνα είναι σίγουρο ότι κάποια παιδιά θα αρρωστήσουν. Τι συνιστάτε;
ΑΠ: Ενόψει του χειμώνα, συνιστούμε όπως ενισχυθεί ο εμβολιασμός των παιδιών, νομίζω στην Κύπρο έχουμε μια πολύ καλή εμβολιαστική κάλυψη και ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας λειτουργούν αρκετά εντατικά. Δεν υπάρχει δικαιολογία για να υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν τα εμβόλια τους. Σήμερα κάποιος που για οικονομικούς λόγους μπορεί να μην μπορεί να δαπανήσει τα ανάλογα ποσά για να καλυφθούν τα εμβόλια του μωρού, μπορεί κάλλιστα να πάρει σχεδόν τα εφάμιλλα εμβόλια με ελάχιστες εξαιρέσεις, στον δημόσιο τομέα.
Εμβόλιο της γρίπης: μύθοι και πραγματικότητες
ΕΡ: Σε ότι αφορά το εμβόλιο της γρίπης, πολλά έχουν ακουστεί.
ΑΠ: Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα μεγάλο θέμα. Το εμβόλιο της γρίπης σε χώρες όπου περιλαμβάνεται στα εθνικά συστήματα υγείας και το προπαγανδίζουν θετικά, παρουσιάζονται μικρότερα ποσοστά επιπλοκών από τη γρίπη. Κλασικό παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου εκεί το εθνικό σύστημα υγείας περιλαμβάνει εμβολιασμό με το εμβόλιο της γρίπης στα σχολεία. Να σας πω ότι είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης όπου όταν έχουμε έξαρση του ιού της γρίπης, κοντά στα Χριστούγεννα, οι εντατικές νοσηλείας της χώρας δεν παρουσιάζουν την κίνηση που παρατηρούνται σε άλλες χώρες, όπως είχαμε πέρσι στη Γαλλία, Ιταλία και Ελλάδα και αφορούσαν περιστατικά επιπλοκών γρίπης, βαριές πνευμονίες κλπ με αποτέλεσμα νέοι άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους περιμένοντας στους διαδρόμους να βρουν θέση στην εντατική νοσηλεία.
Επομένως το εμβόλιο της γρίπης είναι καλό να γίνεται στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Ανάμεσα, λοιπόν, στις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι και τα παιδιά κάτω των πέντε χρόνων. Προσωπική μου άποψη είναι ότι καλό είναι να προβαίνουν όλοι όσοι εμπίπτουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου - οι ενήλικες μετά τα εξήντα και όποιος άλλος άνθρωπος είτε καπνιστής είτε υποφέρει από άσθμα, πιο μεγάλα παιδιά που υποφέρουν από καρδιοπάθειες κλπ, πρέπει να εμβολιάζονται - και επειδή αυτό το εμβόλιο χορηγείται και από τον κρατικό τομέα, δωρεάν, νομίζω ότι θα ήταν καλά να γίνεται.
ΕΡ: Γιατί νομίζετε ότι «αντιδρούμε» στον εμβολιασμό αυτό;
ΑΠ: Ίσως επειδή υπάρχει η αντίληψη ότι είναι καλύτερα να περάσουμε τον ιό φυσιολογικά και να μην κάνουμε το εμβόλιο της γρίπης. Προσπαθούμε να αποφύγουμε το εμβόλιο σκεπτόμενοι τη φυσική ίαση, όταν όμως αρρωστήσουμε τρέχουμε στα φαρμακεία και καταναλώνουμε αντιβιοτικά, σιρόπια, βιταμίνες και ένα σωρό σκευάσματα, πολλές φορές χωρίς συνταγή του γιατρού. Είναι κάτι που παρατηρούμε κάθε χρόνο: τις τεράστιες ουρές στα φαρμακεία όταν αλλάξει ο καιρός. Ουρές με ασθενείς, κυρίως τις αργίες ή τα βράδια που ζητούν απελπισμένα από το φαρμακοποιό, αντιβιοτικά ή άλλα φάρμακα για να θεραπεύσουν τη γρίπη.
ΕΡ: Όντως είναι έτσι. Αυτοί που εμβολιάζονται δεν αρρωστούν;
ΑΠ: Η γρίπη σε νέους ανθρώπους με καλό ανοσοποιητικό σύστημα κρατάει κατά μέσο όρο 5-7 μέρες. Πρόκειται για ένα απλό κρυολόγημα το οποίο θα κάνει τον κύκλο του και θα περάσει. Αν κάποιος όμως παρουσιάζει μια ιδιαίτερη ευαισθησία και εμβολιαστεί, ένα από τα οφέλη που θα έχει είναι να μη νοσήσει και βεβαίως να αποφύγει να πάρει αντιβιώσεις αχρείαστα. Διότι πρέπει να τονίσω ότι οι αντιβιώσεις αποτελούν την Αχίλλειος πτέρνα μας. Υπάρχει υπερκατανάλωση, κατάχρηση στη λήψη αντιβιοτικών κάτι που με την πάροδο του χρόνου θα μας κάνει ευάλωτους. Δεν πρέπει να παίρνουμε χωρίς λόγο, διότι δημιουργούμε αντοχές στα μικρόβια και μελλοντικά οι ειδικοί λένε ότι το μεγάλο πρόβλημα της ανθρωπότητας δεν θα είναι η κλιματική αλλαγή ή ένας πόλεμος, αλλά η καταστροφή του ανθρώπινου γένους από μικρόβια που θα είναι τόσο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και που δεν θα μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε.
ΕΡ: Μπορεί ο εμβολιασμός να δημιουργήσει παρενέργειες σε κάποιους;
ΑΠ: Ακόμη και μια ασπιρίνη, ένα απλό παυσίπονο μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Οι στατιστικές λένε ότι σε μεγάλο αριθμό συμβολισθέντων, το εμβόλιο της γρίπης γίνεται πολύ καλά ανεκτό. Μπορεί στους χίλιους για παράδειγμα να εμφανίσει παρενέργεια ο ένας, η οποία όμως αντιμετωπίζεται. Η εμφάνιση παρενεργειών σε κάποιους ανθρώπους ισχύει για όλα τα εμβόλια, οπότε η άποψη ότι δεν κάνω εμβόλιο διότι πιθανών να έχω παρενέργειες είναι λανθασμένη. Τα εμβόλια είναι η δόξα της ιατρικής, ότι καλύτερο έχει ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια.
ΕΡ: Πόσο ευσταθεί η άποψη ότι κάποιοι έχουν νοσήσει με γρίπη παρά το γεγονός ότι έχουν εμβολιαστεί;
ΑΠ: Συμβαίνει διότι κανένα εμβόλιο δεν είναι αποτελεσματικό 100% . Η αποτελεσματικότητα του εξαρτάται ανάλογα με τη χρονιά διότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν μπορεί να πετύχει ακριβώς – να βάλει δηλαδή τα ίδια στελέχη μέσα σε κάθε παραγωγή. Καταλαβαίνετε ότι το εμβόλιο παρασκευάζεται όταν έχει εκδηλωθεί επιδημία. Άρα κατά περιόδους υπάρχει μια αποτελεσματικότητα που μπορεί να κυμανθεί από το 60-90% έτσι τα εμβόλια αξιολογούνται στατιστικά. Η επιτυχία ενός εμβολίου υπολογίζεται με βάση τη θετική ανταπόκριση του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί.
Η σημασία της διατροφής
ΕΡ: Πέραν του εμβολίου τι μπορούμε να προσέξουμε επιπρόσθετα;
ΑΠ: Τα συνηθισμένα, εάν το παιδί δεν παρουσιάζει κάποιο ιατρικό πρόβλημα. Δεν μπορείς να γίνει υπερπροστατευτικός και να απαιτείς από τα παιδιά να πλένουν τα χέρια τους εκατό φορές την ημέρα, έτσι θα το τρομάξεις. Είναι οι βασικοί κανόνες υγιεινής, άσκηση, καλή διατροφή, κίνηση. Σήμερα είμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο όπου αν συγκρίνεις με τη δική μας εποχή, τη δική μας ηλικία όπου ήμασταν σε συνεχή κίνηση, είχαμε τα ποδήλατα μας, τρέχαμε το απόγευμα στο γήπεδο, τα παιδιά στερούνται κίνησης. Σήμερα πολλά παιδιά είναι κλεισμένα σπίτι μπροστά σε ένα τάμπλετ, ένα έξυπνο κινητό, ένα κομπιούτερ ή την τηλεόραση, ξοδεύουν άπειρες ώρες, μπροστά από μια συσκευή. Πρέπει ο γονιός να ευαισθητοποιηθεί και να βάλει κάποια πειθαρχία σ’ αυτό και να κλείνουν αυτές οι συσκευές κάποιες ώρες, διότι η άσκηση δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η καλή διατροφή επίσης, δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αντίθετα η ακινησία, η κακή διατροφή, τα έτοιμα φαγητά, όλα αυτά έχουν φοβερή επίδραση στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Εδώ που πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή.
ΕΡ: Ερχόμενη εδώ γιατρέ, πρόσεξα ότι πολλές νέες μητέρες έχουν στην αγκαλιά τα βρέφη τους κρατώντας όμως στο χέρι και το κινητό τηλέφωνο.
ΑΠ: Όντως είναι μια πολύ καλή παρατήρηση. Έχω την εντύπωση ότι σε ένα δύο χρόνια ή αργότερα ίσως βλέπουμε τα βρέφη να κρατάνε το δικό τους κινητό! Δυστυχώς είναι φαινόμενα των καιρών και κανένας δεν ξέρει που θα οδηγήσουν πραγματικά. Γίνεται τόσο μεγάλη κατάχρηση. Όμως πρέπει να προσέχουμε και να περιορίζουμε τη χρήση, διότι πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα σε αυτές τις ακτινοβολίες. Ο παιδικός εγκέφαλος είναι ακόμη σε εξέλιξη άρα θέλει μεγάλη προσοχή.
ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
