*Τα πιο πολλά περιστατικά ενός νευροχειρουργού αποτελούν οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και προβλήματα της σπονδυλικής στήλης
*Ιδιαίτερα ψηλό το επίπεδο της Νευροχειρουργικής στην Κύπρο
Διαστάσεις επιδημίας λαμβάνει ο τραυματισμός στην Κύπρο τονίζει ο Δρ. Μιχάλης Σπύρου, Νευροχειρουργός και Διδάκτωρ Ιατρικής, ο οποίος μιλώντας στο «Υgeia-Νews» αναφέρεται στα περιστατικά που παρουσιάζονται συχνά στον τόπο μας αλλά και στο ψηλό επίπεδο της Νευροχειρουργικής στην Κύπρο.
Η Νευροχειρουργική Εταιρία Κύπρου
ΕΡ: Πόσο έχει προχωρήσει η Νευροχειρουργική στην Κύπρο;
ΑΠ: Σήμερα η Νευροχειρουργική στην Κύπρο έχει προχωρήσει αρκετά. Η ίδρυση της Νευροχειρουργικής Εταιρίας Κύπρου (ΝΕΚ) το 2005 βοήθησε στην οργάνωση των Νευροχειρουργών αλλά και στην επιστημονική δραστηριοποίηση τους. Γίνονται πλέον συνεδριάσεις τόσο του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας όσο και ολόκληρης της εταιρίας. Σε συνεργασία με την Ελληνική Νευροχειρουργική Εταιρία διοργανώνονται μαθήματα με τηλεπαρακολούθηση, τα οποία παρακολουθούνται από τους νευροχειρουργούς της Κύπρου απευθείας στον τόπο εργασίας τους. Στο ΔΣ της ΝΕΚ επιλύονται οργανωτικά και επιστημονικά προβλήματα.
Οργανώνονται συνέδρια με άλλες χώρες. Το 2007 πραγματοποιείται το πρώτο διμερές συνέδριο με την Ελληνική νευροχειρουργική εταιρία στη Λευκωσία. Το 2009 με τη Ρωσική νευροχειρουργική εταιρία στη Λεμεσό. Προγραμματίζονται και άλλα συνέδρια καθώς επίσης και μαθήματα της EANS στην Κύπρο, καθ’ ότι η Νευροχειρουργική Εταιρία Κύπρου έχει καταστεί πλήρες μέλος αυτής της Πανευρωπαϊκής Ένωσης Νευροχειρουργικών Εταιριών, έχοντας εκπρόσωπο στην εκπαιδευτική επιτροπή. Επίσης η Νευροχειρουργική Εταιρία Κύπρου είναι πλήρες μέλος της WFNS (Παγκόσμια Ένωση Νευροχειρουργικών Εταιριών).
Η ΝΕΚ έχει σήμερα 25 μέλη, από τα οποία είναι εν ενεργεία μόλις 18. Σχεδόν όλα τα επείγοντα περιστατικά αλλά και σοβαρά χρόνια (όγκοι εγκεφάλου και αγγειακά προβλήματα) καταλήγουν στο δημόσιο τομέα (νευροχειρουργικό τμήμα, με είκοσι (20 κλίνες). Στον ιδιωτικό τομέα οι νευροχειρουργοί ασχολούνται συνήθως με προβλήματα σπονδυλικής στήλης, Σιγά, σιγά όμως φαίνεται ότι ο κόσμος κάνει στροφή προς τον ιδιωτικό τομέα και σε άλλους τομείς της νευροχειρουργικής όπως είναι οι όγκοι εγκεφάλου, η λειτουργική νευροχειρουργική, η τοποθέτηση βαλβίδων.
Έξι νευροχειρουργοί στο δημόσιο
Στο δημόσιο εργάζονται έξι (6) νευροχειρουργοί και οι υπόλοιποι στον ιδιωτικό τομέα. Το φάσμα των νευροχειρουργικών επεμβάσεων που διενεργούνται σήμερα στην Κύπρο είναι πολύ μεγάλο. Σχεδόν όλα τα περιστατικά μπορούν να αντιμετωπιστούν. Ο τομέας που υστερεί είναι η ενδοαγγειακή νευροχειρουργική. Μετά την αφυπηρέτηση του Α. Διέτη, ο τομέας αυτός οπισθοχώρησε. Τα περιστατικά που εμφανίζονται και μεταφέρονται στο γενικό νοσοκομείο Λευκωσίας, είτε αποστέλλονται στο εξωτερικό είτε έρχεται ειδικός από το εξωτερικό και χειρουργούνται επί τόπου.
Τα επείγοντα και τα χρόνια περιστατικά
ΕΡ: Καθημερινά άνθρωποι χρειάζονται τις υπηρεσίες ενός νευροχειρουργού. Τι αφορούν κυρίως τα περιστατικά που αντιμετωπίζετε;
ΑΠ: Η Νευροχειρουργική είναι κλάδος της Ιατρικής η οποία άρχισε να ξεχωρίζει σαν αυτόνομη ειδικότητα στα τέλη του 19ου αρχές του 20ου αιώνα. Με την προσφορά τους, μεγάλοι γιατροί από όλο τον κόσμο έδωσαν μια ξεχωριστή νότα σε θέματα νευρικού συστήματος, γι αυτό και ξεχωρίζει πλέον ως ειδικότητα, με την ανάγκη να υπάρχει ειδική εκπαίδευση στους γιατρούς που θέλουν να ασχοληθούν σ’ αυτό το αντικείμενο. Στην Κύπρο η ειδικότητα αυτή ξεχωρίζει μόλις το 1967. Μέχρι τότε τα προβλήματα Νευροχειρουργικής αντιμετωπίζονται από τους γενικούς χειρουργούς και παθολόγους. Ορισμένες φορές και από τους ορθοπεδικούς σε θέματα σπονδυλικής στήλης.
Στην καθημερινή του πρακτική ο Νευροχειρουργός θα ασχοληθεί με προβλήματα του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος. Αυτά είναι τα επείγοντα περιστατικά όσο και τα χρόνια. Στα επείγοντα είναι συνήθως προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη ζωή είτε με τη παράλυση του ανθρώπου. Αυτά είναι αιμορραγίες στον εγκέφαλο, τραύματα του κρανίου και του εγκεφάλου, τραύματα της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού. Τα χρόνια περιστατικά είναι συνήθως όγκοι εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, εκφυλιστικές αλλοιώσεις της σπονδυλικής στήλης με προπτώσεις δίσκων και πίεσης τόσο των νευρικών ριζών όσο και του νωτιαίου μυελού. Πολλές φορές αυτά τα χρόνια περιστατικά γίνονται οξεία, επείγοντα, με αποτέλεσμα να είναι άμεση ανάγκη για επέμβαση του νευροχειρουργού.
Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις προβλήματα και σπονδυλική στήλη
ΕΡ: Υπάρχουν κάποια περιστατικά που παρουσιάζονται συχνότερα;
ΑΠ: Τα πιο συχνά περιστατικά που συναντά ένας νευροχειρουργός είναι κατά πρώτον οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και κατά δεύτερον τα προβλήματα της σπονδυλικής στήλης. Στην διαδικασία εξέλιξης του ανθρώπινου γένους ο άνθρωπος απελευθερώθηκε από πολλές κακουχίες. Έχει νικήσει αρκετές επιδημίες. Πολεμά και κερδίζει καθημερινά αρκετές μολύνσεις. Ως εκ τούτου ενώ εξοντώνει κάποιες ασθένειες, στην θέση τους εμφανίζονται άλλες πολύ πιο επικίνδυνες. Παράλληλα με την τεχνολογική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στις χώρες με υψηλό κυκλοφοριακό πρόβλημα και κακό οδικό δίκτυο, ο τραυματισμός παίρνει χαρακτήρα επιδημίας.
Σ’ αυτούς του τραυματισμούς συμπεριλαμβάνεται η κρανίο-εγκεφαλική κάκωση. Όταν ο εγκέφαλος υπόκειται σε βαρύ τραυματισμό, το αποτέλεσμα, συνήθως είναι θάνατος είτε βαριά αναπηρία. Η ΚΕΚ είναι στην ουσία μια από τις βασικές αιτίες θνησιμότητας και αναπηρίας του πληθυσμού, ιδιαίτερα στη νεανική ηλικία.
1,5 εκατομ. άνθρωποι πεθαίνουν και 2,4 εκατομμύρια μένουν ανάπηροι
Κάθε χρόνο, σε ολόκληρο τον κόσμο, πεθαίνουν περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι και 2,4 εκατομμύρια μένουν ανάπηροι ένεκα των ΚΕΚ. Στατιστικά η συχνότητα αυτή αντιστοιχεί περίπου σε 3-4 περιστατικά σε αναλογία 1000 κατοίκων. Οι αιτίες της ΚΕΚ διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τους κοινωνικούς, γεωγραφικούς, κλιματολογικούς, δημογραφικούς και άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, την πρώτη θέση κατέχει ο τραυματισμός από αυτοκινητιστικά ατυχήματα, στην Ταϊλάνδη από ατυχήματα με μηχανές, στην Σκοτία από πτώσεις, στην Ρωσία από επιθέσεις, στο Ιράκ από εκρήξεις, στην Κύπρο από τροχαία ατυχήματα τις νυκτερινές και πρωινές ώρες. Στα κυπριακά δεδομένα, την δεύτερη θέση στους τραυματισμούς έχουν τα εργατικά ατυχήματα (πτώσεις από οικοδομές και δένδρα). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η συχνότητα της ΚΕΚ αυξάνεται σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τραυματισμούς του ανθρώπου.
Οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις στην σπονδυλική στήλη είναι συχνό φαινόμενο με επίπτωση γύρω στο 75-100% των ανθρώπων σε όλη την διάρκεια της ζωής των. Το κόστος μόνο από την οσφυαλγία και ισχιαλγία ανέρχεται σε αστρονομικά ποσά. Το ετήσιο κόστος της θεραπείας των ατόμων με οσφυαλγία και ισχιαλγία στην Ολλανδία, για παράδειγμα, είναι περίπου στα 1.180.000.000 ευρώ, σε άμεσο και έμμεσο κόστος νοσηλείας. Στις ΗΠΑ το ετήσιο κόστος διάγνωσης και θεραπείας ασθενών με οσφυαλγία ανέρχεται σε 50.000.000.000 δολάρια. Έρευνες στην Ελλάδα έδειξαν ότι σε δεκαοκτώ χιλιάδες (18000) ασθενείς που αποτάθηκαν για θεραπεία σε ορθοπεδικό, το 40% εξ αυτών είχαν πρόβλημα στην σπονδυλική στήλη. Παγκοσμίως η οσφυαλγία είναι το δεύτερο αίτιο πόνου μετά τη κεφαλαλγία.
Εκφυλιστικές αλλοιώσεις
ΕΡ: Ποια είναι αυτά και για ποιους λόγους;
ΑΠ: Οι αιτίες των εκφυλιστικών αλλοιώσεων στη σπονδυλική στήλη είναι διάφορες. Η ηλικία είναι το πιο σύνηθες γι’ αυτό το πρόβλημα, αν και δεν υπάρχει πειστική εξήγηση αυτού. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση, η κληρονομικότητα, οι τραυματισμοί και οι όγκοι είναι επίσης αίτια για εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να είναι στο σώμα των σπονδύλων, στις σπονδυλικές αρθρώσεις, στους συνδέσμους, στους μύες, στους τένοντες. Βασικά το πρόβλημα στον άνθρωπο δημιουργείται με την εκφυλιστική αλλοίωση των δίσκων. Έτσι αυτές οι εκφυλίσεις μπορεί να είναι αιτία για πρόπτωση δίσκου, στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, και αλλαγές στις αρθρώσεις (αρθρίτιδα, βλάβες στους τένοντες).
ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
