Δρ Μάριος Λιασίδης: Αυξάνεται ανησυχητικά η ανδρική υπογονιμότητα

*Πρέπει να γίνουν μελέτες από την Πολιτεία για να τους λόγους της αύξησης της ανδρικής υπογονιμότητας

*Οι έγκυες ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού και έτσι πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε

*Αυξημένες οι καισαρικές και λόγω… οικονομικής κρίσης

Ανησυχητικά αυξάνεται η αντρική υπογονιμότητα στην Κύπρο με αποτέλεσμα να αυξάνονται ολοένα οι εξωσωματικές. Σε συνέντευξη του στο «Ygeia-News» ο γυναικολόγος και τέως Πρόεδρος της Παγκύπριας Γυναικολογικής και Μαιευτικής Εταιρείας Κύπρου, Δρ Μάριος Λιασίδης επισημαίνει την ανάγκη διεξαγωγής ερευνών από την Πολιτεία, ώστε να διαπιστωθούν οι λόγοι της αυξημένης αντρικής υπογονιμότητας.

Καλοκαίρι και εγκυμοσύνη

ΕΡ: Αυτό το καλοκαίρι παρατηρούνται ιδιαίτερα ψηλές θερμοκρασίες. Τι πρέπει να προσέχουν οι έγκυες;

ΑΠ: Οι εγκυμονούσες γυναίκες ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, για αυτό και πρέπει να προσέχουν και να προφυλάσσονται από τη ζέστη. Θα πρέπει πάντα να βρίσκονται σε δροσερό περιβάλλον, να λαμβάνουν πολλά υγρά για να μην αφυδατώνονται. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγουν την υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Ως γυναικολόγοι προτρέπουμε τις έγκυες να πηγαίνουν στη θάλασσα και να κολυμπούν, όμως πρέπει να το κάνουν πριν τις δέκα το πρωί ή μετά τις πέντε το απόγευμα που δεν θα υπάρχει τόση ζέστη και κυρίως ο ήλιος δεν είναι τόσο επικίνδυνος.

ΕΡ: Υπάρχει η εντύπωση ότι η ομπρέλα προφυλάσσει από τον ήλιο.

ΕΡ: Πολλές φορές μας ρωτούν αυτό το πράγμα οι έγκυες γυναίκες, εάν δηλαδή, μπορούν να πάνε θάλασσα και να βρίσκονται κάτω από ομπρέλα. Μπορούν να το κάνουν δεδομένου ότι οι ώρες που θα βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα είναι αυτές που έχουμε προαναφέρει, πριν τις δέκα το πρωί και μετά τις πέντε το απόγευμα. Η χρήση της ομπρέλας πρέπει να αποφεύγεται τις ώρες που ήλιος είναι δυνατός διότι ακριβώς αυτή η χρήση αποτελεί μια μεγάλη παγίδα. Και αυτό διότι ο ήλιος αντανακλάται έτσι η ομπρέλα δεν παρέχει εκείνη την προστασία που χρειάζεται η έγκυος. Και έχουμε δει πάρα πολλές φορές έγκυες και άλλος κόσμος φυσικά, να παθαίνει σοβαρά εγκαύματα ενώ βρισκόταν κάτω από ομπρέλα.

ΕΡ: Σε ότι αφορά στη διατροφή;

ΑΠ: Γενικά, αυτό ισχύει για όλους μας, όταν υπάρχει ζέστη πρέπει να μην καταναλώνουμε λιπαρά φαγητά. Πρέπει να τρώμε ελαφρές τροφές, μπόλικα χόρτα και φρούτα που υπάρχουν σε αφθονία στον τόπο μας και όταν θα τρώμε ψάρι και κρέας να είναι άπαχα. Τώρα στις γυναίκες που εγκυμονούν συστήνουμε να τρώνε περισσότερα λαχανικά, φρούτα και ψάρι. Όταν όμως προτιμούν το κρέας, μπορούν να το καταναλώνουν φτάνει να είναι άπαχο.

Αποφυγή άγχους και η ορθοστασίας

ΕΡ: Πρέπει να προσέχουν κάτι άλλο οι εγκυμονούσες;

ΑΠ: Καλό είναι να αποφεύγουν το άγχος, την ορθοστασία και γενικά να αποφεύγουν την ταλαιπωρία. Σημαντικό όμως είναι και το γεγονός ότι καλό θα είναι να τις προσέχουν όμως και οι άνθρωποι του περιβάλλοντος τους και κυρίως του επαγγελματικού τους χώρου. Μια γυναίκα που εγκυμονεί ανήκει στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, ενώ βρίσκεται σε μια κατάσταση ψυχοσωματικής αλλαγής. Και αυτό πρέπει να γίνεται κατανοητό από το περιβάλλον όπου ζει και κινείται. Έχω ακούσει απίστευτες ιστορίες ταλαιπωρίας κάποιων γυναικών. Να σας αναφέρω περίπτωση όπου μια νεαρή έγκυος που εργαζόταν σε κατάστημα παπουτσιών, ταλαιπωρήθηκε αφάνταστα διότι υπάρχει κανόνας που δεν επιτρέπει στις πωλήτριες να κάθονται. Με την κοιλιά στο στόμα, η κοπέλα αυτή έσκυβε να εξυπηρετήσει πελάτισσες για να τους δώσει τα παπούτσια και μια φορά που επιχείρησε να καθίσει για λίγο, την κατήγγειλαν παρακαλώ συναδέλφισσες της γυναίκες! Ε, δεν είναι σωστά αυτά τα πράγματα. Πρέπει λοιπόν να υπάρχει σεβασμός προς τις εγκυμονούσες γυναίκες, ιδιαίτερα από άλλες γυναίκες.

Αύξηση των καισαρικών τομών

ΕΡ: Πολλά έχουν λεχθεί για τις καισαρικές τομές.

ΑΠ: Όντως. Κοιτάτε, είναι γεγονός ότι παρατηρείται ένα αρκετά αυξημένο ποσοστό καισαρικών στην Κύπρο, αλλά αυτό δεν αφορά μόνο τον ιδιωτικό τομέα. Οι καισαρικές τομές έχουν αυξηθεί τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα κρατικά νοσηλευτήρια – αυτό διαπιστώνεται από στατιστικές του 2014 και 2015, άρα δεν θεωρούμε ότι παρουσιάζονται αυξημένες καισαρικές στον ιδιωτικό τομέα λόγω οικονομικών κινήτρων – μπορεί ενδεχομένως μια μειοψηφική ομάδα συναδέλφων οι οποίοι με διάφορα προσχήματα ωθούν την έγκυο στην καισαρική τομή, τα οποία βεβαίως είναι καταδικαστέα. Όμως πρόκειται για μικρό αριθμό γιατρών και θεωρώ, όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοι – είναι άλλωστε και η θέση της παγκύπριας γυναικολογικής και μαιευτικής εταιρείας, ότι οι λόγοι αύξησης των καισαρικών τομών είναι άλλοι.

ΕΡ. Ποιοι είναι αυτοί;

ΑΠ: Όπως έχουμε αναφέρει ως Γυναικολογική και Μαιευτική Εταιρεία και ενώπιον της Βουλής όταν κληθήκαμε από τους βουλευτές μας, όταν συζητήθηκε το θέμα, ένας από τους λόγους είναι ότι στα νοσοκομεία καταλήγουν προβληματικές εγκυμοσύνες, έστω και αυτές παρακολουθούνταν στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης τελευταία έχουν αυξηθεί οι πολυδίδυμες κυήσεις οι οποίες οφείλονται στην ολοένα και πιο αυξημένη χρήση της λεγόμενης εξωσωματικής γονιμοποίησης. Βέβαια, να σημειώσω ότι εμείς τασσόμαστε εναντίον του να γίνεται εμβρυομεταφορά πιο πολλών εμβρύων από τα δύο, ωστόσο αυγό γίνεται, επομένως τέτοιες κυήσεις παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες και συνήθως καταλήγουν σε καισαρικές.

Ένας άλλος λόγος είναι η οικονομική κρίση. Υπάρχουν πολλά ζευγάρια τα οποία δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια, αφού είτε είναι χαμηλόμισθοί ή άνεργοι, να πληρώσουν την φυσιολογική γέννα, έτσι προτιμούν την καισαρική. Σας φαίνεται οξύμωρο και όμως δεν είναι. Διότι στην περίπτωση της καισαρικής, τα πιο πολλά ασφαλιστικά συμβόλαια καλύπτουν σχεδόν πλήρως τα έξοδα, ενώ στην περίπτωση της φυσικής γέννας δίνουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των εξόδων. Αυτό σημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι η φυσική γέννα στοιχίζει λιγότερο από την καισαρική, εντούτοις υπάρχουν πολλές οικογένειες που δεν μπορούν να πληρώσουν αυτό το ποσό. Έτσι, ως μέλη ασφαλιστικών σχεδίων, αποφασίζουν να προχωρήσουν με καισαρική τομή, η οποία ουσιαστικά είναι και πιο ανώδυνη. Διότι όπως και να το κάνουμε για τη γυναίκα αποτελεί μια ψυχοσωματική ταλαιπωρία το να μπει στη διαδικασία ενός φυσιολογικό τοκετού. Εύκολα λοιπόν αποφασίζει να προχωρήσει στην καισαρική η οποία με την εξέλιξη της ιατρικής έχει γίνει σχεδόν ανώδυνη και εύκολη. Και αυτό αποτελεί μια πραγματικότητα. Δεν ξέρω πως μπορεί να ρυθμιστεί αυτό το θέμα με την κάλυψη των ασφαλιστικών εταιρειών, αν λάβουμε υπόψη ότι η Πολιτεία δίνει τις σχετικές άδειες στις ασφαλιστικές εταιρείες. Ίσως θα πρέπει η Πολιτεία να βρει κάποιο τρόπο, ώστε οι ιδιωτικές ασφάλειες να αλλάξουν την πολιτική τους και να καλύπτουν τα έξοδα του φυσιολογικού τοκετού.

Αυξημένη υπογονιμότητα στους άνδρες

ΕΡ: Κάνατε λόγο για αύξηση των εξωσωματικών στην Κύπρο. Που οφείλεται αυτό;

ΑΠ: Η υπογονιμότητα ανέκαθεν χαρακτήριζε τον πληθυσμό μας. Αυτό όμως που παρατηρούμε τα τελευταία είκοσι χρόνια, είναι ότι αυτή η υπογονιμότητα έχει αυξηθεί ιδιαίτερα μεταξύ των ανδρών, θέμα το οποίο ως Παγκύπρια Γυναικολογική και Μαιευτική εταιρεία έχουμε εντοπίσει για αυτό και έχουμε ζητήσει από το κράτος, από τη Βουλή να δει το θέμα. Εμάς ως γιατρούς μας απασχολεί ιδιαίτερα, πρέπει όμως να απασχολήσει και την πολιτεία. Για ποιο λόγο έχουμε αυξημένη υπογονιμότητα; Είναι περιβαλλοντικές μολύνσεις, είναι η διατροφή, είναι χρήσης φαρμάκων; Είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει, άμεσα.

ΕΡ: Τι πρέπει να γίνει;

ΑΠ: Θα πρέπει πρώτα-πρώτα να γίνουν κάποιες μελέτες διότι εμείς έχουμε ενδείξεις, δεν έχουμε αποδείξεις και αυτό είναι το δύσκολο: να αποδείξεις ότι κάποιες ουσίες επιδρούν βλαπτικά τον άνθρωπο. Για να το αποδείξεις θα πρέπει να κάνεις πειράματα, κάτι που δεν επιτρέπεται να γίνεται στους ανθρώπους. Όμως έχουμε ισχυρές ενδείξεις ότι η αντρική υπογονιμότητα έχει αυξηθεί ανησυχητικά. Και το λέω αυτό διότι δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς προκαλεί το πρόβλημα. Ήταν γνωστό για παράδειγμα ότι κάποιες καταστάσεις προκαλούσαν υπογονιμότητα στις γυναίκες, όπως η ενδομητρίωση, οι μολύνσεις, κάποιες επεμβάσεις κλπ. Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται.

Πιθανές αιτίες υπογονιμότητας

ΕΡ: Αν και παρακινδυνευμένο, θα μπορούσατε να μας αναφέρετε ενδεχόμενες αιτίες;

ΑΠ: Έχουμε παρατηρήσει ότι άνδρες οι οποίοι έχουν πρόβλημα με το σπέρμα τους, καταναλώνουν πάρα πολλά κρέατα ή εργάζονται στην χημική βιομηχανία – θα μου πείτε έχουμε χημική βιομηχανία στην Κύπρο – βεβαίως και έχουμε και έτσι ως παράδειγμα φέρνω χώρους παραγωγής πλαστικών υλών και προϊόντων. Άτομα που εργάζονται πολλά χρόνια σε τέτοιες βιομηχανίες, σπάνια τεκνοποιούν διότι βρίσκονται συνεχώς σε επαφή με τοξικά υλικά και ως επί τω πλείστο δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Επίσης, εκτιμούμε ότι ένας άλλος παράγοντας είναι τα πολύ ισχυρά φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται είτε από δικούς μας γεωργούς είτε από γεωργούς στα κατεχόμενα. Επίσης η χρήση αναβολικών ουσιών. Δυστυχώς πολλά συμπληρώματα διατροφής που κυκλοφορούν στο εμπόριο και κυρίως σε γυμναστήρια δεν είναι ελεγχόμενα και περιέχουν αναβολικές ουσίες.

ΕΡ: Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει;

ΑΠ: Πρέπει η Πολιτεία να ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα, να γίνουν έρευνες και κυρίως να ξεκινήσει μια σωστή ενημέρωση των πολιτών. Από τον τόπο μας λείπει η ενημέρωση. Ενημέρωση για τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία η χρήση κάποιων φαρμάκων, κάποιων φυτοφαρμάκων, των αναβολικών ουσιών, ακόμη και των συμπληρωμάτων διατροφής. Πρέπει επίσης οι γεωργοί ή κτηνοτρόφοι να ελέγχουν τις ζωοτροφές, τα αντιβιοτικά ή άλλες ουσίες που δίνουν στα ζώα τους, οι γεωργοί τι φυτοφάρμακα χρησιμοποιούν στα προϊόντα τους. Πρέπει να υπάρχει ευαισθησία από όλους και βεβαίως να υπάρχει η απαιτούμενη προσοχή από εμάς τους ίδιους, ως καταναλωτές, για να προστατέψουμε τους εαυτούς μας και την υγεία μας.

ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ