*Όλοι ανεξαιρέτως παθαίνουν στην πορεία της ζωής τους καταρράκτη
*Ο καταρράκτης θεραπεύεται με απλές και ανώδυνες μεθόδους
*Ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς επιβάλλεται ο οφθαλμολογικός έλεγχος των παιδιών μας
Προσωπικά είχα την εντύπωση ότι ο καταρράκτης ματιού είναι πάθηση για λίγους. Όπως διαπίστωσα αυτή η άποψη δεν ισχύει αφού όπως τονίζει στο «Ygeia-News» ο Δρ Βρυώνης Κυπερέσης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, ο καταρράκτης είναι υπόθεση όλων, αφού στην πορεία της ζωής μας, θα παρουσιάσουμε τέτοιο! Ο Δρ. Κυπερέσης μας εξηγεί τι είναι ο καταρράκτης, πως δημιουργείται και κυρίως πως θεραπεύεται ώστε να διατηρήσουμε το πολύτιμο αυτό αγαθό για τη ζωή και την επιβίωση μας: την όραση μας.
ΕΡ: Πριν μιλήσουμε για τον καταρράκτη και μιας και αρχίζουν τώρα τα σχολεία, θα ήθελα να ρωτήσω, πόσο σημαντικό είναι να επισκεφθεί ένας μαθητής τον οφθαλμίατρο;
ΑΠ: Η περίοδος του Σεπτέμβρη είναι πολύ σημαντική τόσο για τους γονείς, όσο και για τους μαθητές, λόγω της έναρξης της σχολικής χρονιάς. Η προσκόμιση των παιδιών ή ακόμη και των φοιτητών σε οφθαλμίατρο επιβάλλεται! Η όραση αποτελεί πολύτιμο αγαθό και καθορίζει την εξέλιξη της ζωής μας, όλοι πρέπει να ελεγχόμαστε μια φορά το χρόνο, εάν δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα, προληπτικά. Πόσο μάλλον τα παιδιά. Μου έχουν τύχει περιστατικά όπου παιδιά αντιμετώπιζαν μαθησιακά προβλήματα επειδή είχαν μυωπία. Σε μια περίπτωση ήρθε εδώ πατέρας, μετά από παραπεμπτικό από το σχολείο επειδή παρουσίαζε μαθησιακά προβλήματα το παιδί και μονολογούσε ότι το παιδί του είναι βλάκας. Το παιδί δεν ήταν βλάκας, είχε τρεις βαθμούς μυωπίας, χωρίς να το ξέρει κανείς και δεν μπορούσε να δει στον πίνακα, να διαβάσει κλπ. Με το που έβαλε γυαλιά το παιδί άλλαξε παντελώς!
ΕΡ: Γιατί δεν έγινε αντιληπτή η μυωπία του;
ΑΠ: Είναι πολύ δύσκολο ένας άνθρωπος, παιδί ή ενήλικας, να αντιληφθεί ότι δεν βλέπει καλά, ιδιαίτερα όταν η πάθηση εμφανίζεται και στα δύο μάτια. Ο εγκέφαλος ουσιαστικά είναι επεξεργαστής δεδομένων. Όταν λαμβάνει μειωμένη όραση ως δεδομένο τότε θα προσαρμόσει τη ζωή του ατόμου με βάση το δεδομένο που του δόθηκε. Για αυτό και τονίζουμε ότι τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, πρέπει να ελέγχουμε τα μάτια μας.
Τα μάτια μου…γερνάνε!
ΕΡ: Μεγαλώνοντας, πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν καταρράκτη. Τι ακριβώς είναι ο καταρράκτης;
ΑΠ: Η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού (ενδοφακού) λέγεται καταρράκτης ματιού. Ο φυσικός φακός του ματιού (κρυσταλλοειδής) είναι διαυγής και βρίσκεται πίσω από την ίριδα. Μέσα από αυτόν περνάει το φως για να φτάσει στη συνέχεια στον αμφιβληστροειδή χιτώνα στην οπίσθια επιφάνεια του ματιού. Με την πάροδο της ηλικίας, ο φακός αυτός χάνει την αρχική του σύσταση και θολώνει (γεροντικός καταρράκτης). Φανταστείτε το μάτι ως φακό μιας φωτογραφικής μηχανής. Αρχίζει λοιπόν ο φακός να κολλάει και να μην κάνει ζουμ. Κάπως έτσι λειτουργεί και το μάτι.
Αυτό το φαινόμενο, ξεκινά αρχικά με την εμφάνιση της πρεσβυωπίας. Δηλαδή λόγω της σκλήρυνσης του ενδοφακού του ματιού, ο άνθρωπος αρχίζει να δυσκολεύεται να διαβάσει. Στη συνέχεια με την πάροδο του χρόνου, το μάτι αρχίζει να θολώνει, η όραση θολώνει, αρχίζουν να ασπρίζουν οι εικόνες, να ξεθωριάζουν και τούτο είναι ο καταρράκτης, ο οποίος να τονίσω είναι αναπόφευκτος και δεν εμφανίζεται όπως αναφέρεται σε κάποιους. Εμφανίζεται σε όλους τους ανθρώπους. Είναι όπως η πρεσβυωπία που αρχίζει μετά την ηλικία των 40 και εξελίσσεται: ο εμμέτρωπας πιο γρήγορα, ο υπερεμέτρωπας ακόμη πιο γρήγορα, ο μύωπας πιο αργά, το ίδιο και ο καταρράκτης θα εξελιχθεί σε όλους. Παλιότερα πίστευαν ότι ο καταρράκτης συνέβαινε σε κάποιους. Αυτό είναι λάθος. Ο καταρράκτης συμβαίνει σε όλους μας.
ΕΡ: Προσωπικά πίστευα μέχρι τώρα ότι μόνο κάποιοι παθαίνουν καταρράκτη.
ΑΠ: Όχι. Όλοι το παθαίνουμε. Πρέπει να συνειδητοποιήσει ο κόσμος ότι ο καταρράκτης δεν είναι κάτι κληρονομικό. Ούτε είναι κάτι που το παθαίνουν κάποιοι. Είναι κάτι που παρουσιάζουν όλοι ανεξαιρέτως στην πορεία της ζωής τους. Από τα 40 και πάνω συμβαίνει σε όλο τον κόσμο ανεξάρτητα κληρονομικότητας κλπ. Αργά ή γρήγορα όλοι αποκτούμε καταρράκτη και χρειάζεται εγχείρηση για να επανέλθει η όραση.
ΕΡ: Γιατί όμως υπήρχε αυτή η άποψη;
ΑΠ: Απλά επειδή ο καταρράκτης δεν οδηγεί σε πλήρη τύφλωση, διότι ο φακός θολώνει άρα αφήνει να μπει λίγο φως στο μάτι. Ένας καταρράκτης στη χειρότερη του περίπτωση δίνει 10% όραση, για αυτό παλιότερα δεν έδιναν την πρέπουσα σημασία. Οι άνθρωποι τότε είχαν άλλα προβλήματα πιο σοβαρά, οπότε θεωρούσαν τη μείωση της όρασης ασήμαντη. Τώρα ένας άνθρωπος 70 χρονών είναι νέος και θέλει να βλέπει καλά για να μπορέσει να έχει καλύτερη ποιότητα ζωής. Παλιά δεν ίσχυε αυτό.
ΕΡ: Πότε εμφανίζεται συνήθως ο καταρράκτης;
ΑΠ: Σε μελέτες που έχουν γίνει, η συχνότητα του καταρράκτη είναι 60% σε ανθρώπους ηλικίας μεταξύ 65 – 74 ετών και αυξάνεται σε 80% σε ηλικίες άνω των 75 ετών. Επίσης πρέπει να πούμε ότι η ασθένεια δεν είναι προνόμιο μόνο των ηλικιωμένων. Νεαρά άτομα, ακόμα και βρέφη, μπορεί να παρουσιάσουν καταρράκτη. Σπάνια μεν, αλλά είναι δυνατό να προκληθεί, κυρίως και από άλλες αιτίες (τραυματισμοί, φάρμακα, ασθένειες, ακτινοβολίες) ή ακόμα και να υπάρχει από τη γέννηση (συγγενής καταρράκτης).
Η θεραπεία και τα συμπτώματα
ΕΡ: Πως θεραπεύεται ο καταρράκτης;
ΑΠ: Στις μέρες μας η τεχνολογία έχει προχωρήσει αφάνταστα και δίνει την ευκαιρία για πολλούς τρόπους εγχείρησης του καταρράκτη. Είτε με Λέιζερ, είτε με υπερήχους – μια μέθοδος που είναι γνωστή ως φακοθρυψία. Είναι μια απλή επέμβαση και κυρίως ανώδυνη. Επίσης να σημειώσω ότι πλέον ο καταρράκτης ονομάζεται διαθλαστικός καταρράκτης (Refractive Cataract), διότι ο ασθενής εκμεταλλεύεται τον καταρράκτη, προβαίνει σε διαθλαστική επέμβαση του ματιού του, δηλαδή επιδιορθώνει οποιοδήποτε διαθλαστικό λάθος υπήρχε σε όλη του τη ζωή – αστιγματισμό, μυωπία, υπερμετρωπία, κλπ – ανανεώνοντας ουσιαστικά την όραση του. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τη χαρά των ασθενών που αποκτούν ξανά την όραση τους.
ΕΡ: Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του καταρράκτη ματιών;
ΑΠ: Όπως είπαμε και προηγουμένως πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ότι έχει καταρράκτη. Διότι ο καταρράκτης όπως και η μυωπία, έρχεται ταυτόχρονα και στα δύο μάτια. Μόνο ο οφθαλμίατρος μπορεί να διαπιστώσει το ποσοστό της όρασης ενός ανθρώπου και ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα μάτια.
Βέβαια υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να μας προβληματίσουν όταν αρχίζουν να εμφανίζουνται. Ποια είναι αυτά: είναι π.χ η σταδιακή θόλωση της όρασης. Με άλλα λόγια, η εικόνα των αντικειμένων που βλέπετε, γίνεται με την πάροδο του χρόνου, όλο και πιο θολή, πιο ασπρισμένη. Επίσης αντιλαμβάνεστε κάποιες ας το πούμε αντανακλάσεις γύρω από τα αντικείμενα, ιδίως το βράδυ. Κυρίως όμως είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ενώ ο καταρράκτης προχωράει (όταν ο φακός δηλαδή του ματιού σας γίνεται ολοένα και πιο θολός), οι καθημερινές σας δραστηριότητες όπως για παράδειγμα το διάβασμα, η οδήγηση και το ράψιμο γίνονται σιγά - σιγά, όλο και πιο δύσκολες. Τότε πρέπει να επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρο.
ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
