ΤΗΣ ΛΟΥΚΙΑΣ ΜΟΥΡΟΥΖΙΔΗ RD, MSc, BSc*
Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα λανθασμένα επιτίθεται στη μυελίνη, την ουσία που προστατεύει τα νεύρα. Οι ακριβείς αιτίες εμφάνισης της ασθένειας δεν είναι ξεκάθαρες, αλλά διάφοροι παράγοντες φαίνεται να επηρεάζουν. Η βιταμίνη D μελετήθηκε πάρα πολύ σε σχέση με την ασθένεια, και φαίνεται ότι η έλλειψή της θεωρείται σημαντικός περιβαλλοντικός παράγοντας εμφάνισης, αλλά και εξέλιξης της ασθένειας.
Πώς επηρεάζει η βιταμίνη D την πολλαπλή σκλήρυνση
Κατ’ αρχάς, η βιταμίνη D είναι ρυθμιστής του ανοσοποιητικού συστήματος, αφού επηρεάζει την παραγωγή, ωρίμανση και λειτουργία διαφόρων κυττάρων του ανοσοποιητικού, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που επηρεάζουν την πολλαπλή σκλήρυνση.
Κάποια από αυτά είναι:
Βιταμίνη D και εμφάνιση πολλαπλής σκλήρυνσης
Η σύνδεση της βιταμίνης D σε σχέση με την εμφάνισης της ασθένειας έχει μελετηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, και φαίνεται ότι θεωρείται παράγοντας κινδύνου εμφάνισης της ασθένειας. Δηλαδή, άτομα με ανεπάρκεια βιταμίνης D έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας.
Για παράδειγμα, υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης της ασθένειας σε άτομα που ζουν πιο μακριά από τον Ισημερινό, λόγω του ότι έχουν λιγότερη έκθεση στον ήλιο, δηλαδή στην κυριότερη πηγή βιταμίνης D. Επίσης, άτομα τα οποία λαμβάνουν λιγότερη βιταμίνη Δ από τη διατροφή ή από συμπληρώματα, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης. Φαίνεται, επίσης, να παίζει ρόλο η έκθεση βιταμίνης D ακόμα και πριν τη γέννηση κάποιου ατόμου και κατά τη βρεφική ηλικία.
Βιταμίνη D και εξέλιξη της νόσου
Σε αντίθεση με τα ευρήματα για την εμφάνιση της ασθένειας σε σχέση με τη βιταμίνη D, δεν ισχύει το ίδιο και για την εξέλιξη της ασθένειας ή των συμπτωμάτων.
Κάποιες μελέτες φαίνεται να βρίσκουν σύνδεση της βιταμίνης με λιγότερες εστίες, ρυθμό υποτροπών και εξέλιξη της αναπηρίας, αλλά χρειάζονται ακόμα περισσότερες έρευνες για να γίνει αντιληπτό πώς ακριβώς επηρεάζει.
Ιδανική ποσότητα βιταμίνης D
Η ιδανική ποσότητα βιταμίνης D έχει καθοριστεί πριν από περίπου μία δεκαετία από το Ινστιτούτο Ιατρικής και από την Ενδοκρινολογική εταιρεία. Το Ινστιτούτο Ιατρικής θεωρεί ότι η 25(OH)D είναι ικανοποιητική όταν είναι πάνω από 20 στις αιματολογικές εξετάσεις, ενώ η Ενδοκρινολογική εταιρεία την κρίνει ικανοποιητική πάνω από 30.
Επίσης, δεν συμφωνούν ούτε στην ημερήσια πρόσληψη της βιταμίνης D για υγιή οστά και όργανα. Το Ινστιτούτο Ιατρικής προτείνει την πρόσληψη 600IU την ημέρα, ενώ η ενδοκρινολογική εταιρεία 1500 – 2000IU την ημέρα. Για τα άτομα που έχουν ανεπάρκεια συστήνεται καθημερινή πρόσληψη 10.000 IU την ημέρα, μέχρι να διορθωθεί η ανεπάρκεια.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες ποσότητες για τα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση.
Πηγές βιταμίνης D
Φαγητά πλούσια σε βιταμίνη D:
Υπάρχουν και τροφές που είναι εμπλουτισμένες σε βιταμίνη D, όπως δημητριακά προγεύματος, γάλα, χυμός πορτοκαλιού και τυρί.
Συμπληρώματα διατροφής
Όταν υπάρχει ανεπάρκεια βιταμίνης D, σίγουρα χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής για να καλυφθεί. Σχετικά με την πολλαπλή σκλήρυνση, παρόλο που κάποιες έρευνες συνιστούν τη χρήση συμπληρωμάτων, δεν υπάρχουν οδηγίες σχετικά με τη δόση και συχνότητα που θα μπορούσε να βοηθήσει.
Μπορεί η ψηλή δόση βιταμίνης D να δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα;
Η απάντηση είναι ναι. Δύσκολα βέβαια μπορεί να συμβεί αυτό μέσω του ήλιου και της διατροφής, αλλά συμβαίνει μέσω των συμπληρωμάτων βιταμίνης D, ειδικά όταν συνδυάζονται με συμπληρώματα ασβεστίου. Η ύπαρξη περισσότερων από 100 ng/mL στο αίμα συνδέεται με παρενέργειες. Οι πιο συνηθισμένες προκαλούνται από την υπερασβεστιαιμία, λόγω του ότι η βιταμίνη D αυξάνει και την απορρόφηση ασβεστίου. Κάποιες από αυτές τις παρενέργειες είναι:
Συμπερασματικά
Η βιταμίνη D θεωρείται παράγοντας κινδύνου εμφάνισης της πολλαπλής σκλήρυνσης, αν και φυσικά δεν αποτελεί την αιτία, αφού αυτή είναι ακόμα άγνωστο. Μπορεί να προσληφθεί μέσω των τροφών αλλά σε μικρή ποσότητα, μέσω συμπληρωμάτων διατροφής, ενώ μέσω του ήλιου θεωρείται η πιο εύκολη και ασφαλής πρόσβαση, όταν δεν υπάρχει έλλειψή της. Δεν υπάρχουν ακόμα οδηγίες για συγκεκριμένη ποσότητα για τους ασθενείς της πολλαπλής σκλήρυνσης.
Σημαντικό να πούμε ότι, παρόλο που ζούμε σε μία ηλιόλουστη χώρα, φαίνεται ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει έλλειψη βιταμίνης D, αφού κάποιοι παράγοντες επηρεάζουν, όπως η παχυσαρκία, η οποία είναι σε ψηλά επίπεδα στην Κύπρο, η χρήση αντηλιακών προϊόντων, ειδικά το καλοκαίρι λόγω των ψηλών θερμοκρασιών, το σκούρο δέρμα, αλλά και η χρήση των κορτικοστεροειδών, τα οποία χρησιμοποιούνται ως θεραπεία της ασθένειας.
Μια ασφαλής οδός είναι να εμπλουτιστεί η διατροφή με τις τροφές στις οποίες η βιταμίνη D υπάρχει σε φυσική μορφή ή εμπλουτισμένη, να επιδιώκεται η έκθεση στον ήλιο για 15 λεπτά ίσως πρωί ή πιο αργά το απόγευμα το καλοκαίρι, χωρίς χρήση αντηλιακών προϊόντων (όσο μπορεί κάποιος ανάλογα με την ασθένεια, αφού η μεγάλη έκθεση στον ήλιο και η αύξηση θερμοκρασίας επηρεάζει) και να διορθώνεται σε οποιαδήποτε περίπτωση παρουσιαστεί ανεπάρκεια, με τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής.
*Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Θεοδόση Πιερίδη 14 - 16, 2480, Τσέρι
loukia.mourouzidi@gmail.com
99910032
