Δεν είναι ανάγκη να ζούμε με φόβους που δεν θέλουμε!


ΤΗΣ ΑΝΤΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ*

Πρέπει να διαχωριστεί η έννοια του φόβου και της φοβίας. Ο φόβος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα και καθημερινό φαινόμενο στη ζωή μας που προκαλείτε από μία αντικειμενική απειλή και προκαλεί στο άτομο μια δυσάρεστη αίσθηση, μια έντονη παρόρμηση για να διαφύγει καθώς και σωματικές αντιδράσεις όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο, γρήγορη αναπνοή, μυϊκές συσπάσεις, αδυναμία, ναυτία, ζάλη, αίσθημα πανικού. Η φοβία είναι όταν ο φόβος διαρκεί στον χρόνο και εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα κι αν δεν υπάρχει το ερέθισμα-κίνδυνος. Το συναίσθημα του φόβου είναι παράλογο και το άτομο αναγκάζονται να κάνουν πράγματα που δεν θέλουν, εμποδίζεται η πρόοδος τους και περιορίζονται ώστε να αναπτυχτεί το δυναμικό τους. Γενικότερα η ζωή του ατόμου γίνεται δυσλειτουργική.

Παιδικοί φόβοι

Τα παιδιά όπως και οι ενήλικες υποφέρουν από φόβους που δεν μπορούν να τους εκφράσουν με λόγια. Για παράδειγμα τα παιδιά φοβούνται τις καταιγίδες. Τα παιδιά δεν ξέρουν ότι οι καταιγίδες είναι ένα φυσικό φαινόμενο και έτσι τρομάζουν στο άκουσμα της βροντής. Οι αποχωρισμοί από τον γονιό, τα μεγάλα αντικείμενα οι φυσικές καταστροφές, τα ζώα, τα ύψη, το σκοτάδι είναι οι πιο συνηθισμένες πηγές φόβου για τα μικρά παιδιά. Τα παιδιά τα οποία δεν παίρνουν θετική ενίσχυση, και δεν τα βοηθάνε οι γονείς για την αντιμετώπιση του φόβου τους νιώθουν εγκαταλειμμένα, απροστάτευτα και αβοήθητα. Αυτό έχει ως αντίκτυπο στην ενήλικη ζωή τους να είναι λιγότερο ικανά να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις, όπως πχ καταστάσεις φόβου. Οι φόβοι του παιδιού μειώνονται σταδιακά μεταξύ 9-12 ετών και συνήθως αποσύρονται στην εφηβεία. Το παιδί δεν πρέπει να τιμωρείται εξαιτίας των φόβων που έχει διότι αυτό θα έχει ως επακόλουθη συνέπεια να δημιουργηθεί στο παιδί χαμηλή αυτοπεποίθηση και αίσθηση αδυναμίας- αποτυχίας.

Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας

Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να σας μιλήσει για το φόβο του. Μπορεί μέσω κάποιου παιχνιδιού να μπορεί να εκφραστεί καλύτερα. Βοηθήστε το να καταλάβει ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει κάποιες φόρες ο φόβος και μοιραστείτε μαζί του πώς ξεπεράσατε εσείς αντίστοιχους φόβους σας. Είναι σημαντικό να το ακούσετε με προσοχή, να χρησιμοποιήσετε το δικό του λεξιλόγιο και να μην γελάτε με όσα θα σας διηγηθεί. Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει το λόγο για τον οποίο φοβάται και ενθαρρύνετέ το να αναπτύξει δεξιότητες για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά καταστάσεις που του δημιουργούν φόβο. Παράλληλα μέσα από βιβλία, μπορείτε να του εξηγήσετε τι είναι φανταστικό και τι πραγματικό π.χ σε περιπτώσεις με φόνο για τα φαντάσματα ή τους δράκους. Όταν το παιδί νικήσει κάποιο φόβο του, επιβραβεύσετε το με θετικά λόγια.

Οι κοινοί τύποι της φοβίας και του φόβου είναι:

Κοινωνική φοβία

Η κοινωνική φοβία είναι ο φόβος των κοινωνικών καταστάσεων που υπάρχει η έκθεση του ατόμου μπροστά σε ευρύ κοινό. Το άτομο αισθάνεται έντονο άγχος. είναι αμήχανος και φοβάται ότι θα ταπεινωθεί μπροστά από τους άλλους. Το άτομο συνήθως αποφεύγει κοινωνικές καταστάσεις και νιώθει άγχος για το πώς θα τον δουν τι θα σκεφτούν οι άλλοι για εκείνον κλπ.

Ειδική φοβία

Η ειδική φοβία πρόκειται για έντονο, επίμονο και παράλογο φόβο που είναι δυσανάλογες του φοβικού ερεθίσματος, το οποίο συνήθως είναι αβλαβές και ακίνδυνο. Υπάρχουν 3 κύριες κατηγορίες ειδικών φοβιών: Ο φόβος των ζώων (π.χ. αράχνες, σκύλοι, κατσαρίδες, φίδια, τρωκτικά), Ο φόβος αίματος-ένεσης ή φόβος για βελόνα ή άλλες ιατρικές διαδικασίες και ο φόβος του φυσικού περιβάλλοντος (π.χ. υδροφοβία, το νερό, το σκοταδιού και των καταιγίδων). Οι υπόλοιπες ειδικές φοβίες κατατάσσονται σε μια τέταρτη κατηγορία και μπορούν να περιλαμβάνουν φόβο προς κάθε ερέθισμα κατάσταση (π.χ. κλόουν, δυνατοί ήχοι).

Αγοραφοβία

Ο όρος αγοραφοβία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φόρα περί τέλος του δεκάτου ένατου αιώνα και προέρχεται από τις λέξεις αγορά και φοβία και αρχικά υποδήλωνε κατάστασης οπού το άτομο βρίσκεται σε αδυναμία να βγει στον ανοιχτό χώρο για παράδειγμα στο δρόμο ή στις πλατειές. Στην σημερινή εποχή περιλαμβάνει ένα πλατύτερο φάσμα συμπτωμάτων οπού το άτομο αισθάνεται φόβο όταν βρίσκεται σε μέρη όπου δεν μπορεί να φύγε εύκολα . Το άτομο λόγω του εντόνου φόβου και άγχους που βιώνει αποφεύγει πολυσύχναστους δρόμους, πολυκαταστήματα κ.α

Οι αίτιες των ειδικών φοβιών

Έμφυτοι φόβοι σχετίζονται με την κληρονομική προδιάθεση και σχετίζονται, όπως είπαμε με το ένστικτο αυτοσυντήρησης, σε καταστάσεις που είναι επικίνδυνες για την ζωή μας π.χ. ο φόβος που προκαλείται από ένα δυνατό θόρυβο.

Επίκτητοι, είναι αυτοί που σχετίζονται με το περιβάλλον και τα τραυματικά γεγονότα που βίωσε το άτομο. Για παράδειγμα, σε μια περίπτωση φοβίας για το νερό, μπορεί το άτομο να έχει κινδυνεύσει να πνιγεί κατά την παιδική του ηλικία. Επιπλέον μέσα από την διαπαιδαγώγησης από τους γονείς μας, την κοινωνία, κ.α. Δεν τις έχουμε αντιμετωπίσει προσωπικά αλλά έχουμε ακούσει άλλους να αισθάνονται φόβο και να τις αποφεύγουν π.χ τις αράχνες, τις κατσαρίδες κλπ.

Αντιμετώπιση

Οι φοβίες δεν χρειάζονται θεραπεία έκτος και εάν επηρεάζουν σημαντικά την λειτουργικότητα στην καθημερινή του ατόμου. Μέσα από την γνωστικό συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT), θα δοθεί έμφαση στις αρνητικές σκέψεις του ατόμου όσον αφόρα τον φόβο που τον διακατέχει σε συνδυασμό με εκπαίδευση σε ασκήσεις χαλαρώσεις. Είναι σημαντικό το άτομο να μπορεί να έκθεση τον εαυτό του σε καταστάσεις που του προκαλούν δυσφορία και άγχος και να κάνει ένα βήμα τη φορά. Για παράδειγμα στην περίπτωση φοβίας για τις κατσαρίδες, η έκθεση μπορεί να αρχίσει με συζητήσεις για τις κατσαρίδες που σταδιακά να καταλήξει στο να κρατήσει μια ψεύτικη και κατόπιν μια αληθινή στο χέρι του. Μέσα από τις επανειλημμένες εμπειρίες το άτομο θα αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι η φοβία που έχει δεν είναι τόσο τρομακτική όσο νομίζει. Η σταδιακή έκθεση στον φοβογόνο παράγοντα θέλει επίμονη, υπομονή ,αρκετή πρακτική, κάλο σχεδιασμό και εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Μέσα από τις τεχνικές χαλαρώσεις το άτομο θα μάθει να αντιμετωπίζει τα δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα που βιώνει. Μια απλή άσκηση χαλάρωσης είναι η διαφραγματική αναπνοή(βαθιά αναπνοή), και η χαλάρωση των μυών του σώματος. Μετά την θεραπεία το άτομο θα μπορεί σε μια πιθανή μελλοντική έκθεση αυτού που φοβάται.

Για να αγαπήσουμε τον εαυτό μας τότε χρειάζεται να εκτιμήσουμε αυτό που είμαστε. Όλοι έχουμε διαφορετικά ταμπεραμέντα και ο περίγυρος μας, μας θαυμάζει για διαφορετικούς λόγους.

Μη μένεις παθητικός δέκτης!

Τα όνειρά σου, να λες “θα τα ζήσω” και να φτιάχνεις δρόμους για να φτάσεις εκεί!!

Μην φοβάσαι να στοχεύσεις όσο μακρινός κι αν μοιάζει τούτος ο στόχος.

*Εγγεγραμμένη Συμβουλευτική Ψυχολόγος




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











842