Η επεμβατική καρδιολογία αποτελεί σήμερα ένα ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα της σύγχρονης ιατρικής. Οι λόγοι είναι πολλοί και εμφανείς. Το προσδόκιμο επιβίωσης του ανθρώπου έχει αυξηθεί με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να θεωρούνται υψηλού κινδύνου για χειρουργείο ανοικτής καρδίας. Επιπλέον, η ανάπτυξη της τεχνολογίας μας παρέχει σήμερα τα μέσα, ώστε να εκτελούμε τέτοιες επεμβάσεις που πριν από μερικά χρόνια αποτελούσαν αποκλειστικότητα των καρδιοχειρουργών.
Παραβαλβιδική διαφυγή, ονομάζουμε την ανεπάρκεια της προσθετικής βαλβίδας που παρουσιάζεται σε ασθενείς μετά από χειρουργείο αντικατάστασης μίας βαλβίδας της καρδιάς. Η διαφυγή/ανεπάρκεια εντοπίζεται μεταξύ της προσθετικής βαλβίδας και του καρδιακού ιστού. Παρουσιάζεται σε ποσοστό 2-10% σε προσθετικές αορτικές βαλβίδες και 7-17% σε προσθετικές μιτροειδείς βαλβίδες. Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την ανατομία της περιοχής, με την επιλογή της προσθετικής βαλβίδας αλλά και με λοίμωξη (ενδοκαρδίτιδα) της βαλβίδας. Οι περισσότερες παραβαλβιδικές διαφυγές είναι ασυμτωματικές. Μέχρι και 5% όμως αυτών των ασθενών παρουσιάζουν σοβαρές επιπλοκές όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες, αιμολυτική αναιμία και λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα.
Η θεραπεία της σοβαρής παραβαλβιδικής διαφυγής μέχρι πρότινος ήταν αποκλειστικά χειρουργική, δηλαδή επανεγχείρηση με διόρθωση ή αντικατάσταση της προσθετικής βαλβίδας. Ωστόσο, η επανεγχείρηση, εκτός από τις τεχνικές και ανατομικές δυσκολίες, σχετίζεται σε αρκετούς ασθενείς με αυξημένη θνητότητα. Πρόσφατα υπάρχει πλέον και η δυνατότητα σύγκλεισης της παραβαλβιδικής διαφυγής με καθετήρα, είτε διαδερμικά από το πόδι, είτε κάνοντας μία μικρή τομή στη κορυφή της καρδίας. Η επεμβατική αυτή θεραπεία προσφέρεται σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, μη κατάλληλων για επανεγχείρηση, είτε σε ασθενείς που η ανατομία της διαφυγής προσφέρεται για διαδερμική σύγκλειση.
Η τεχνική της διαδερμικής σύγκλεισης με καθετήρα από το πόδι, βασίζεται σε απλές σχετικά αρχές. Σαν σημείο εισόδου χρησιμοποιούμε τη μηριαία αρτηρία ή φλέβα αναλόγως της θέσης της παραβαλβιδικής διαφυγής. Με τη βοήθεια ειδικών καθετήρων, διασταυρώνουμε τη βλάβη, και έπειτα προωθούμε συσκευές οι οποίες σφραγίζουν τη διαφυγή/ανεπάρκεια και από τις δύο πλευρές. Η διαδικασία πραγματοποιείται κάτω από ακτινοσκοπικό και υπερηχοκαρδιογραφικό (τρισδιάστατος 3D υπέρηχος) έλεγχο. Η τεχνική αυτή είναι σχετικά ασφαλής με χαμηλό ποσοστό επιπλοκών. Η διάρκεια νοσηλείας είναι αισθητά μικρή (περίπου δύο μέρες), και τα αποτελέσματα των μελετών έδειξαν κλινική βελτίωση μέχρι και στο 80% των ασθενών.
Στη Κύπρο, δύο περιστατικά ασθενών με σοβαρή παραβαλβιδική διαφυγή έχουν αντιμετωπιστεί μη χειρουργικά στο American Medical Center/American Heart Institute, από την ομάδα επεμβατικής καρδιολογίας/καρδιοχειρουργικής του κέντρου με επικεφαλής τους Δρ. Χρίστο Χρίστου και Δρ. Μαρίνο Σωτηρίου, αριθμός ο οποίος αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον. Το ένα περιστατικό αφορούσε προσθετική μιτροειδής βαβλίδας και το άλλο προσθετική αορτικής βαλβίδας.
Η παραβαλβιδική διαφυγή μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Στη μέχρι πρότινος χειρουργική θεραπεία, προστέθηκε και η επεμβατική θεραπεία με διαδερμική σύγκλειση. Τα αποτελέσματα είναι κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά, γεγονός που μας κάνει να πιστεύουμε πως στο μέλλον ακόμη περισσότεροι ασθενείς θα αντιμετωπίζονται με τη μέθοδο αυτή.
