ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ Γ. ΛΟΪΖΙΔΗ MD*
Η κοινή ακμή είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση της τριχοσμηγματογόνου μονάδας. Ενώ αποτελεί τη συχνότερη δερματοπάθεια που παρατηρείται σε εφήβους, είναι πιθανό να αναπτυχθεί και σε ενηλίκους έως και 60 ετών.
Θεωρείται σήμερα νόσος με πολυαιτιολογική βάση, που καθορίζεται από φυλετικές, γενετικές, ανοσολογικές, ενδοκρινολογικές, περιβαλλοντικές και ψυχολογικές παραμέτρους. Έτσι, στην εμφάνισή της συμβάλλουν το λιπαρό δέρμα και η σμηγματόρροια, σε συνδιασμό με διαταραχές στα επίπεδα ορμονών, η πλημμελής κερατινοποίηση, το βακτηρίδιο P. acnes και άλλες φλεγμονώδεις ανοσολογικές αντιδράσεις. Πρόσθετοι παράγοντες είναι το γενετικό υπόβαθρο (γονείς με λιπαρό δέρμα ή/και ακμή) και εξωγενή στοιχεία, όπως φάρμακα, καλλυντικά, στρες, περιβάλλον εργασίας και κλιματολογικές αλλαγές.
Η ακμή είμαι μια άσηπτη φλεγμονή και δεν αποτελεί μεταδοτικό νόσημα. Εντοπίζεται συχνότερα στο πρόσωπο, και σε μικρότερο βαθμό σε αυχένα, ώμους, ράχη και στήθος. Χαρακτηρίζεται από ποικιλία βλαβών: λευκά και μαύρα στίγματα, βλατίδες, φλύκταινες και φλυκταινίδια, οζίδια, κύστεις και συρίγγια. Στην εξέλιξή τους, οι βλάβες αυτές μπορεί να οδηγήσουν στο σχηματισμό ουλών, με την πιθανότητα να αυξάνεται, όσο βαρύτερη είναι η φλεγμονή. Η πάθηση δεν έχει αξιόλογη επίδραση στη σωματική υγεία του ατόμου. Ανάλογα όμως με τη βαρύτητα της, μπορεί να έχει σοβαρές ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις, προκαλώντας άγχος και ανασφάλεια κυρίως σε νεαρούς ασθενείς, σε περίπτωση που εμφανίζονται δύσμορφα σημάδια και ουλές. Αν και μερικές μορφές ακμής ενδέχεται να υποχωρήσουν με την πάροδο του χρόνου, η αντιμετώπιση των βλαβών πρέπει να αρχίζει όσο το δυνατόν νωρίτερα, για να προλάβουμε τις πιθανές μόνιμες βλάβες και να βελτιώσουμε την ψυχική διάθεση του ασθενούς.
Η ακμή αποτελεί νόσημα και πρέπει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά από δερματολόγο. Ο ασθενής δεν πρέπει να παρασύρεται από θεραπείες στις οποίες υπεβλήθησαν γνωστοί και φίλοι. Η πολυμορφία και η βαρύτητα των βλαβών απαιτεί την εξατομίκευση της θεραπείας, που ρυθμίζεται με βάση τις ανάγκες, τον τρόπο ζωής και τον οικογενειακό προγραμματισμό. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις είναι αναγκαία η διερεύνηση για κάποιες εσωτερικές παθολογικές καταστάσεις. Σημαντική είναι η σταθερή συνεργασία ασθενούς-γιατρού και η τήρηση των οδηγιών με υπομονή για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα και να περιορισθεί κάθε παρενέργεια. Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας πληθώρα θεραπευτικών μέσων, και η επιλογή της κατάλληλης αγωγής εξαρτάται από την μορφή και σοβαρότητα του εξανθήματος.
Για φροντίδα του δέρματος απαιτείται χρήση ήπιων καθαριστικών και προϊόντων που έχουν βάση το νερό και δεν περιέχουν λίπη (oil-free) και αποφυγή έντονου τριψίματος και πίεσης των βλαβών. Σε ηπιότερες μορφές ακμής, χορηγούνται τοπικές θεραπείες, που περιλαμβάνουν κρέμες, τζελ ή λοσιόν που περιέχουν παράγωγα της βιταμίνης Α, υπεροξείδιο του βενζοϋλίου, αζελαϊκό οξύ, αντιβιοτικά, ή συνδιασμό τους. Σε βαρύτερες μορφές χορηγείται συστηματική αγωγή με αντιβιοτικά, ισοτρετινοΐνη και αντισυλληπτικά. Ως συμπληρωματικές θεραπείες συστήνονται ο δερματολογικός καθαρισμό με δερμοαπόξεση και αφαίρεση των φαγεσώρων με ειδικό εργαλείο-εξαγωγέα, η χημική απολέπιση (peeling) με οξέα, η μεσοθεραπεία, η χρήση lasers και η φωτοδυναμική θεραπεία. Είναι σημαντικό να τονιστεί η αναγκαιότητα συνδυασμού των ανωτέρω θεραπειών σε ένα πλήρως εξατομικευμένο πρωτόκολλο αγωγής για την επίτευξη και διατήρηση του βέλτιστου αποτελέσματος.
*Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
Tel Aviv Sourasky Medical Center, Israel
+35799078706, +35726934220, +35726848484
