Σύγχρονος νοσηλευτής: Μια ισχυρή φωνή υπεράσπισης του «ευάλωτου»


ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΗ*

Η Υγεία ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και αποτελεί, αναντίρρητα, ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα, για κάθε πολίτη. Η διαφύλαξη του αναφαίρετου δικαιώματος, καθώς και η υπεροχή των αναγκών των ασθενών έναντι όποιου άλλου ατομικού ή ομαδικού συμφέροντος συνίστανται στα αδιαπραγμάτευτα και συγκλίνοντα πρότυπα εκάστου κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας στον χώρο της υγείας.

Κώδικας επαγγελματικής δεοντολογίας των νοσηλευτών

Ο κείμενος κώδικας επαγγελματικής δεοντολογίας του Διεθνούς Συμβουλίου Νοσηλευτών τονίζει εμφαντικά την καθολική ανάγκη για τη Νοσηλευτική επιστήμη. Διακρίνει τέσσερις βασικές νοσηλευτικές ευθύνες, που αφορούν στην προώθηση της υγείας, στην πρόληψη της ασθένειας, στην αποκατάσταση της υγείας, καθώς και στην ανακούφιση των σωματικών και ψυχικών δεινών. Ο κώδικας πραγματεύεται θέματα τόσο ηθικής, όσο και δεοντολογίας και περικλείει το σύνολο των αξιών και κανόνων που κατευθύνει τις πεποιθήσεις, τους στόχους, τη συμπεριφορά, καθώς και τη δράση των νοσηλευτών.

Γνώμονά του αποτελεί η βέλτιστη παροχή και υποστήριξη ανθρωποκεντρικής, ασφαλούς, αποτελεσματικής, δίκαιης, προσβάσιμης φροντίδας υγείας, για όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, όταν και όπου τα χρειάζονται. Συγκεκριμένα, αναφέρεται χαρακτηριστικά, ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη νοσηλευτική είναι έμφυτος. Τα δικαιώματα περιλαμβάνουν τα πολιτιστικά δικαιώματα, το δικαίωμα στη ζωή και στην επιλογή, στην αξιοπρέπεια και στη μεταχείριση με σεβασμό. Η νοσηλευτική σέβεται και παρέχει φροντίδα χωρίς περιορισμούς ηλικίας, χρώματος, θρησκείας, πολιτισμού, αναπηρίας ή ασθένειας, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, εθνικότητας, πολιτικής ταυτότητας, φυλής ή κοινωνικής θέσης.

Η νοσηλευτική ηθική και δεοντολογία στην υπεράσπιση του δικαιώματος στην Υγεία

Η Νοσηλευτική επιστήμη θέτει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του σε καθολικό επίπεδο και όχι αποσπασματικό. Η υπεράσπιση του ασθενή βρίσκεται στον πυρήνα του νοσηλευτικού επαγγέλματος, εφόσον είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη νοσηλευτική εκπαίδευση και πρακτική. Η ικανοποίηση των σύνθετων αυξημένων αναγκών και των απαιτήσεων ή/και προσδοκιών των ασθενών συναντούν με τον βέλτιστο τρόπο την ηθική και τη δεοντολογία της. Παρότι η ηθική και η δεοντολογία άγονται αμφότερες στη διάκριση του καλού και του κακού κι ενίοτε χρησιμοποιούνται εναλλακτικά, εντούτοις δεν είναι έννοιες ταυτόσημες. Η ηθική αναφέρεται στο σύστημα αξιών, ενώ η δεοντολογία στις ρυθμίσεις και τους κανονισμούς για τη δράση του επαγγελματία νοσηλευτή.

Σε σχέση με τις υπόλοιπες καθιερωμένες διαστάσεις της νοημοσύνης, η ηθική νοημοσύνη αποτελεί την πιο πρόσφατα μελετημένη. Αφορά στη διανοητική ικανότητα του ατόμου να καθορίζει τον τρόπο που οι καθολικές ανθρώπινες αρχές θα πρέπει να εφαρμόζονται στις αξίες, τους στόχους και τις ενέργειές του. Κατά συνέπεια, πέραν του κείμενου κώδικα, η ανάπτυξη κι ενίσχυση της ηθικής νοημοσύνης καθίσταται αναπόδραστη για την ορθή λειτουργία και συμπεριφορά του επαγγελματία υγείας νοσηλευτή, καθώς δύναται να υποβοηθήσει στην έμπρακτη εφαρμογή των δεοντολογικών αρχών.

Ο ρόλος του νοσηλευτή ως συνήγορος του ασθενή

Με βάση τις ερμηνείες που αποδίδονται, η λέξη συνηγορώ εννοιολογικά περικλείει την υπεράσπιση κάποιου ή/και την εκπροσώπηση και προάσπιση των συμφερόντων του. Ο νοσηλευτής ως συνήγορος του ασθενή κατέχει την επιστημοσύνη και πραγματογνωμοσύνη, προκειμένου να υπερασπίζεται τα καθολικά δικαιώματά του και όχι μόνο στην υγεία, προστατεύοντας τοιουτοτρόπως τα συμφέροντά του.

Η εκπαίδευση και κατάρτιση των νοσηλευτών συμπεριλαμβάνει τις προσδοκώμενες γνωστικές και δεοντολογικές δεξιότητες, καθώς και ενίσχυσή του με αρετές που συμπεριλαμβάνουν ενσυναίσθηση, σεβασμό και δικαιοσύνη, κυρίως, ώστε να συνδράμει ενεργά στη λήψη αποφάσεων και να υποστηρίζει σθεναρά τις αποφάσεις του ασθενούς σε όλο το φάσμα και σε όλα τα περιβάλλοντα φροντίδας. Επί τούτου, πέραν των εθνικών και διεθνών νοσηλευτικών φορέων και σωμάτων, και ο ΠΟΥ αναγνωρίζει και καθορίζει τους νοσηλευτές ως ισότιμα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας, ένεκα της ακαδημαϊκής και κλινικής εκπαίδευσής τους, για την προάσπιση και διαφύλαξη του δικαιώματος της Υγείας για κάθε πολίτη.

Ο ρόλος των νοσηλευτών στις τρέχουσες εξελίξεις στην Υγεία

Τα σύγχρονα μεταβαλλόμενα δεδομένα της Υγείας και οι συναφείς εξελίξεις στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σκηνικό, δυνητικά σχετίζονται με αδυναμία ανταπόκρισης στις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών. Το γεγονός παραπέμπει σε ένδεια προάσπισης και διαφύλαξης του αδιαμφισβήτητου δικαιώματος στην Υγεία των πολιτών. Η ενεργός ανάληψη του ρόλου των νοσηλευτών ως συνήγοροι των πολιτών και ασθενών, που αφορούν στην υπεράσπιση του καλώς νοούμενου συμφέροντός τους, σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά καθίσταται αδήριτη.

Ο ρόλος των νοσηλευτών ως η φωνή για τον «ευάλωτο», απόρροια ηθικής και επαγγελματικής υποχρέωσης σε όλο το φάσμα της φροντίδας, οφείλει να ισχυροποιηθεί στον μέγιστο βαθμό. Εντούτοις, προκειμένου η όποια δράση να ευοδώνεται με το επιθυμητό αποτέλεσμα, απαιτείται αφενός επίγνωση των απειλητικών για την Υγεία δεδομένων και του εύρους της νοσηλευτικής πρακτικής, και αφετέρου δύναμη και συλλογικότητα για πάταξη όποιας προσπάθειας εκφοβισμού ή άλλης σχετικής αθέμιτης πράξης.

*RN, APN/ACNP, CCN, CCCN, (c) PhD, MSc/MN, SD, BSc

Πρόεδρος Τομέα Προηγμένης Νοσηλευτικής ΠΑΣΥΝΜ

Πρόεδρος Νοσηλευτικής Ομάδας Καρδιολογικής Εταιρείας Κύπρου




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.



Newsletter











3515